بیشتر بیمارانی که برای اصلاح عیوب انکساری چشم تحت عمل جراحی قرار می‌گیرند، از نتایج حاصله بسیار راضی هستند ولی هر عمل جراحی ممکن است با خطراتی همراه باشد. به همین دلیل شما باید محدودیت‌ها و عوارض احتمالی ناشی از عمل‌های چشم را بدانید. قبل از این که تحت عمل‌های رفع عیوب انکساری چشم قرار گیرید باید به دقت مزایا و معایب آن را بر اساس سیستم ارزشی خودتان سنجیده و نباید تحت تأثیر دوستان یا پزشکان که شما را ترغیب به انجم این عمل جراحی می‌کنند قرار گیرید.
لیزیک چیست و برای چه کسانی مفید است؟
در یک چشم متوسط، قرینه به شکست نور در شبکیه کمک می‌کند و تصاویر واضحی از اطراف شما خلق می‌شود. گاهی اوقات مشکلاتی که در شکل قرینه وجود دارد باعث ابتلا به عارضه‌ای به نام عیوب انکساری می‌شود زیرا نحوه شکست نور در قرنیه باعث تاری دید می‌شود. برخی عیوب انکساری شایع عبارتند از:
• نزدیک‌بینی
• دوربینی
• آستیگماتیسم
• پیرچشمی
هدف از انجام عمل لیزیک، تنظیم قرنیه با استفاده از لیزر است که در آن سلول‌های برخی قسمت‌هایی که باعث بدشکلی قرنیه شده و ایجاد عیوب انکساری شده‌اند برداشته می‌شود. این یک عمل رایج برای بهبود دید افرادی است که عیوب انکساری چشم آنها به دلیل ابتلا به بیماری‌های زمینه‌ای نیست. از آنجا که لیزیک یک روش جراحی– البته یک عمل کم تهاجمی و سرپایی– است، ممکن است خطرات و عوارضی را به همراه داشته باشد البته مزایای زیادی هم دارد. زمانی که با متخصص چشم صحبت می‌کنید باید در این مورد این خطرات احتمالی نیز از او سؤال کنید.
مزایای انجام عمل لیزیک چشم
اگر شما از عینک یا لنزهای تماسی استفاده می‌کنید ممکن است از آنها خسته شده باشید و بخواهید که دیدی طبیعی داشته باشید. لیزیک راه حل این مشکل است.
نگران شکستن یا گم شدن عینک خود نخواهید بود
اگر شما از عینک استفاده می‌کنید احتمال این که آنها را گم کرده یا در زمانی که به عینک نیاز دارید آنها را در منزل جا بگذارید وجود دارد. یکی از مهم‌ترین مزیت‌های انجام عمل لیزیک چشم این است که شما دیگر وابسته به عینک نخواهید بود بنابراین دیگر سراسیمه در منزل به دنبال عینک خود نخواهید گشت!
در عکس‌های خانوادگی بدون عینک خواهید بود
آیا زمانی که عکس‌های خانوادگی خود را مرور می‌کنید آرزو کرده‌اید که‌ای کاش عینک نداشته بودید؟ برای اتفاقات مهم مانند عروسی ممکن است شما آرزو داشته باشید که از عینک استفاده نکنید اما بدون آنها نمی‌توانید تمام جزئیات آن روز را ببینید. عمل لیزیک چشم به شما کمک می‌کند که بدون نیاز به استفاده از فریم‌های مزاحم عینک، دید واضح‌تری داشته باشید.
می‌توانید از انجام ورزش‌های مورد علاقه خود به راحتی لذت ببرید.
استفاده از عینک یا لنزهای تماسی در هنگام ورزش کردن راحت و مناسب نیست و زمانی که شما می‌خواهید از شنا کردن، راگبی و تمرین در باشگاه لذت ببرید با مشکل مواجه می‌شوید. استفاده از عینک برای برخی از ورزش‌های پربرخورد نیز مجاز نیست و استفاده از لنزهای تماسی نیز مشکلاتی به دنبال دارد. همچنین شما هر جا که می‌روید باید لنزها را قبل از استفاده آماده کرده و آنها را تمیز کنید. اگر شما سبک زندگی فعالی دارید، عمل جراحی لیزری چسم یک انتخاب عالی برای شما است و پس از یک دوره ریکاوری بسیار کوتاه خواهید توانست به انجام ورزش‌های مورد علاقه خود ادامه دهید.
دیگر نگران خطرات احتمالی ناشی از استفاده از لنزهای تماسی نیستید
استفاده از لنزهای تماسی نقاط ضعفی دارد که از آن جمله می‌توان به احتمال ابتلا به عفونت‌های شدید نظیر کراتیت اشاره کرد. اگر شما هر روز از لنزهای تماسی استفاده می‌کنید، چشمان شما به طور مستمر در معرض این خطرات احتمالی هستند و شما باید به دقت مراقب تمیز بودن این لنزها باشید تا احتمال بروز این عوارض به حداقل برسد. جراحی چشم یک روش درمانی دائمی است بنابراین زمانی که دید شما اصلاح شد دیگر نگران خطرات ناشی از استفاده از لنزهای تماسی نخواهید بود.
نیاز به پرداخت هزینه‌های درمان نخواهید داشت
اگر شما از عینک یا لنزهای تماسی استفاده می‌کنید باید در تمام طول عمر خود برای آزمایش‌های چشم، لنزها و فریم‌ها هزینه بپردازید. در مقاطعی از زندگی این هزینه‌ها واقعاً اضافی هستند – نه فقط از لحاظ مالی بلکه شما از نظر زمانی هم باید برای مراجعه به چشم پزشک وقت زیادی صرف کنید. اگر شما عمل جراحی لیزر چشم را انجام دهید که یک روش درمانی دائمی است دیگر نیاز به انجام این هزینه‌ها نخواهید داشت.
نتایج سریع
بسته به نوع درمان، عمل جراحی لیزر چشم ممکن است 15 دقیقه برای هر چشم طول بکشد و شما می‌توانید در همان روز به خانه بازگردید. شما می‌توانید 24 ساعت پس از انجام عمل، نتایج آن را دیده و بهبودی بینایی شما نیز در روزها و هفته‌های بعدی ادامه خواهد یافت.
نتایج دائمی
عمل جراحی لیزری چشم بر خلاف استفاده از عینک و لنزهای تماسی یک را حل درمانی دائمی است که نتایج حاصل از آن مادام‌العمر باقی خواهد ماند بنابراین اگر اکنون برای بهبود بینایی خود سرمایه‌گذاری کنید می‌توانید در تمام طول عمر خود از یک دید عالی لذت ببرید.
عمل جراحی بدون درد
بسیاری از افراد نگران هستند که عمل جراحی لیزر چشم، دردناک باشد ولی این عمل که با استفاده از قطره‌های بیحس کننده چشم که جراح قبل از آنجا عمل در چشم شما می‌ریزد واقعاً یک عمل بدون درد است. ممکن است پس از انجام عمل جراحی و تا زمانی بهبودی چشم‌ها، شما کمی احساس ناراحتی کنید اما این حالت گذرا است.
بیماری‌هایی که در نتایج حاصل از عمل لیزیک تأثیر دارند
علاوه بر ملاحظات عمومی که ممکن است مانع انجام عمل لیزیک شوند، ممکن است اگر شما به بیماری‌های زیر مبتلا باشید نتوانید تحت این عمل جراحی قرار گیرید:
• سندرم خشکی چشم که ممکن است پس از انجام عمل جراحی تشدید شود.
• بزرگ بودن اندازه مردمک که ممکن است باعث افزایش حساسیت به نور پس از انجام عمل جراحی شود.
• قوز قرینه یا سابقه خانوادگی ابتلا به این بیماری که یک بیماری مرتبط با قرنیه است
• نازکی قرنیه که اساساً بد یا ناتوان‌کننده نیست اما ممکن است برداشتن یک لایه از روی قرنیه به بهبودی بینایی افراد مبتلا به این عارضه کمکی نکند.
• عیوب انکساری شدید مانند نزدیک‌بینی یا دوربینی شدید زیرا در این صورت ممکن است تنظیم اندازه قرینه برای دست‌یابی به دید طبیعی دشوار باشد.
• بارداری، ابتلا به بیماری‌های هورمونی یا مصرف برخی داروها تنظیم‌کننده هورمون‌ها که ممکن است باعث تغییر بینایی و دید شوند.
عوارض و خطرات جانبی لیزیک
لیزیک همانند هر جراحی دیگر ممکن است با برخی عوارض جانبی همراه باشد، در صورتی که این جراحی توسط یک دکتر متخصص با تجربه انجام شود عوارض به حداقل می‌رسند. برخی از عوارض جراحی لیزیک عبارتند از:
احتمال ابتلا به برخی مشکلات در دید
برخی بیماران ممکن است دچار خیرگی، دید هاله‌ای و دوبینی شوند که بر دید در شب آنها تأثیر جدی دارد. حتی در صورتی که دید شما در زمان معاینه خوب باشد ممکن است در وضعیت‌هایی که کنتراست کم است مانند شب یا در مه دچار مشکل دید شوید که قبل از درمان به آنها دچار نبودید.
ممکن است شما بیش از حد درمان شده باشید یا درمان شما در حد کافی نبوده باشد
فقط درصدی از بیماران به دید 20 / 20 بدون نیاز به عینک و لنزهای تماسی دست پیدا می‌کنند. ممکن است شما نیاز به درمان‌های مکمل داشته باشید اما احتمال دارد که امکان انجام این درمان‌ها وجود نداشته باشد. ممکن است شما پس از انجام عمل جراحی هنوز به استفاده از عینک یا لنزهای تماسی نیاز داشته باشید. حتی اگر قبل از درمان، شما به عینک‌های با نمره پایین‌تر نیاز داشته‌اید ممکن است این اتفاق برای شما بیفتد. اگر شما قبل از انجام عمل جراحی از عینک‌های مطالعه استفاده می‌کردید ممکن است پس از عمل لیزیک نیز کماکان به استفاده از این عینک‌ها نیاز داشته باشید.
برخی بیماران ممکن است به سندرم خشکی شدید چشم مبتلا شوند
ممکن است چشم‌های شما پس از انجام عمل جراحی قادر به تولید اشک کافی برای مرطوب نگه داشتن چشم‌ها نباشند. خشکی چشم علاوه بر این که باعث ناراحتی شما می‌شود ممکن است کیفیت دید شما را نیز به دلیل تاری‌های متناوب دید و علائم دیگر بینایی کاهش دهد. این بیماری ممکن است دائمی باشد. ممکن است برای درمان این مشکل به قطره درمانی سنگین و استفاده از پلاگ ها یا انجام عمل‌های دیگر جراحی نیاز باشد.
نتایج در افرادی که عیوب انکساری شدید دارند ممکن است به خوبی سایر بیماران نباشد
شما باید انتظارات خود را با پزشک در میان بگذارید تا بفهمید که آیا پس از انجام عمل جراحی هنوز نیاز به استفاده از عینک یا لنزهای تماسی خواهید داشت یا نه.
برای برخی افراد دوربین ممکن است نتایج عمل با افزایش سن کاهش یابد
اگر شما دوربین هستید و تحت عمل لیزیک قرار گرفته‌اید ممکن است نتایج حاصل از عمل با افزایش سن شما کاهش یابند. اگر نتایج تست تعیین شماره لنز شما (یک معاینه بینایی با لنز قبل از استفاده از قطره اتساع کننده) نسبت به نتایج رفرکشن سیکلوپلژیک بسیار متفاوت باشد (یک معاینه بینایی با لنز پس از استفاده از قطره اتساع کننده) ممکن است این اتفاق بیفتد.
اطلاعات بلند مدت وجود ندارد
لیزیک یک روش درمانی نسبتاً جدید است. اولین عمل لیزر تأیید شده لیزیک در سال 1998 انجام شد بنابراین اثربخشی و اطمینان از نتایج این عمل در بلند مدت هنوز مشخص نیست.
پیدا کردن یک پزشک خوب
اگر شما تمایل دارید که تحت عمل جراحی چشم قرار گیرید باید:
• مقایسه کنید، خطرات و عوارض احتمالی و مزایای انجام این عمل علاوه بر این که در هر عمل متفاوت است بلکه به دستگاه‌های مورد استفاده در عمل نیز بستگی دارد همچنین نتایج حاصل از این عمل به میزان تجربه پزشک در انجام هر نوع عمل نیز بستگی دارد.
• صرفاً با شاخص‌های مالی و هزینه‌ای تصمیم‌گیری نکنید و در اولین مرکز جراحی چشم و اولین پزشکی که به آن مراجعه کردید بستری نشوید. به یاد داشته باشید که شما در مورد چشمانتان تصمیم‌گیری می‌کنید و تأثیر عمل جراحی چشم در تمام طول عمر شما ادامه خواهد داشت.
• مطالعه کنید، شما باید دستورالعمل دستگاه که برای بیماران نوشته شده است و توسط کارخانه سازنده دستگاه به پزشک داده شده است را به دقت مطالعه کنید. پزشک باید این کتابچه را در اختیار شما قرار دهد و در مورد نتایج حاصله از این عمل (در مورد موفقیت‌ها و خطرات احتمالی) در مقایسه با نتایجی که در این کتابچه ارائه شده است، مشتاقانه با شما صحبت کند.
وزن دهی به مزایا و معایب انجام عمل لیزیک چشم
باید به این نکته توجه داشته باشید که بیشتر مردم از نتایج حاصل از عمل جراحی لیزری چشم راضی هستند. در مدتی که قرنیه در حال بهبودی است، دید شما خیلی سریع و به میزان چشمگیری بهبود می‌یابد. دید بسیاری از بیماران 18 تا 36 ساعت پس از انجام عمل به خوبی زمانی می‌شود که قبل از انجام عمل از عینک یا لنزهای تماسی استفاده می‌کردند (و حتی بهتر از آن می‌شود). در سال 2012 گزارش شده است که بسیاری از کودکانی که از عینک استفاده می‌کرده‌اند به همین دلیل مورد آزار و اذیت قرار گرفته‌اند. عمل لیزیک چشم برای افرادی که عزت نفس آنها به دلیل استفاده از عینک پایین است یا افرادی که تمایل به استفاده از لنزهای تماسی ندارند راه حلی عالی است.
عدم تمایل به استفاده از لنزهای تماسی مکن است دلایل دیگری نیز داشته باشد. این لنزها اکسیژن‌رسانی به قرنیه را محدود کرده و در عملکرد پلک‌ها که به طور طبیعی هر گونه سم و آلرژنی را از سطح چشم‌ها پاک می‌کنند اختلال ایجاد می‌کنند. البته هر عمل جراحی به خصوص عملی که در یک ارگان بسیار ظریف مانند چشم انجام می‌شود ممکن است با برخی خطرات و عوارض همراه باشد و شما باید قبل از تصمیم‌گیری نسبت به همه این موارد آگاه و هشیار باشید. به عنوان مثال، ممکن است پس از عمل جراحی، چشم شما بیش از حد اصلاح شده باشد یا میزان اصلاح عیوب آن کمتر از حد انتظار باشد. اگر لیزر بافت کمتری از روی سطح قرنیه بردارد، درمان به اندازه کافی انجام نمی‌شود و بیمار پس از عمل هنوز مشکل بینایی خواهد داشت. اگر بافت بیشتری در هنگام عمل از روی قرنیه برداشته شود و درمان بیش از حد انجام شود، بیمار حساسیت شدید و دردناکی نسبت به نور پیدا می‌کند. نتایج درمان کمتر از حد مورد انتظار را می‌توان با عمل ثانویه بهبود بخشید اما برداشتن بیش از اندازه بافت را به سختی می‌توان درمان کرد.