
بلفارواسپاسم یا پرش پلک ، یک اختلال عصبی است که معمولاً با انقباض ناخواسته عضلات محیط چشم و درنتیجه بسته شدن ناگهانی پلکها همراه است. این وضعیت میتواند بر روی کیفیت زندگی فرد تأثیر بگذارد و به مشکلاتی نظیر محدودیت دید، اختلال در تمرکز و احساس ناراحتی ایجاد شده توسط افراد مبتلا، منجر شود. در این مقاله، به بررسی علتها، علائم، تشخیص و روشهای درمان بلفارو اسپاسم میپردازیم. تا انتهای مقاله، همراه ما باشید.
انواع بلفارواسپاسم
بلفارواسپاسم بر اساس شدت آن اغلب به چند دسته تقسیم میشود که به شرح زیر میباشد:
- تیک و انقباض چشم: اکثر افراد در شرایطی که خسته هستند یا استرس دارند دچار پرش خفیف پلک میشوند. گاهی اوقات این انقباضات آنقدر خفیف است که اغلب فقط خود شما متوجه میشوید و دیگران متوجه نمیشوند. تیک و پرش چشم بسیار شایع هستند اما هیچ درمان واقعی برای آنها وجود ندارد. پرش پلک اگرچه به لحاظ تکنیکی یک نوع بلفارواسپاسم محسوب میشود اختلالی نیست که پزشکان بتوانند از آن تحت عنوان بلفارواسپاسم یاد کنند.
- بلفارواسپاسم: پرش پلک شدید و غیر ارادی عضلات پلک است و معمولا یک نوع شدیدتر اسپاسم پلک محسوب میشود و پزشکان از آن تحت عنوان بلفارواسپاسم یاد میکنند.
- سندروم میگ: در این اختلال فرد دچار حرکات تکراری و غیر ارادی دهان و زبان و همچنین پلک میشود به نحوی که دهان او باز و بسته میشود و لب و زبانش حرکت میکنند. از این اختلال تحت عنوان دیستونی دهانی فکی نیز یاد میشود.
علائم پرش پلک
افرادی که دچار اختلال بلفارواسپاسم میشوند به صورت غیر ارادی پلک میزنند، چشمک میزنند، چشم آنها میپرد یا هر دو چشم و یا یک چشم بسته میشود. این افراد برای باز نگه داشتن چشم خود دچار مشکل هستند. با گذر زمان اسپاسم با شدت و تعداد دفعات بیشتری بر میگردد. علائم و نشانههای پیشرفت بلفارواسپاسم شامل موارد زیر است:
- اسپاسم در پاسخ به برخی محرکهای خاص از قبیل خستگی یا نور زیاد
- تکرار اسپاسم در طول روز در حضور عوامل محرک و چه در غیبت آنها
- بسته شدن پلک اجباری برای چند ساعت به علت اسپاسم
- باعث میشود که ابروها به سمت چشم پایین بیایند
تشخیص بلفارواسپاسم
هیچ آزمایش خاصی برای تشخیص این اختلال وجود ندارد و فرایند تشخیص از طریق انجام معاینه جسمانی، بررسی سابقه پزشکی و رد کردن سایر علل احتمالی این مشکل انجام میشود. ممکن است بلفارواسپاسم به صورت اشتباه تشخیص داده شود یا آن که اصلا تشخیص داده نشود زیرا این اختلال با علائم و نشانههای مشابه سایر مشکلات چشمی از قبیل پتوز پلک همراه است.
مصرف برخی داروهای خاص از قبیل داروهای ضد روان پریشی و داروهایی که برای درمان بیماری پارکینسون تجویز میشود میتواند باعث بروز علائم و نشانههای مشابه بلفارواسپاسم شود. مصرف برخی داروها که از آنها تحت عنوان محرکهای بلفارواسپاسم یاد میشود نیز در بروز این اختلال نقش دارد.
تزریق بوتاکس برای درمان پرش پلک چیست؟
یکی از روشهای رایج برای درمان بلفارواسپاسم تزریق بوتاکس است. پزشک از یک سوزن کوچک برای تزریق مقادیر مناسبی از سم بوتولینیوم به درون نقاط اطراف پلک استفاده میکند و کل فرایند تزریق حدود چند دقیقه طول میکشد.
انتظارات پس از تزریق بوتاکس در درمان بلفارواسپاسم
شما میتوانید فورا پس از تزریق بوتاکس مجدداً به انجام فعالیتهای روزمره خود بپردازید اما کاملاً مراقب باشید که از مالیدن چشم و پلک خود اجتناب کنید زیرا ممکن است این کار باعث پخش شدن سم به سایر نقاط صورت شود. معمولا اکثر افراد حدود ۱ تا ۱۴ روز پس از تزریق بوتاکس شاهد بهبود علائم و نشانههای خود هستند.
در صورتی که پس از تزریق بوتاکس هیچ گونه بهبودی حاصل نشد یا آن که تغییر ایجاد شده بسیار خفیف بود حتماً به پزشک خود اطلاع دهید. در این شرایط ممکن است پزشک تصمیم بگیرد به تنظیم دوز دارو یا تغییر دادن الگوی تزریق بپردازد.
عوارض جانبی بوتاکس برای درمان پرش پلک
ممکن است سم بوتولینیوم در هنگام تزریق باعث بروز احساس سوزن سوزن شدن شود و در اطراف محل تزریق مقداری کبودی به وجود بیاید. سم بوتولینیوم فقط باعث ضعیف شدن عضلهای میشود که تزریق درون آن انجام شده است با این حال ممکن است تاثیرات آن به سایر عضلات اطراف نیز برسد و بهندرت بر سایر نقاط بدن تأثیر میگذارد. انتشار سم بوتولینیوم و تاثیرگذاری آن بر سایر عضلات میتواند باعث بروز عوارض جانبی شود که برخی از آنها به شرح زیر میباشند:
- بسته نشدن کامل یا ضعیف پلک در هنگام پلک زدن که میتواند باعث بروز خشکی چشم شود و در این حالت مصرف اشک مصنوعی میتواند بسیار سودمند باشد.
- افتادگی پلک بالا
- افتادگی پلک پایین و آب ریزش از چشم
- افتادگی نقاط اطراف دهان در صورتی که تزریق درون گونه انجام شده باشد.
- دوبینی
عوارض جانبی نادر تزریق بوتاکس به شرح زیر میباشد:
- بروز واکنش آلرژیک
- بروز مشکل در هنگام صحبت کردن یا بلعیدن مواد غذایی
- معمولا عوارض جانبی تزریق بوتاکس طی مدت چند روز یا چند هفته از بین میرود. اگر چه بروز مشکل در هنگام صحبت کردن و بلعیدن مواد غذایی یا نفس کشیدن پس از تزریق بوتاکس بسیار نادر است فوراً به پزشک مراجعه کنید تا تحت درمان قرار بگیرید.
عوارض بوتاکس را نیز مطالعه کنید !
سایر روشهای درمان پرش پلک
در صورتی که تزریق بوتاکس به درمان بلفارواسپاسم کمک نکند پزشک برای درمان بیماری روشهای دیگری را توصیه میکند که برخی از آنها به شرح زیر میباشند:
درمان دارویی
گاهی اوقات پزشک به تجویز داروهایی از قبیل لیتیوم و دیازپام میپردازد اما میزان موفقیت این نوع درمان در افراد مختلف یکسان نیست. هیچ گونه برنامه درمانی استانداردی برای این اختلال وجود ندارد زیرا ممکن است مصرف یک داروی خاص با بهبودی خفیف در یک فرد همراه باشد اما در برخی دیگر از افراد اثر گذاری بالایی داشته باشد. در صورتی که تزریق بوتاکس تاثیری در کنترل بلفارواسپاسم نداشته باشد داروهای محرک از قبیل آرتان میتواند به کنترل آن کمک کند.
درمان جراحی
گاهی اوقات از عمل جراحی برای برداشتن قسمتی از عضلات پلک و ابرو که وظیفه باز و بسته کردن پلک را بر عهده دارند استفاده میشود. معمولاً زمانی از این روش استفاده میشود که درمان با تزریق بوتاکس بی نتیجه بوده باشد. در برخی موارد تکرار عمل جراحی ضروری خواهد بود. مایکتومی در بیش از ۸۰ درصد از موارد به بهبود علائم و نشانههای پرش پلک کمک میکند.
کلام پایانی
سوالات متداول
خیر، انواع مختلف و برندهای متفاوتی از سم بوتولینیوم وجود دارد که در شبیه به هم نیستند.
بله، در دوران بارداری و شیردهی، افرادی که رقیق کننده خون مصرف میکنند و وجود برخی اختلالات که موجب ضعیف شدن عضلات صورت میشوند.