آب مروارید یا کاتاراکت نوعی بیماری چشمی است که موجب تار شدن عدسی یا لنز چشم می‌گردد اما خوشبختانه با درد توام نیست. عدسی چشم در پوششی بنام کپسول‌عدسی محصور است. وقتی بیمار مبتلا به آب مروارید می‌گردد، در طی عمل جراحی آب مروارید از کپسول‌عدسی جدا می‌گردد. در اغلب موارد لنزهای داخل چشمی مصنوعی در حین عمل آب مروارید جایگزین لنزهای طبیعی می‌شوند. اگر این پیوند صورت نگیرد بیمار برای جبران عدم وجود عدسی و یا لنزهای طبیعی مجبور خواهد شد از لنزهای تماسی و یا عینک استفاده کند.
هنگامی که آب مروارید در فعالیت‌های روزمره مانند رانندگی، مطالعه و تماشای تلویزیون ایجاد اختلال در دید کند باید از طریق جراحی از عدسی جدا گردد. جراحی تنها و موثرترین روش درمان این بیماری چشمی است. شایان ذکر است که جراحی آب مروارید نسبتا بدون درد است و یکی از رایج‌ترین جراحی‌ها می‌باشد. درصد موفقیت در این جراحی بسیار بالاست.
مشاوره با متخصصین ما در کلینیک چشم‌پزشکی دکتر یادگاری و همچنین معاینه حرفه‌ای و دقیق از چشمان شما می‌تواند در تصمیم‌گیری شما نقش به‌سزایی داشته باشد. هنگامی که فواید وخطرات جراحی به شما کاملا توضیح داده شده، آگاهانه تصمیم خواهید گرفت که آیا جراحی آب مروارید برای شما مناسب هست یا خیر.
به منظور آشنایی با شیوه‌های جراحی آب مروارید (کاتاراکت) و یا رزرو نوبت در کلینیک چشم پزشکی دکتر یادگاری می‌توانید با شماره 02188672802 تماس حاصل فرمایید.
جراحی
در عمل جراحی آب مروارید، جراح ابتدا چشم بیمار را به صورت موضعی بی‌حس میکند، سپس عدسی تارشده را از چشم خارج کرده و جای آن لنز مصنوعی شفاف بنام لنز داخل چشمی کار (IOL) می‌گذارد.
رایج‌ترین جراحی‌های آب مروارید عبارتند از؛ جراحی فیکوا همان فیکو امولسی فیکشن (برش کوچک در کنار قرنیه) و جراحی استاندارد خارج کپسولی (ECCE).
هر دو نوع جراحی تقریبا یکسان اجرا می‌شوند ولی فیکو در مقایسه با جراحی خارج کپسولی رایج‌تر می‌باشد. در هر دو روش، قسمت پشتی کپسول عدسی (کپسول خلفی) داخل چشم کار گذاشته میشود تا ژل ویتیره در مردمک تراوش نکند چرا که ترشح این ژل موجب مشکلاتی در دید خواهد شد. کپسول خلفی همچنین از لنز داخل چشمی محافظت کرده و کمک میکند که لنز در وضعیت مناسب قرار بگیرد.
بیهوشی
اغلب جراحی آب مروارید با قطره‌های چشمی و یا بی‌حسی موضعی صورت می‌گیرد. بی‌حسی موضعی ممکن است با تزریق داروهای آرام بخش به کنار چشم، زیرچشم و یا داخل چشم صورت گیرد تا عصب چشم بی‌حس شده و بیمار در طی جراحی پلک نزند و چشمش حرکتی نکند. بیهوشی عمومی در موارد زیر کاربرد دارد:
- اضطراب شدید به‌طوری که با داروهای آرام‌بخش و مشاوره نیز قابل کنترل نباشند.
- عدم رعایت دستورالعمل‌های لازم درحین جراحی
- حساسیت به داروهای بی‌حسی موضعی
- وجود برخی بیماری‌های دیگر در بیمار که پزشک مجبورمی شود به بیهوشی عمومی متوسل شود.
- کودکان
در طول عمل جراحی
در طول عمل جراحی فیکو:
- جراح دو برش کوچک در چشم در کنار قرنیه (سطح شفاف و گنبدی شکل در جلوی چشم) ایجاد میکند.
- سپس یک دریچه دایره‌ای در سطح کپسول عدسی ایجاد میکند.
- ابزار جراحی کوچک بنام فیکوپروب وارد چشم می‌گردد.
- آب مروارید یا همان عدسی تارشده با کمک امواج‌صوتی (اولتراسوند) به قطعات کوچک شکسته میشود. جراح گاهی اوقات برای این کاراز لیزر استفاده میکند. قطعات آب مروارید با کمک دستگاه مکش (میکروساکشن) از داخل چشم خارج می‌گردند.
- لنز داخل چشمی داخل کپسول‌عدسی کار گذاشته میشود.
- از آن‌جایی که برش‌ها کوچک هستند معمولا بدون نیاز به بخیه جوش می‌خورند.
در طول جراحی خارج کپسولی:
- جراح برش‌های 8 تا 10 میلی‌متری کنار قرنیه ایجاد میکند.
- یک برش کوچک دیگر در قسمت جلوی کپسول عدسی ایجاد میکند. عدسی و مواد باقی‌مانده دیگر از چشم خارج می‌گردند.
- ممکن است داخل کپسول‌عدسی لنزداخل چشمی کارگذاشته شود. در انتها چون برش‌ها بزرگ هستند، بخیه می‌شوند.
بعد از جراحی
قبل از ترک محل جراحی، مراقبت‌های لازم بعد ازجراحی چشم به بیمار توضیح داده خواهد شد. جراح علائم عوارض احتمالی، مراقبت‌های چشمی، فعالیت‌ها، استفاده از داروها، ویزیت‌های ضروری و این‌که در مواقعی که نیاز به مراقبت‌های اضطراری بود بیمار چکار باید بکند، همه را دوباره شرح خواهد داد. موارد دیگر مرتبط با بهداشت، ممکن است توسط متخصص چشم و یا پرستار بهداشت عمومی شرح داده شود.
چشمی که عمل شده شاید به مدت یک شبانهروز پانسمان شود. بیمار به مدت یک هفته باید از محافظ چشم استفاده کند. معمولا بیمار بعد از جراحی درد زیادی احساس نمی‌کند. درابتدا 1 یا 2 روز بعد از جراحی و سپس بعد از چندهفته بیمار باید برای چکاپ مجدد به پزشک مراجعه کند. اگر بیمار دچار عوارض بعد از عمل شد خیلی سریع باید به پزشک خود رجوع کند.
چکاپ‌های بعد از عمل جراحی شامل:
- افتالموسکوپی: بررسی وضعیت داخل چشم
- تونومتری: اندازه‌گیری حدت بینایی و فشارچشم
- معاینه اسلیت لامپ: معاینه وضوح لنز
حدود 6 هفته بعد از عمل جراحی نسخه عینک جدید به بیمار تجویز می‌گردد.
چرا جراحی آب مروارید باید انجام شود؟
افراد زمانی تصمیم به جراحی می‌گیرند که دارای مشکلات:
- اختلال در دید ناشی از آب مروارید موجب بروز مشکلات در کار و فعالیت‌های روزمره شوند.
- تابش نور خیره‌کننده چراغ‌های روشن
- عدم موفقیت در تست سنجش بینایی راهنمایی رانندگی برای کسب گواهینامه رانندگی
- دید دوتایی
- اختلاف دید در چشمی که دارای آب مروارید چشم است با چشمی که سالم است.
- بیماری‌های چشمی دیگر از قبیل، رتینوپاتی (مشکلات شبکیه) و دژنراسیون ماکولا (تخریب لکه زرد) که موجب اختلا دردید بیمار می‌گردند.
- در مواقعی که آب مروارید خیلی سخت است به‌طوری‌که با امواج صوتی قابل شکستن نیست جراح به جای جراحی فیکو به روش جراحی خارجی کپسولی متوسل میشود.
میزان موفقیت جراحی آب مروارید
از 100 بیمار بزرگسال حدودا 85 تا 92 بیمار معمولا جراحی موفقیت‌آمیزی دارند. جراحی آب مروارید در نوزادانی که مبتلا به این عارضه هستند موجب بهبود دید آن‌ها می‌گردد. طبق یک بررسی جامع، از100 بیمار بزرگسالی که جراحی آب مرواردید داشتند 95 نفر آن‌ها از نتایج جراحی خود راضی بودند. در این بین تنها افراد خیلی مسنی که علاوه‌بر آب مروارید مبتلا به بیماری‌های دیگری بودند از نتیجه عمل رضایت نداشتند.
عوارض
عوارض جراحی آب مروارید ممکن است شامل:
تاری دید
مهمترین مشکلی که بعد از جراحی آب مروارید رخ می‌دهد تاری و یا کدرشدن کپسول خلفی است . این عارضه زمانی رخ می‌دهد که قسمت پشتی کپسول عدسی جایی که لنز داخل آن قرار می‌گیرد ضخیم شده و در نتیجه موجب تاری دید می‌گردد. این مورد به معنای برگشت آب مروارید نیست بلکه رشد یک لایه و یا غشاء در پشت لنز مصنوعی موجب این مشکل می‌گردد.
اگر بعد از عمل جراحی بیمار مبتلا به این عارضه شد و دچار مشکل در دید خود شد ممکن است برای اصلاح آن نیاز به جراحی لیزر چشم باشد. در این هنگام، قسمت تار کپسول عدسی از چشم پاک شده و فضای کافی برای نگهداری لنزهای مصنوعی باقی می‌ماند.
عوارض دیگر
از عوارض دیگر جراحی آب مروارید چشم که خیلی بندرت پیش می‌آیند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
عوارض درحین عمل:
- عدم توانایی در حذف تمام آب مروارید
- پاره‌شدن کپسول عدسی
- خونریزی در داخل چشم
- افتادن کمی از قطعات آب مروارید به پشت چشم
- آسیب به سایر نقاط چشم مانند لایه شفاف بیرونی چشم یا همان قرنیه
عوارض بعد از عمل اب مروارید چشم:
- تورم و قرمزی (التهاب) در داخل چشم
- تورم شبکیه چشم (تجمع مایع بین لایه‌های شبکیه در پشت چشم که موجب اختلال در دید می‌گردد)
- تورم قرنیه (تجمع مایع در قرنیه و جلوی چشم، البته معمولا خود به‌خود محو میشود.)
- پارگی شبکیه: این مورد یک عارضه نادر است و زمانی رخ می‌دهد که شبکیه (لایه سلول‌های عصبی قسمت داخلی پشت چشم) از دیواره داخلی چشم جدا می‌شوند.
- عفونت چشم مانند اندوفتالمیت ( نوعی عفونت نادر باکتریایی)
هزینه جراحی آب مروارید
عوامل زیادی وجود دارند که موجب تغییر در میزان هزینه عمل آب مروارید چشم یا جراحی کاتاراکت می‌گردند از جمله: نوع لنز داخل چشمی (IOL)، نوع تست قبل از عمل (تست ساده یا تست ساده همراه با انکساری)، موقعیت جغرافیایی (شهر یا روستا) و در نهایت طول مراقبت‌های پس از جراحی.
هزینه تمام جراحی‌ها در این کلینیک و تحت نظارت دکتر یادگاری با حداقل قیمت و بالاترین کیفیت انجام میشود.
