تاری دید (تاربینی)؛ علت ها و درمان
منظور از تاری دید یا تاربینی این است که شفافیت تصاویر کاهش می‌یابد و اشیاء تار به نظر می‌رسد. عیوب انکساری (نزدیک بینی، دوربینی و آستیگماتیسم) یا پیرچشمی از علل اصلی تاری چشم به شمار می‌آید. اما تاری دید گاهی علامت ابتلا به مشکلاتی جدی‌تر، مانند بیماری‌های تهدید کننده بینایی یا اختلال عصبی، است.
ممکن است دید یک یا هر دو چشم تار شود. کدورت بینایی یا کدر شدن چشم که باعث مات دیدن اشیاء می‌شود، مشکل دیگری است که غالباً با تاری دید اشتباه گرفته می‌شود. کدورت بینایی معمولاً علامت ابتلا به عارضه‌های خاصی مانند آب مروارید است، درهرحال هم تاری دید و هم کدورت بینایی علامت ناراحتی‌های جدی چشم است.
علل تاری دید و روش‌های درمان
نزدیک بینی
تاری چشم یک یا هر دو چشم یکی از علائم نزدیک بینی (myopia) است که با سردرد، چپ شدن چشم و کشیدگی عضلات چشم همراه است. نزدیک بینی شایع‌ترین عیوب انکساری چشم است و بیمار اشیاء دور را تار می‌بیند.
نزدیک بینی زمانی بروز می‌یابد که قرنیه انحناء شدیدی داشته باشد یا مردمک بزرگ باشد. در این شرایط نور در جلوی شبکیه متمرکز می‌شود و در نتیجه تصویر شکل گرفته در پشت چشم وضوح کافی را ندارد.
عینک، لنز و جراحی‌های رفع عیوب انکساری، ماند لیزیک و پی آر کی، متداول‌ترین روش‌های اصلاح نزدیک‌بینی محسوب می‌شود.
دوربینی
تاری دید ناشی از دوربینی (hyperopia) زمانی پیش می‌آید که بیمار اشیاء دور را به خوبی ببیند، اما چشم‌ها نتواند به خوبی بر روی اشیاء نزدیک متمرکز شود. دوربینی باعث کشیدگی غیرعادی عضلات چشم و خستگی چشم می‌شود. چنانچه دوربینی شدید باشد، بیمار حتی اشیاء دور را نیز تار می‌بیند.
دوربینی معمولاً پی‌آمد کوچک بودن مردمک است، یعنی این که نور بر شبکیه متمرکز نمی‌شود و تمرکز آن پشت بخش عقبی چشم اتفاق می‌افتد. دوربینی نیز مانند نزدیک‌بینی با عینک، لنز یا جراحی اصلاح عیوب انکساری درمان می‌شود.
آستیگماتیسم
تاری چشم در تمام فواصل غالباً علامت آستیگماتیسم است. آستیگماتیسم یکی از عیوب انکساری است که علت آن معمولاً شکل غیرعادی قرنیه است.
اگر چشم آستیگمات باشد، پرتوهای نور بر یک نقطه از شبکیه متمرکز نمی‌شود تا تصویر واضحی از اشیاء دور یا نزدیک دیده شود. آستیگماتیسم مانند نزدیک بینی و دوربینی با عینک، لنز یا جراحی اصلاح می‌شود.
پیرچشمی
اگر بیش از 40 سال دارید و به تازگی نمی‌توانید اشیاء نزدیک، برای مثال روزنامه یا دیگر نوشته‌های ریز، را شفاف و واضح ببینید، احتمالاً در آستانه پیرچشمی یعنی عارضه‌ای قرار دارید که پی‌آمد بالا رفتن سن است.
هرچند علائم پیرچشمی همانند علائم دوربینی است و شامل تاربینی نزدیک و فشار آمدن به عضلات چشم هنگام مطالعه، می‌شود، اما پیرچشمی در اصل کاهش توانایی چشم در متمرکز شدن بر اشیاء نزدیک است که دلیل آن سخت شدن لنز داخل چشم است و برخلاف دوربینی از مشکلات بینایی با عامل ناهنجاری شکل کلی چشم نشأت نمی‌گیرد.
پس از 45 سالگی پیر چشمی در انتظار تمام ماست. بسیاری برای درمان پیرچشمی از عینک مطالعه یا لنزهای چندکانونی (دوکانونی یا لنزهای پیشرفته) استفاده می‌کنند، البته عمل‌های جراحی مانند مونوویژن لیزیک و کراتوپلاستی هدایتی نیز در صورت مناسب بودن شرایط بیمار برای درمان پیرچشمی انجام می‌شود.
خشکی مزمن چشم
سندرم خشکی چشم به روش‌های بی‌شماری چون تاری چشم و نوسان دید بر چشم اثر می‌گذارد. هر چند استفاده از اشک مصنوعی (قطره‌های مرطوب کننده چشم) مفید است، اما برای موارد پیشرفته‌تر خشکی چشم دارو تجویز می‌شود یا از پلاگ پونکتوم برای حفظ سلامت و رطوبت چشم استفاده می‌شود.
بارداری
تاری دید چشم یکی از عوارض شایع بارداری است که گاهی با دوبینی نیز همراه است. تغییرات هورمونی شکل و ضخامت قرنیه را تغییر می‌دهد، نتیجه این تغییر تار شدن دید چشم است. خشکی چشم نیز در بانوان باردار مشاهده می‌شود، همان‌طور که گفته شد خشکی چشم یکی از علل تاربینی است.
سردردهای میگرنی یا میگرن چشمی
اگرچه سردرد میگرنی یا میگرن چشمی معمولاً بدون خطر و موقتی است، اما پیش از شروع آن علائمی چون تاری چشم، نور سوسوزن، هاله‌بینی یا دیدن الگوهای زیگزاگ بروز می‌یابد.
بیماری مگس‌پران چشم
بیمار لکه‌های موقتی و متحرکی را در میدان دید مشاهده می‌کند که از آنها با اصطلاح مگس‌پران یاد می‌شود. مگس‌پران عموماً زمانی بروز می‌یابد که زجاجیه ژلاتینی مانند چشم با بالا رفتن سن به مایع تبدیل شود. این تغییر باعث می‌شود ذرات بسیار ریز بافتیِ داخل زجاجیه آزادانه داخل چشم حرکت کند و سایه‌هایی روی شبکیه ایجاد شود.
اگرچه بیماری مگس‌پران پی‌آمد طبیعی افزایش سن است، اما مشاهده ناگهانی انبوهی از نقاط متحرک علامت پارگی یا جدا شدن شبکیه است و باید برای درمان آن به سرعت به متخصص چشم مراجعه نمود.
تاربینی پس از لیزیک
دید چشم بلافاصله پس از لیزیک یا دیگر عمل‌های رفع عیوب انکساری تار می‌شود. این حالت موقتی است و دید چشم پس از چند روز واضح می‌شود، البته چند هفته طول می‌کشد تا دید کاملاً پایدار شود.
دارو و قطره چشم
بعضی قطره‌های چشم، به ویژه قطره‌های دارویی حاوی نگهدارنده باعث تحریک چشم و تاری دید می‌شود. این عوارض جانبی اکثراً با مصرف قطره اشک مصنوعی، داروهای تجویز شده برای خشکی چشم یا پلاگ پونکتوم کنترل می‌شود.
به علاوه داروهایی مانند قرص‌های حساسیت نیز باعث خشکی چشم و تاربینی می‌شود. متخصص بینایی سنجی یا چشم پزشک حین معاینه چشم به بیمار اطلاع می‌دهد که آیا داروهای مصرفی عامل تاربینی شده است یا خیر.
استفاده بیش از اندازه از لنز
چنانچه مدت بیشتری از آنچه پزشک تجویز کرده است، از لنزهای تماسی یک‌بار مصرف یا هر لنز تماسی دیگری استفاده کنید، پروتئین‌ها و ذرات دیگر روی لنز جمع می‌شود. در نتیجه دید چشم تار می‌شود و احتمال عفونت چشم افزایش می‌یابد.
تاری دید علامت وجود مشکلات جدی چشم
- بیماری‌ها و عارضه‌های چشم: تاری دید ناگهانی یک چشم در سنین بالای 60 سالگی می‌تواند علامت تخریب لکه زرد در بخشی از شبکیه باشد که تمرکز ظریف آنجا انجام می‌شود. تاری بینی علامت جدا شدن شبکیه، تبخال چشم یا نوریت اپتیک (التهاب عصب نوری) نیز است. بعضی بیماری‌ها و عارضه‌های چشم باعث نابینایی دائمی می‌شود، بنابراین باید برای تشخیص و درمان فوری ناراحتی‌های چشم به چشم‌پزشک مراجعه نمود.
- آب مروارید: تغییرات دید مانند تاری یا کدورت دید و دیدن نورهای درخشان و هاله‌های شبانه از علائم آب مروارید محسوب می‌شود. آب مروارید اگر برداشته نشود، در نهایت چنان کدر می‌شود که دید را مسدود می‌کند و منجر به نابینایی می‌شود. اما اگر عمل جراحی به منظور تعویض آب مروارید با لنز مصنوعی انجام شود، بیمار معمولاً قدرت بینایی خود را بازمی‌یابد.
- آب سیاه: دید تونلی یا تاربینی گاهی علامت گلوکوما یا آب سیاه است که با باریک شدن ناگهانی یا تدریجی میدان دید و تاری دید در لبه‌های میدان دید همراه است. چنانچه درمان انجام نشود، بینایی به تدریج کاهش می‌یابد و در نهایت بیمار دچار نابینایی دائمی می‌شود.
- تحلیل عضلانی ناشی از بالا رفتن سن: کاهش دید تدریجی و تاری دید همراه با اعوجاج، برای مثال شکسته یا مواج دیدن خطوط صاف، از علائم تحلیل عضلانی ناشی از بالا رفتن سن(AMD) محسوب می‌شود که یکی از علل اصلی نابینایی در بیماران مسن است.
- رتینوپاتی دیابتی: تاری دید غیرقابل توضیح در بیماران دیابتی گاهی علامت رتینوپاتی دیابتی است. این بیماری به شبکیه چشم آسیب می‌زند و بینایی را به خطر می‌اندازد.
- بیماری قلبی ـ عروقی و دیگر بیماری‌های سیستمی: تاری دید، غالباً همراه با دوبینی، از علائم بروز مشکلات اورژانسی مانند سکته مغزی یا هموراژ مغزی یا نشانه اولیه ام اس است. بنابراین در صورت دوبینی یا تاری دید ناگهانی به سرعت به پزشک مراجعه کنید.
تاری دید جزئی که هر از گاه عود می‌کند، علامت خستگی، قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور خورشید یا کشیدگی عضلات چشم است.
