تهران، خیابان ولیعصر، خیابان توانیر(عباسپور)، بالاتر از بیمارستان دی، میدان توانیر، ساختمان طلا، طبقه ۶، واحد ۶۲ 
افتادگی پلک یا پتوز، از مشکلات و چشمی است که تاثیر زیادی بر زندگی افراد دارد. در صورتی که این بیماری درمان نشود، باعث مشکل در بینایی، تنبلی چشم و مشکلات دیگر می‌شود. جراحی برای ترمیم افتادگی پلک که بلفاروپلاستی نامیده می‌شود، عملی است که معمولا توسط جراحان پلاستیک و متخصصان چشم پزشکی برای اهداف زیبایی و درمانی انجام می‌شود. این جراحی یک روش بسیار رایج است که درصد موفقیت بالایی دارد. اگر افتادگی پلک در کودکان وجود داشته باشد، درمان آن ضروری است. در این مقاله قصد داریم درمان پتوز چشم را بررسی کنیم. برای آشنایی با روش‌های درمانی و نکات مهم آن تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
افتادگی پلک (پتوز) چیست؟
پتوز، یک اصطلاح پزشکی به معنای افتادگی پلک است. افتادگی پلک، هم در کودکان و هم در بزرگسالان رخ می‌دهد و معمولاً با جراحی اصلاح می‌شود. زمانی که نوزادان با پتوز مادرزادی به دنیا می‌آیند که معمولاً نتیجه رشد ضعیف عضلات است، معمولاً دچار تنبلی چشم می‌شوند. شدت این بیماری از محدود شدن جزئی بینایی تا بسته شدن کامل پلک متغیر است. این بیماری در یک یا هر دو چشم رخ می‌دهد و برخی افراد به صورت مادرزادی به این مشکل مبتلا هستند. اگر علائم غیرطبیعی دارید، همیشه باید با مشاوره و معاینه کامل توسط پزشک برای تشخیص دقیق و برنامه درمانی مورد ارزیابی قرار بگیرید، زیرا ممکن است علامت یا نشانه‌ای از یک بیماری یا وضعیت جدی باشد.
علائم پتوز چشم
علائم پتوز بسته به درجه آن برای اکثر افراد، قابل تشخیص است. کودکان مبتلا به پتوز اغلب سر خود را به عقب تکیه می‌دهند تا بهتر ببینند و ممکن است دچار مشکلاتی در گردن یا شانه‌های خود شوند. همچنین برخی از کودکان برای دیدن، ابروهای خود را بلند می‌کنند. به صورت کلی نشانه‌های افتادگی پلک عبارتند از:
افتادگی پلک بالا
مشکلات بینایی
خستگی چشم
سر درد
ریزش اشک از چشم
خشکی چشم
علل پتوز
علل افتادگی پلک به طور گسترده‌ای متفاوت است. زمانی که بزرگسالان دچار افتادگی پلک می‌شوند، گاهی اوقات در نتیجه یک روش جراحی نادرست، مانند زمانی که تاندون افتادگی پلک به طور تصادفی در حین جراحی آب مروارید بریده می‌شوند، است. تاندون‌ها همچنین ممکن است در اثر تصادف آسیب ببینند. افزایش سن گاهی اوقات در افتادگی پلک نقش دارد، اگرچه اغلب اوقات به برخی بیماری‌های زمینه‌ای دیگر مانند اختلالات عصبی یا عضلانی مربوط می‌شود. در موارد نادر، پتوز ناشی از تومور حفره چشم است. در کودکان، پتوز تقریباً همیشه ناشی از مشکلات رشدی است. بیماری‌های زمینه‌ای و سایر بیماری‌های چشمی نیز می‌توانند در افتادگی پلک نقش داشته باشند. این بیماری ها عبارتند از:
- تورمی که در چشم شما ایجاد می‌شود، مانند زمانی که گل مژه دارید
- دیابت
- سکته
- میاستنی گراویس نوعی بیماری عصبی عضلانی و خود ایمنی
- سندرم هومر که با کوچک شدن اندازه مردمک‌ها و کاهش تعریق در یک طرف صورت ظاهر می شود
تشخیص پتوز
بیشتر اوقات، افتادگی پلک به دلیل آسیب عصبی، ضعیف شدن ماهیچه‌ها یا شل شدن پوست در پلک‌های بالای چشم است. چشم پزشک معمولا برای تشخیص، یک شرح حال کامل از بیمار می‌گیرد تا متوجه شود که آیا بیمار دچار هرگونه تصادف یا آسیب ، بیماری های دیگری و سابقه سکته دارد یا خیر. متخصص چشم به راحتی با مقایسه دو چشم شما، این بیماری را در یک چشم تشخیص می دهد. تشخیص زمانی که هر دو چشم تحت تاثیر قرار گرفته‌اند، دشوارتر است، به خصوص زمانی که افتادگی خفیف باشد.
چه زمانی به درمان پتوز چشم نیاز داریم؟
افتادگی پلک یا پتوز، در برخی موارد خود به خود برطرف می‌شود. اگر پتوز وجود داشته باشد، اما هیچ مشکل عملکردی ایجاد نکند، فرد نیازی به درمان ندارد. با این حال، نیاز به درمان بستگی به عوامل مختلفی مان: علت افتادگی پلک، تأثیر آن بر زندگی فرد و سن بیمار دارد. در برخی موارد، برای درمان پتوز نیاز به مداخله پزشکی است. به عنوان مثال، افتادگی پلک در کودکان معمولاً نیاز به درمان دارد، زیرا می‌تواند بر بینایی آن‌ها تأثیر منفی بگذارد. در این موارد، پزشکان اغلب جراحی را توصیه می‌کنند تا از مشکلات بینایی آینده جلوگیری شود.
درمان پتوز چشم به چه عواملی بستگی دارد؟
نوع درمانی که چشم پزشک شما توصیه می‌کند به عوامل مختلفی بستگی دارد. اینکه تنبلی چشم وجود داشته باشد یا اگر هر دو یا فقط یک چشم تحت تأثیر قرار گرفته باشند از جمله این عوامل هستند. عوامل دیگر ارتفاع حدقه چشم، قدرت عضلات بالابرنده و سن بیمار است. به طور معمول، زمانی که افتادگی پلک کودک خفیف است، نیازی به جراحی نیست. با این حال، زمانی که افتادگی بیش از حد شدید باشد، معمولاً جراحی مورد توجه قرار می‌گیرد. در حالی که همان نوع تقویت و چسباندن در کودکان مانند بزرگسالان انجام می‌شود، گاهی اوقات عضلات آنقدر ضعیف هستند که عضلات بالابرنده باید به ابروها متصل شوند تا بتوان پلک‌ها را بلند کرد.
جراحی تقریباً همیشه برای بازگرداندن بینایی و حرکت پلک و همچنین ایجاد ظاهری جذاب‌تر، موفقیت‌آمیز است. اگر شما یا فرزندتان بلافاصله تحت عمل جراحی قرار نگیرید، در آینده به جراحی نیاز پیدا خواهید کرد. زیرا پتوز باعث ایجاد مشکلات بینایی و مشکلات رشدی در کودکان می‌شود.
مزایای درمان پتوز چشم
پتوز به افتادگی پلک بالا گفته می‌شود که به دلایل مختلفی مانند: بالا رفتن سن، آسیب عصبی یا بیماری‌های عضلانی رخ می‌دهد. درمان پتوز دارای مزایای متعددی است که عبارتند از:
- بهبود بینایی: یکی از اصلی‌ترین مزایای درمان پتوز، بهبود بینایی است. افتادگی پلک میدان دید فرد را محدود می‌کند. این امر به خصوص برای فعالیت‌هایی که نیاز به دید کامل دارند، مانند رانندگی، اهمیت زیادی دارد.
- افزایش اعتماد به نفس: افتادگی پلک تاثیر منفی بر ظاهر افراد می‌گذارد و منجر به کاهش اعتماد به نفس در آن‌ها می‌شود. با درمان پتوز، ظاهر چشم‌ها بهتر می‌شود و افراد احساس بهتری نسبت به خود پیدا می‌کنند.
- کاهش خستگی چشم: افراد مبتلا به پتوز برای جبران افتادگی پلک، مجبور می‌شوند از عضلات پیشانی استفاده کنند که منجر به خستگی و درد در ناحیه چشم و پیشانی می‌شود.
عوارض درمان پتوز چشم
درمان پتوز، اگرچه دارای مزایای بسیاری است، ممکن است با برخی عوارض احتمالی نیز همراه باشد. این عوارض بسته به نوع درمان و وضعیت سلامت فرد متفاوت هستند. عوارض احتمالی پتوز عبارتند از:
- عفونت و التهاب: هر نوع جراحی، احتمال ابتلا به عفونت و التهاب را به همراه دارد. در مورد جراحی پتوز، این عفونت‌ها در ناحیه پلک رخ می‌دهند و نیاز به درمان‌های دیگر مانند مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها دارند.
- نامتقارن بودن پلک‌ها: یکی از عوارض احتمالی بعد از جراحی پتوز، عدم تقارن پلک‌ها است. پلک‌ها پس از جراحی به صورت یکسان درمان نمی‌شوند و این مشکل نیاز به جراحی مجدد دارد. اگر جراحی توسط جراحی متخصص و با تجرب انجام شود احتمال این عارضه نزدیک به صفر است.
- خشکی چشم: برخی از افراد پس از جراحی پتوز به دلیل تغییر در موقعیت پلک و کاهش تولید اشک، دچار خشکی چشم می‌شوند. برای رفع این مشکل نیاز به استفاده از قطره‌های چشمی است.
- درد و ناراحتی: درد و ناراحتی پس از جراحی پتوز طبیعی است و معمولاً با داروهای مسکن از بین می‌رود.
اکثر بیمارانی که توسط دکتر یادگاری جراحی شده‌اند، به هیچ عوارضی بعد از جراحی دچار نشده‌اند.
آماده‌سازی برای درمان پتوز
آماده شدن برای درمان پتوز نیازمند برنامه‌ریزی و مشاوره دقیق با پزشک است. در ادامه نکات و مراحل مهمی که باید برای آماده‌سازی درمان پتوز در نظر بگیرید را توضیح می‌دهیم. این اقدامات و توصیه‌ها عبارتند از:
- مشاوره با پزشک متخصص: ابتدا با چشم‌پزشک یا جراح پلاستیک متخصص مشورت کنید تا علت دقیق پتوز و روش‌های درمانی مناسب را مشخص کند.
- معاینه و آزمایش‌ها: پزشک برای ارزیابی دقیق‌تر وضعیت شما، از تست‌های تصویربرداری مانند MRI یا سی‌تی‌اسکن برای مشاهده ساختارهای داخلی چشم و پلک استفاده می‌کند. همچنین ازآزمایش خون برای شناسایی اختلالات عضلانی یا عصبی و معاینه کامل چشم برای بررسی وضعیت بینایی و سلامت چشم استفاده می‌کند.
- قطع مصرف برخی داروها: مانند آسپرین، ایبوپروفن و داروهای ضد انعقاد که ممکن است خطر خونریزی را افزایش دهند.
- پرهیز از مصرف الکل و دخانیات: حداقل دو هفته قبل از عمل برای بهبود روند بهبودی
- رعایت رژیم غذایی: ممکن است نیاز باشد از مصرف غذاها و نوشیدنی‌های خاصی پرهیز کنید
روش‌های درمان پتوز چشم
جراحی بلفاروپلاستی، نوعی جراحی زیبایی است که معمولا شامل برداشتن پوست اضافی روی پلک‌ها و لیفت پلک‌ها می‌شود. این جراحی یک روش بسیار رایج است که معمولا با موفقیت زیادی انجام می‌شود. بلفاروپلاستی برای اصلاح موارد شدیدتر پتوز رادیکال‌تر است و معمولاً مستلزم این است که عضله بالابرنده مجدداً به پوست افتاده پلک متصل و تقویت شود تا به درستی عمل کند. معمولاً با جراحی پتوز مشکلات بینایی درمان می‌شوند، اما در برخی مواقع، پلک‌ها متقارن نیستند و در موارد نادر قدرت حرکت پلک به صورت کامل، هرگز بر نمی‌گردد. روش‌های مختلفی برای درمان پتوز وجود دارد که بسته به شدت مشکل و علت آن، انتخاب می‌شوند. این روش‌ها عبارتند از:
- جراحی بلفاروپلاستی
- لیفت عضلات پلک (لیفت لواتور)
- استفاده از پروتزهای پلک
- روش‌های غیرجراحی برای درمان پتوز چشم
جراحی بلفاروپلاستی
بلفاروپلاستی یکی از رایج‌ترین روش‌های درمان پتوز است که در آن پوست، چربی و عضلات اضافی پلک برداشته می‌شوند. جراحی افتادگی پلک، معمولاً با بی‌حسی موضعی انجام می‌شود و می‌تواند به بهبود ظاهر پلک و افزایش میدان دید کمک کند.
لیفت عضلات پلک (لیفت لواتور)
در جراحی لیفت لوواتور، عضلات پلک که مسئول باز و بسته کردن پلک‌ها هستند، تقویت و کوتاه می‌شوند. این روش به خصوص برای افرادی که دچار ضعف عضلانی در پلک هستند، مناسب است.
استفاده از پروتزهای پلک
برای افرادی که به دلیل آسیب عصبی دچار پتوز شده‌اند، استفاده از پروتزهای پلک یکی از راه‌های درمان است. این پروتزها به پلک کمک می‌کنند تا در موقعیت مناسب قرار گیرد و افتادگی آن‌ها کاهش یابد.
روش‌های غیرجراحی برای درمان پتوز چشم
در موارد خفیف پتوز، پزشک از روش‌های غیرجراحی مانند: استفاده از کرم‌ها و ژل‌های لیفتینگ یا تکنیک‌های فیزیوتراپی استفاده می‌کند. این روش‌ها معمولاً تاثیرات موقتی دارند و برای موارد شدید پتوز مناسب نیستند.
در مورد هزینه جراحی پتوز نیز بخوانید!
کلام پایانی
درمان پتوز می‌تواند به بهبود بینایی، افزایش اعتماد به نفس و کاهش خستگی چشم کمک کند. اما، در برخی شرایط با عوارضی مانند عفونت، عدم تقارن پلک‌ها و خشکی چشم همراه است. روش‌های مختلفی برای درمان پتوز وجود دارد که بسته به وضعیت فرد انتخاب می‌شوند. جراحی بلفاروپلاستی، لیفت عضلات پلک، استفاده از پروتزهای پلک و درمان‌های غیر جراحی، از جمله این درمان‌ها هستند. هر یک از این روش‌ها دارای مزایا و معایب خاص خود هستند و باید با توجه به شرایط فرد و مشاوره پزشک متخصص انتخاب شوند.
