گل مژه چیست؟ گل مژه عبارت است از یک برآمدگی دردناک، قرمز که در لبه پلک شما تشکیل می شود. این ممکن است مانند یک جوش آکنه باشد. اصطلاح پزشکی گل مژه hordeolum است.
گل مژه زمانی تشکیل می شود که باکتری ها به ریشه مژه (که همچنین فولیکول نامیده می شود) وارد می شوند. این باعث می شود که غدد چربی در پلک های شما مسدود شده و آلوده شود. گل مژه ممکن است باعث ناراحتی شود، اما معمولا جدی نیست و به آسانی درمان می شود. گل مژه بسیار رایج است به ویژه در کودکان.
چه مشکلات چشمی شبیه به گل مژه هستند؟
شالازیون (chalazion) یک برآمدگی سفت (اما با درد کمتر دردناک) در وسط پلک است. که توسط غده ملتهب و مسدود شده ایجاد می شود. شالازیون نیز ممکن است باعث تاری دید شود.
روش درمان برای شالازیون مشابه درمان گل مژه است؛ اما، برآمدگی ممکن است طی 2 تا 8 هفته از بین برود.
علت
گل‌مژه‌ها هنگامی ظاهر می‌شوند که غده داخل یا روی پلک گرفته یا مسدود شود. در صورت انسداد غده توسط بافت زخم یا ماده خارجی (آرایش ، گرد و غبار) ، یا در صورت غلیظ و سفت شدن ماده تولید شده توسط غده ، این امر می‌تواند رخ دهد که باعث میشود ماده خیلی کم جریان داشته باشد یا اصلاً جریان نداشته باشد.
عوامل خطر
شایع‌ترین عامل خطر این عارضه، خروج ترشح سبوم از غده‌های ﻣﻴﺒﻮﻣﻴﻦ است که معمولاً در صورت داشتن یک بیماری التهابی مزمن بنام اختلال عملکرد غده ﻣﻴﺒﻮﻣﻴﻦ (که معمولاً به بیماری غده میبومیا، میبومیت ، میبومایانیت یا بلفاریت نیز گفته میشود) است.اختلال عملکرد غده ﻣﻴﺒﻮﻣﻴﻦ غالباً با روزاسه آکنه در گونه‌ها و بینی همراه است اما به تنهایی نیز قابل مشاهده است.
علائم گل مژه
علائم یک گل مژه عبارت‌اند از
- احساس یک جسم خارجی در چشم (به ویژه با پلک زدن)
- فشار روی چشم ، و
- یک برآمدگی قرمز دردناک ، هر چند که اغلب بدون درد است.
همچنین اگر سبوم (چربی ترشحی) غلیظ یا چرک از درون گل مژه روی سطح چشم پخش شود ، ممکن است سبب تاری دید شود.
در صورت بروز اختلال عملکرد غده میبومین، علائم خشکی چشم شایع خواهد بود. این امر به این دلیل است که غدد میبومین، چربی را روی سطح چشم ترشح می‌کنند تا از تبخیر شدن خیلی سریع لایه آبکی اشک از سطح چشم در بین پلک زدن‌ها جلوگیری کند. بنابراین ، عملکرد ضعیف غدد میوبومیایی می‌تواند منجر به خشکی چشم شود.
علائم گل مژه عبارت‌اند از:
- وجود یک توده یا برجستگی (مانند یک جوش) در لبه پلک ،
- قرمزی پوست روی برجستگی ایجادشده روی پلک
- تورم و ظاهر پف‌کرده‌ی پلک.
در صورت تخلیه مواد از دهانه غده ، ممکن است ترشح غلیظی یا ماده‌ی پوسته‌پوسته‌ای روی پلک‌ها و مژه‌ها جمع شود. در بعضی موارد ، پوست پوشانده شده از گل‌مژه نازک‌تر میشود و ممکن است ماده غلیظ موجود در گل‌مژه (چرک) از یک سوراخی در پوست تراوش کند. اشک آبکی نیز ممکن است در واکنش نسبت به سوزش و درد ایجاد شود.
گل‌مژه می‌تواند خارجی باشد ، به این معنی که غده مسدود شده رو به بیرون زده و به‌صورت یک تورم قابل‌مشاهده در زیر پوست ظاهر شود یا داخلی باشد که در این شرایط، غده مسدود شده در پشت یا زیر پلک بیرون می‌زند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟
اگر شما هر گونه نگرانی دارید، و یا اگر گل مژه شما پس از 10 تا 14 روز برطرف نمی شود، به پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر شما هر یک از علائم زیر را دارید با دکتر خود تماس بگیرید:
- پلکی که بسته و ورم کرده است
- افزایش درد با درمان در منزل
- افزایش تورم پس از 2 تا 3 روز اول
- پلکی که داغ احساس میشود.
- خروج چرک غلیظ و یا خون از برآمدگی
- تاول در پلک شما
- تب یا لرز
- تغییر در بینایی
- گل مژه که مدام بر می گردد
تشخیص
پزشک برای تعیین محل باز شدن (سوراخ) غده گرفته شده ، پلک‌ها را معاینه می‌کند. این کار به تمایز میان یک گل مژه و یک چالاژیون (التهاب مزمن غده پلکی) کمک می‌کند. همچنین پزشک به دنبال علائم بافت اسکار ، جسم و آلودگی‌های خارجی و میبومیت مزمن زمینه‌ای خواهد بود.
علاوه بر این ، پزشک به دنبال هرگونه علائمی خواهد بود که ممکن است غده آلوده شده باشد. شناسایی عفونتی که از غده به چشم ، پوست مجاور یا حدقه پخش میشود ، بسیار مهم است.
بهترین راه درمان گل مژه
کمپرس گرم
محافظه کارانه ترین راه، استفاده ساده از کمپرس‌های گرم (نه خیلی داغ) به دفعات است. این کار را می‌توان با یک دستمال یا لیف مرطوب و گرم ، ماسک‌های چشمی قابل گرم کردن با ماکروویو (که در داروخانه‌ها فروخته میشود) یا یک پد گرم‌کن برقی انجام داد. نکته مهم در اینجا این است که تا هرچقدر می‌توانید زمان بیشتری را برای درمان با کمپرس گرم اختصاص دهید. هر بار برای چند دقیقه (به عنوان مثال 15 دقیقه)، چند بار در روز (به عنوان مثال، چهار بار در روز) این شانس را بهبود دهید که گل مژه یا التهاب پلک خودبه‌خود از بین برود. ممکن است یک کودک در استفاده از کمپرس گرم به کمک نیاز داشته باشد. حتماً دمای کمپرس را روی قسمت دیگری از پوست خود مانند پشت دستتان بررسی کنید تا مطمئن شوید کمپرس باعث سوزش چشم یا صورت شما نمی‌شود.
تزریق استروئید
چشم‌پزشک می‌تواند استروئید را به ضایعه تزریق کند که اغلب منجر به رفع سریع‌تر آن میشود. بااین‌حال، این کار کمی خطر خونریزی / کبودی، رنگ‌پریدگی و کمرنگ شدن پوست، اسکار، درد و در مواردی بسیار نادر، از دست دادن بینایی را به همراه دارد.
برش و تخلیه
درنهایت، گل‌مژه یا التهاب شدید پلک را می‌توان برش داده و تخلیه کرد. این روش تهاجمی‌ترین روش است و به‌عنوان آخرین راه‌حلی تلقی کرد که اکثر چشم‌پزشکان از آن استفاده خواهند کرد. در این روش، پلک را بی‌حسی می‌کنند و گیره‌ای در اطراف گل‌مژه قرار می‌گیرد. پلک برگردانده شده و غده میبومیا از سطح پشتی پلک برش داده میشود، با این کار از برش دادن پوست روی سطح جلویی پلک جلوگیری میشود. سبوم یا چربی مترشحه‌ی مومی با یک ابزار تراش مخصوص، از سوراخ غده خارج میشود. این تخلیه سازی محتوای غده ممکن است برای کوچک و جمع کردن گل مژه کافی باشد. اگرچه، خطر عود گل مژه وجود دارد، به خصوص اگر علت اصلی آن درمان نشده باشد.
درمان با مصرف آنتی بیوتیک
اگر گل مژه به نظر عفونی بیاید، ممکن است به مصرف داروهای آنتی بیوتیک خوراکی نیاز باشد. آبسه‌ای می‌تواند در پلک تشکیل شود. گاهی اوقات برای شناسایی باکتری، یک کشت از مواد موجود در گل‌مژه برداشته میشود. اگر عفونت باکتریایی در سراسر پوست (سلولیت) یا در حدقه (اوربیت) چشم گسترش یابد (سلولت اوربیتال)، درمان آنتی‌بیوتیکی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار خواهد بود. سلولیت اوربیتال یک وضعیت اورژانسی محسوب میشود، زیرا عفونتی که به‌سرعت در حال گسترش است می‌تواند بینایی یا حتی زندگی بیمار را به خطر بی اندازد. درمان سلولیت اوربیتال معمولاً به تزریق آنتی بیوتیک داخل وریدی نیاز دارد.
در برخی شرایط، عفونت به خود چشم سرایت می‌کند. در صورت بروز ورم ملتحمه (سرخ چشمی)، ممکن است به آنتی بیوتیک موضعی چشم (پماد یا قطره‌های آنتی بیوتیک) نیاز باشد.
درمان علت اصلی ایجاد گل مژه نیز برای جلوگیری از عود بیماری اهمیت دارد.
به توصیه‌ی برخی از چشم پزشکان تا زمان برطرف شدن کامل گل مژه، از لنزهای تماسی یا آرایش چشم خودداری کنید. این امر خصوصاً در صورت نگرانی در مورد عفونت هم‌زمان اهمیت دارد.
پیش‌بینی در مورد بهبودی از گل‌مژه چگونه است؟
گل‌مژه ممكن است طی چند روز برطرف شود، درحالی‌که درمان التهاب مزمن پلک (چالازیون) ممكن است ماه‌ها به طول انجامد. پس از تخلیه غده گرفته شده، هر دو نوع این گل مژه‌ها باید کاملاً برطرف شوند. در صورت بروز عفونت، به درمان نیاز خواهد بود.
در صورت عدم توجه به بیماری‌های مزمن زمینه‌ای و اصلی، احتمال عود مجدد این عارضه وجود دارد. در مورد عفونت غده میبومیت، چشم پزشک توصیه می‌کند که روزانه پلک‌ها و مژه‌ها را با یک شوینده‌ی ملایم (مانند شامپو بچه) تمیز کنید. مصرف اسیدهای چرب امگا 3 را از طریق رژیم غذایی یا از طریق مکمل‌های غذایی افزایش دهید، زیرا این اسیدها می‌توانند به بهبود جریان سبوم کمک کنند. در برخی از بیماران، برای آکنه روزاسه و میبومیت مقادیر کمی از داکسی سایکلین خوراکی تجویز میشود.
گل‌مژه چه عوارض و مشکلاتی در پی دارد؟
هنگامی‌که یک مژه یا چالازین به خودی خود از بین می‌رود، بندرت عوارضی ناشی از آن به وجود می‌آید.
در هنگام تزریق استروئید برای درمان، در صورت تزریق نادرست استروئید، عارضه زخم احتمالی پلک، تغییر رنگ (لکه زدن) پوست پوشاننده پلک، عفونت، خونریزی یا کبودی و در مواقع بسیار نادر کوری ممکن است ایجاد شود.
برش و تخلیه‌ی گل‌مژه، خطر زخم یا تغییر شکل پلک، خونریزی یا کبودی را به همراه دارد.
در صورت آلوده شدن یک گل‌مژه یا چلازیون، عفونت می‌تواند به چشم (آماس ملتحمه یا کراتیت قرنیه)، پوست (سلولیت) یا حدقه (سلولیت اوربیتال) گسترش یابد. درمان سریع این عوارض بسیار مهم است و چشم پزشک در صورت امکان باید آنتی بیوتیک های مناسبی را تجویز می‌کند.
به‌ندرت پیش می‌آید که گل‌مژه یا چلازیون مزمن و مكرر نشانه‌ی وجود سرطان در پلك باشد. چشم پزشک اگر به چنین مشکلی در یک بیمار مشکوک شود، به دنبال علائم بدخیم خواهد بود و یک بیوپسی از او خواهد گرفت.
چگونه می توان از گل مژه پیشگیری کرد؟
هر کسی ممکن است به گل مژه مبتلا شود، اما در افرادی که هر یک از موارد زیر را دارند، شایع تر است:
- بهداشت چشم ضعیف، مانند پاک نکردن آرایش چشم در شب، استفاده از مواد آرایشی قدیمی و یا آلوده، یا عدم تعویض لنزهای تماسی در مواقع لازم
- استرس بالا
- تغییرات هورمونی
- پوست خشک
- بلفاریت، که یک التهاب پلک ها است که منجر به قرمزی، خارش و احساس وجود چیزی در چشم می شود.
- آکنه روزاسه
بهترین راه برای پیشگیری از ابتلا به گل مژه رعایت بهداشت است. اطمینان حاصل کنید که چشم خود را تمیز نگه می دارید و آرایش و گرد و خاک را پاک می کنید. لوازم های آرایش چشمی قدیمی را دور بیاندازید (به عنوان مثال، ریمل مژه و ابرو باید هر 2 تا 3 ماه تعویض شوند)، و لوازم آرایشی را با دیگران به اشتراک نگذارید. همیشه دستان خود را قبل از دست زدن به چشم ها را بشویید. اگر شما لنز می زنید، دست های خود را قبل از قرار دادن آن ها در چشم بشویید. همچنین، مطمئن شوید که لنزهای شما به درستی با یک محلول تمیز کننده لنز ضد عفونی شده است.
- آب مروارید
- کراتوکونوس یا قوز قرنیه
- عیوب انکساری چشم
- هایفما
- افتادگی پلک یا پتوز
- مگس پران و جرقه
- تنبلی چشم
- رتینوپاتی دیابتی
- بلفاریت یا التهاب لبه پلک
- پیر چشمی
- گل مژه
- شالازیون
- جداشدگی شبکیه
- کوفتگی یا پارگی چشم
- خراشیدگی یا زخم قرنیه
- انتروپیون
- اکتروپیون
- ورم ملتحمه آلرژیک
- هرپس زوستر چشمی
- خراش قرنیه
- آب سیاه یا گلوکوم
- بوتاکس اطراف چشم و صورت
- آب مروارید
- جراحی پلک یا بلفاروپلاستی
- لیزیک و لازک
- شالازیون
- افتادگی پلک
- مجرای اشکی
- تومور اربیت
- گلوکوم یا آب سیاه
- پی آر کی
- انحراف چشم
