عوارض بعد از عمل لازک، لیزیک و پی آر کی

لازک و انواع دیگر عمل‌های جراحی چشم ماند لیزیک و پی آر کی روش‌های بسیار مطمئنی هستند که نرخ موفقیت نیز در آنها بسیار بالا است. این روش‌ها برای درمان نزدیک‌ بینی، دوربینی و آستیگماتیسم چشم انجام شده و شما را قادر می‌سازند که بتوانید بدون نیاز به عینک به راحتی ببینید.

عمل جراحی لیزر چشم در بسیاری از بیماران به طور موفقیت‌آمیزی انجام شده است و درصد رضایت بیماران از انجام این عمل‌ها نیز بسیار بالا است. بسیاری از عوارض جانبی و مشکلات احتمالی پس از انجام عمل جراحی لیزر چشم با انجام عمل‌های مکمل و انجام برخی روش‌های درمانی دیگر قابل درمان است.

کاربردهای انواع عمل لیزر چشم

عمل لیزر چشم جهت اصلاح دید، یک روش درمانی محبوب برای رفع مشکلات بینایی است. این کار نیاز به استفاده از عینک و یا لنزهای طبی را کاهش داده یا حذف می‌کند.

عمل‌های لیزری می‌توانند به اصلاح عیوب انکساری بینایی کمک کنند. این‌ها مشکلاتی هستند که به خاطر فرم نادرست و معیوب مردمک چشم یا قرنیه ایجاد می‌شوند. قرنیه قسمت شفاف جلوی چشم است که انحنا دارد و نور را متمرکز می‌کند. خطاهای انکساری چشم باعث می‌شوند تا نور ساتع شده از یک شی به طور نامنظم و نادرستی روی شبکیه چشم متمرکز شود. این امر باعث می‌شود تصویر محوی از آن شی دیده شود. مشکلات انکساری چشم اغلب در چشم‌های غیرسالم رخ می‌دهند.

چهار نوع عیوب انکساری عمده وجود دارد ازجمله:

• نزدیک بینی (myopia): اشیا نزدیک شارپ (تیز) به نظر می‌رسند، اما اشیائی که دورتر هستند تار دیده می‌شوند. در این شرایط مردمک چشم در مدت طولانی‌تری عقب و جلو می‌شود یا قرنیه بیش از حد انحنا دارد. تصاویر به جای آن که روی شبکیه چشم متمرکز شوند ، در جلوی آن قرار می‌گیرند.
• دور بینی : در این وضعیت، اشیاء دور را می‌توان به وضوح دید، اما اشیا نزدیک مبهم و تار دیده می‌شوند. مردمک چشم کوتاه‌تر از حد نرمال است یا قرنیه بسیار مسطح است. در این وضعیت، تصاویر در پشت شبکیه قرار می‌گیرند.
• آستیگماتیسم: در این وضعیت، اشیا در هر فاصله‌ای تار دیده می‌شوند. قرنیه، عدسی و یا هر دو به صورتی شکل گرفته‌اند که تصاویر مستقیماً روی شبکیه چشم متمرکز نمی‌شوند.
• پیرچشمی یا پرسبیوفیا : در این وضعیت، چشم‌ها به دلیل فرآیند طبیعی پیری، توانایی خود را برای تغییر تمرکز از دست می‌دهند. این شرایط اغلب بین سنین ۴۰ تا ۵۰ سال رخ می‌دهد. جراحی ترمیمی نمی‌تواند این مشکل را تصحیح کند. این عمل تنها می‌تواند دید فواصل دور را واضح‌تر کند. اما ممکن است دید نزدیک را بدتر کند.

مشکلات و عوارض جانبی

بسیاری از این مشکلات با درمان‌های پزشک یا انجام برخی عمل‌های جراحی مکمل بهبود می‌یابند.

ناراحتی‌های موقتی و عدم تعادل بینایی

ناراحتی در طول اولین روزهای پس از انجام عمل جراحی مانند سوزش خفیف و حساسیت به نور، عادی و مورد انتظار است. در هفته‌ها و ماه‌های اول پس از انجام عمل‌های جراحی ممکن است شما برخی عوارض مانند دید هاله‌ای، خیرگی در محیط‌های کم‌نور به خصوص در هنگام شب، خشکی چشم، دید مه‌آلود و کاهش تیزی چشم را تجربه کنید. در بسیاری از موارد، این مشکلات موقتی بوده و پس از شش ماه به طور کامل از بین می‌روند.

خشکی چشم

تولید اشک در چشم برخی از افرادی که عمل لیزر چشم انجام می‌دهند کاهش می‌یابد که می‌تواند باعث ناراحتی و سوزش چشم شود. تقریباً نیمی از بیماران برخی درجات سندرم خشکی چشم را به طور موقتی تجربه می‌کنند.

سندرم چشم خشک پس از انجام عمل جراحی موقتی است و می‌تواند به طور مؤثری با استفاده از قطره‌های چشمی یا اقدامات دیگر درمان شود. مشکلات خشکی چشم معمولاً با بهبودی چشم که ممکن است تا 6 ماه طول بکشد برطرف می‌شوند. افرادی که دچار خشکی شدید چشم هستند معمولاً نمی‌توانند این عمل را انجام دهند.

عفونت‌های چشمی

ممکن است پس از عمل‌های لیزر قرنیه ایجاد شود ولی با تکنیک‌های جدید مثل ترانس لازک این عارضه بسیار کمتر اتفاق می‌افتد و نادر است. استفاده از قطره‌های دارویی چشم که بلافاصله پس از انجام عمل در چشم ریخته می‌شود در پیشگیری از عفونت و کنترل تورم در زمان بهبودی چشم از اهمیت زیادی برخوردار است.

عوارض پرده چشم

در عمل جراحی لازک یک پرده نازک در جلوی سطح قرنیه ایجاد می‌شود. این پرده در هنگام تغییر شکل چشم در حین انجام عمل بالا می‌رود. سپس پرده دوباره جایگزین شده و مانند یک پانسمان طبیعی عمل می‌کند. در صورتی که پرده یا فلپ لیزیک به درستی شکل نگیرد، ممکن است درست به سطح چشم نچسبد یا چین‌هایی به نام استری در فلپ ایجاد شود. این پرده می‌تواند باعث انحراف سنج باصره شده و در بینایی اختلال ایجاد کند.

عدم اصلاح، اصلاح بیش از حد چشم یا تحلیل بینایی

همه افراد پس از انجام عمل جراحی به بینایی 20/20 دست نمی‌یابند و ممکن است برای برخی هنوز استفاده از لنزهای تماسی یا عینک برای انجام برخی یا تمام فعالیت‌ها نیاز باشد که البته به ندرت اتفاق می‌افتد. اگر به وسیله لیزر مقادیر بسیار زیاد یا بسیار کم از بافت قرنیه برداشته شد یا واکنش‌های ایجاد شده در دوران بهبودی چشم‌ها غیرعادی بود، بهبود بینایی شما کمتر از حد مطلوب خواهد بود.

زمانی که بینایی شما پس از انجام عمل لیزر چشم به اندازه مطلوب نباشد نشان‌دهنده این است که چشم شما به روشی قابل پیش‌بینی نسبت به عمل لیزر واکنش نشان نداده است. یکی دیگر از دلایل احتمالی این است که بینایی شما به مدت کوتاهی پس از انجام عمل لیزیک بهبود یابد اما به مرور زمان و در دوران بهبودی پس از عمل دوباره شرایط چشم شما به عقب بازگردد.

در بیشتر موارد، عدم اصلاح عیوب یا تحلیل بینایی را می‌توان به طور موفقیت‌آمیزی با انجام عمل‌های اصلاحی درمان کرد، البته باید جراح تشخیص دهد که عیوب ایجاد شده قبل از انجام عمل اصلاحی ثابت بوده و اوضاع چشم وخیم‌تر نمی‌شود.

تغییرات هورمونی در دوران بارداری می‌تواند بر چشم‌ها نیز اثر بگذارد، بسیاری از جراحان توصیه می‌کنند که چند هفته پس از زایمان عمل جراحی چشم را انجام دهید.

عمل جراحی لیزیک در برابر عمل لازک

لیزیک یا عمل جراحی لیزر چشم عوارض و خطرات احتمالی کمی دارد. عمل لازک را نیز می‌توان برای بسیاری از افرادی که به دلیل نازک بودن قرنیه یا بزرگ بودن مردمک چشم، شرایط انجام آن را دارند، انجام داد. اگر شما شرایط انجام هر دو عمل لیزیک و لازک را دارید؛ انجام کدام عمل برای شما مناسب است؟ در ادامه ما این دو عمل جراحی و نتایج حاصل از انجام آنها را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

عمل جراحی لازک

• عوارض جانبی کمتر و احتمال عدم موفقیت کمتر
• عدم نیاز به شکاف قرنیه
• قرینه تضعیف نمی‌شود (پرده یا فلپ ساخته‌شده در لیزیک ممکن است تا 7 سال باقی بماند، انجام عمل لیزیک برای ورزشکاران، خلبانان جنگی یا هرکسی که قرینه چشم او در معرض آسیب‌دیدگی است بسیار پرخطر است)
• انجام آن آسان‌تر بوده و به دستیار نیاز نیست.
• جراح راحت‌تر می‌تواند این عمل را یاد بگیرد، منحنی یادگیری آن کوتاه‌تر است.
• این عمل را می‌توان بیش از یک مرتبه انجام داد.

عمل جراحی لیزیک چشم

• مناسب برای طیف گسترده‌تری از عیوب انکساری: +5D تا -12D (لازک +4D تا-8D)
• دروان بهبودی کوتاه‌تر: یک روز (دوره بهبودی پس از انجام عمل لازک 3 تا 4 روز طول می‌کشد)
• بهبود بینایی سریع‌تر اتفاق می‌افتد: یک روز (بهبود بینایی پس از انجام علم لازک بعد 3 تا 4 روز حاصل می‌شود)
• تثبیت بینایی سریع‌تر ایجاد می‌شود و نتایج آن نیز بهتر است.
• پس از انجام عمل لیزیک، ناراحتی‌ها کمتر بوده و عوارض جانبی ندارد.

عمل لیزر چشم برای چه کسانی مناسب نیست؟

جراحی لیزری چشم ممکن است برای همه مناسب نباشد. در ادامه به عواملی اشاره می‌کنیم که نشان می‌دهند که نمی‌توانید کاندیدای مناسبی برای انجام این نوع عمل باشید:

• فردی ریسک‌پذیر نیستید. برخی افراد دارای مشکلاتی هستند. هیچ اطلاعات بلندمدتی برای عمل‌های فعلی در دسترس نمی‌باشد.
• این عمل روی شغلتان تأثیر می‌گذارد. قبل از انجام عمل، کارفرما و مدیر ، سرویس نظامی یا سازمان حرفه‌ای خود را در جریان بگذارید. برخی مشاغل، انجام برخی از عمل‌های انکساری را منع می‌کنند.
• همچنان نیاز دارید که شماره‌ی لنز طبی یا عینک سال گذشته‌ی خود را عوض کنید و شماره چشمتان تغییر می‌کند. به این وضعیت، ناپایداری انکساری میگویند. شرایطی که بیشتر احتمال دارد که دچار ناپایداری انکساری شوید عبارت‌اند از : در اوایل سنین 20 سالگی یا کمتر باشید، به خاطر ابتلا به بیماری‌هایی مانند دیابت، دچار تغییرات هورمونی باشید، خانمی باردار یا در دوره‌ی شیردهی باشید و یا داروهایی مانند داروهای استروئیدی مصرف می‌کنید.
• دچار یک بیماری یا در حال مصرف داروهایی باشید که ممکن است بر روی فرایند التیام زخم تأثیر بگذارند. این بیماری‌ها شامل بیماری‌های خود ایمنی مانند روماتیسم مفصلی، ایدز و دیابت می‌باشند. داروها نیز شامل رتینوئیک اسید و آستروئیدها می‌شوند.
• مبتلا به یک بیماری چشمی هستید.
• در ورزش‌های برخوردی شرکت می‌کنید. این ورزش‌ها شامل ورزش‌هایی مانند بوکس، کشتی یا ورزش‌های رزمی می‌شوند. در این نوع از ورزش‌ها، ضربه به صورت و به چشم‌ها بسیار شایع است.
• هنوز بالغ نشده‌اید. انجام هیچ عمل لیزری برای کودکان یا نوجوانان زیر 18 سال مورد تائید نمی‌باشد.

علاوه بر بیماری‌هایی که در فهرست بالا ذکر شده‌اند، بیماری‌های دیگری ممکن است تأثیر منفی بر روی نتایج عمل لیزیک چشم بگذارند، از جمله:

• تب‌خال یا زونا (منطقه‌ای) در اطراف ناحیه‌ی چشم‌ها
• آب سیاه، فشار چشم یا در خطر ابتلا به آب سیاه بودن
• صدماتی به چشم یا جراحی‌های پیشین در چشم
• قوز قرنیه، یک مشکل نازکی قرنیه

عوامل خطر دیگری نیز وجود دارند که ممکن است بر نتایج عمل لیزر چشم تأثیر منفی بگذارند، از جمله:

• بزرگی مردمک. افراد کم سن و سال‌تر و افرادی که داروهای خاصی مصرف می‌کنند، ممکن است در شرایط نور کم دچار بزرگی مردمک شوند. این امر می‌تواند موجب بروز روشنایی زننده و خیره کننده،هاله‌های نور،جرقه زدن و وجود نقاطی ستاره‌ای و دوبینی بعد از عمل جراحی شود. این علائم ممکن است چنان شدید باشند که فعالیت‌های عادی و روزانه را، مانند رانندگی، با مشکلاتی موجه کند.
• نازکی قرنیه. اگر جراحی عیوب انکساری روی قرنیه‌ای بسیار نازک انجام شود ممکن است منجر به نابینایی شود.
• جراحی انکساری قبلی. اگر قبلاً هر یک از عمل‌های آر کی، پی آر کی، لیزیک، یا یک عمل انکساری دیگری انجام داده‌اید، با پزشک خود صحبت کنید. ممکن است جراحی دیگری به شما توصیه نشود.
• خشکی چشم. جراحی لیزیک می‌تواند این شرایط را بدتر کند.
• اگر مقدار بسیار کم یا بسیار زیادی از بافت برداشته شود، ممکن است نتیجه‌ی عمل، اصلاح بسیار کمتر از حد یا بیش از حد حاصل شود.
• اگر یک مقدار ناهمواری از بافت برداشته شود، ممکن است آستیگماتیسم ایجاد شود.
• روشنایی زننده و خیره کننده،هاله‌های نور و دوبینی ممکن است ایجاد شود.

چه مراقبت‌هایی باعث کاهش عوارض لیزیک چشم می‌شود؟

همانند هر عمل جراحی دیگر، بدن نیاز به بهبودی دارد. اگر می‌خواهید جراحی لیزر چشم نظیر LASIK را انجام می‌دهید، در اینجا به نکاتی اشاره می‌کنیم که می‌توانید از آن‌ها به عنوان راهنما برای کمک به تسریع روند بهبودی استفاده کنید.

به کار بردن نکات زیر باعث می‌شود عوارض لیزیک چشم به حداقل ممکن برسد.

بلافاصله پس از جراحی لیز  چشم

قبل از اینکه اتاق جراحی را ترک کنید، یک عینک محافظ یا پوشش چشمی به شما داده می‌شود. برای چند شب اول و در هنگام خواب باید آن‌ها را بپوشید؛ این کار باعث می‌شود که شما در طول شب به چشمان خود دست نزنید.

از مالیدن چشمانتان خودداری کنید

این نکته بسیار حائز اهمیت است، به خصوص در طول ۷ روز اول بعد از جراحی لیزر چشم.

قطره‌های چشمی‌تان را طبق تجویز پزشک مصرف کنید 

به عنوان بخشی از برنامه مراقبتی پس از عمل، یک سری قطره‌های چشمی به شما داده می‌شود. لازم است که این قطره‌های را طبق توصیه پزشک خود استفاده کنید.

دست‌هایتان را مرتباً و کاملاً بشویید و آن‌ها را از صورت خود دور نگه دارید. این کار به خصوص قبل از ریختن از قطره چشمی در چشم مهم است. به حداقل رساندن خطر عفونت بعد از جراحی لیزر چشم، بسیار مهم و حیاتی است.

بیشتر استراحت کنید

زمانی که برای اولین بار پس از جراحی لیزر چشم به خانه باز می‌گردید، استراحت دادن به چشم نکته‌ای حائز اهمیت است. خواب، تنها زمانی است که بدن ما یک فرصت واقعی برای ترمیم دارد و این امر نیز برای بعد از جراحی‌های لیزری چشم هم صدق می‌کند.

در محیط‌های تمیز بمانید 

شاید نیازی به گفتن نباشد اما با این حال ارزش تکرار کردن دارد – بعد از جراحی لیزر چشم ، از فضاهای دود آلود، محیط‌های مملو از گرد و غبار یا نواحی حاوی بخارات شیمیایی مانند آزمایشگاه‌های علمی، کارگاه‌های چاپ،  آتلیه‌های چاپ(تاریکخانه) و غیره اجتناب کنید.

از عینک آفتابی استفاده کنید

چشمان شما بعد از جراحی لیزیک چشم، نسبت به نور حساس خواهند شد. از قرار گرفتن در معرض نور شدید خورشید اجتناب کنید. هنگام بیرون رفتن از خانه، حتماً عینک آفتابی بپوشید.  برخی از افراد حتی متوجه این موضوع می‌شوند که زدن عینک آفتابی در داخل خانه نیز به آن‌ها کمک می‌کند.

پرهیز از زور زدن زیاد و یا ورزش‌های برخوردی

به شما توصیه می‌شود که برای یک ماه بعد از جراحی لیزری چشم، در ورزش‌های برخوردی شرکت نکنید. همچنین از شما خواسته می‌شود که حداقل به مدت دو هفته بعد از عمل شنا نکنید.

آرایش کردن

تا یک هفته بعد از جراحی لیزر چشم، باید از آرایش چشم خودداری کنید.

صبر داشته باشید

دید شما در طی چند روز اول و چند هفته پس از جراحی لیزر چشم دچار نوسان خواهد بود و ممکن است هاله‌هایی را اطراف نورها ببینید.  چشم‌های شما ممکن است احساس زبری و خشکی بیش از حد داشته باشند – نگران نباشید، این دائمی نیست.