تهران، خیابان ولیعصر، خیابان توانیر(عباسپور)، بالاتر از بیمارستان دی، میدان توانیر، ساختمان طلا، طبقه ۶، واحد ۶۲ 
چشمان، دریچه‌ای به دنیای اطراف ما هستند. اما هنگامی که التهاب وارد این ارگان حساس می‌شود، تمام زیبایی و قدرت بینایی به خطر می‌افتد. همینگونه یک تهدید نامعلوم و نامرئی، به نام یووئیت چشمی، وارد صحنه می‌شود. یووئیت چشمی، یک بیماری مرموز و پیچیده است که درون چشم ریشه‌گذاری می‌کند و می‌تواند به شکلی ناخوشایند بر روی بینایی ما تأثیر بگذارد. برای آشنایی با علل، علائم، تشخیص و درمان این بیماری تا انتهای مقاله، همراه ما باشید.
یووئیت چشمی چیست؟
یووئیت چشمی به طور‌کلی به طیف وسیعی از بیماری‌ها و مشکلاتی اشاره دارد که باعث التهاب لایه میانی چشم (بافت یوه) و بافت‌های اطراف آن می‌شود. این بیماری می‌تواند دردناک باشد و افراد مبتلا به این بیماری ممکن است قرمزی و تاری دید در یک چشم یا در هر دو چشم را تجربه کنند. بیماری یووئیت ممکن است در اثر آسیب دیدگی چشم، عفونت ویروسی یا باکتریایی و برخی بیماری‌های زمینه‌ای ایجاد شود که در نتیجه باعث تورم و آسیب در بافت‌های چشم خواهد شد. این بیماری می‌تواند یک چشم یا هر دو چشم را درگیر کند و در صورت عدم درمان ممکن است به از بین رفتن بینایی فرد منجر شود.
اصطلاح یووئیت نه تنها برای اشاره به التهاب بافت یوه، بلکه برای اشاره به تمام قسمت‌های داخلی چشم نیز استفاده می‌شود. یووئیت یک بیماری واحد نیست و دلایل مختلفی دارد، و همچنین پنجمین علت اصلی از بین رفتن بینایی محسوب می‌شود، بنابراین پیامدهای جدی اقتصادی و اجتماعی به دنبال دارد. این بیماری عمدتا در افراد 20 تا 60 سال دیده می‌شود.
بیماری‌های مرتبط با یووئیت
بیماری یووئیت ممکن است با بسیاری از بیماری‌ها از جمله بیماری‌های زیر در ارتباط باشد:
- ایدز
- اسپوندیلیت آنکیلوزان (روماتیسم ستون فقرات)
- سندرم بهجت
- رتینیت CMV یا رنیتیت ناشی از سیتومگالوویروس
- عفونت تبخال زوستر
- هیستوپلاسموز
- بیماری کاوازاکی
- بیماری مولتیپل اسکلروزیس (ام اس)
- پسوریازیس
- آرتریت واکنشی
- آرتریت روماتوئید
- سارکوئیدوز
- سیفیلیس
- توکسوپلاسموز
- بیماری سل
- کولیت اولسراتیو
انواع بیماری یووئیت
انواع مختلفی از بیماری یووئیت وجود دارد که عبارتند از:
- قدامی
- میانی
- خلفی
- منتشر
قدامی
یووئیت قدامی، در جلوی چشم ایجاد شده و شایع‌ترین شکل یووئیت است که عمدتا در افراد جوان و میانسال مشاهده می‌شود. این بیماری در بسیاری از موارد در افراد سالم رخ می‌دهد و ممکن است فقط یک چشم را تحت تأثیر قرار دهد، اما در برخی موارد با بیماری‌های روماتولوژی، پوستی، دستگاه گوارش، ریه و عفونی همراه است.
میانی
یووئیت میانی، معمولاً در جوانان دیده می‌شود و مرکز التهاب در این بیماری غالباً در زجاجیه است. این نوع با اختلالات مختلفی از جمله، سارکوئیدوز و مولتیپل اسکلروزیس یا ام اس مرتبط است.
خلفی
یووئیت خلفی، شایع‌ترین نوع یووئیت است که اغلب با عنوان کوروئیدیت و کوریورتینیت شناخته می‌شود. این بیماری در درجه اول در قسمت پشت چشم اتفاق می‌افتد، و در اکثر موارد شامل شبکیه و مشیمیه نیز می‌شود. علل عفونی و غیرعفونی بسیاری وجود دارند که می‌توانند باعث بروز بیماری یووئیت خلفی شوند.
پان‌یووئیت (یووئیت منتشر)
پان‌یووئیت اصطلاحی است که وقتی هر سه قسمت اصلی چشم دچار التهاب می‌شوتد مورد استفاده قرار می‌گیرد. بیماری بهجت یکی از شناخته‌شده‌ترین اشکال پان‌یووئیت است که به شبکیه آسیب می‌رساند. یووئیت میانی، خلفی و پان‌یووئیت از شدیدترین و شایع‌ترین اشکال یووئیت هستند و در صورت عدم درمان، اغلب باعث نابینایی می‌شوند.
عوامل ایجاد بیماری یووئیت
علت دقیق بروز بیماری یووئیت در بیشتر موارد مشخص نیست، اما برخی از عوامل احتمال وقوع آن را افزایش می‌دهند. این عوامل عبارتند از:
- آرتریت نوجوانان، پسوریازیس و سایر اختلالات خود ایمنی مانند ورم مفاصل
- اختلالات التهابی مانند بیماری کرون، کولیت اولسراتیو
- ایدز / HIV و سایر بیماری‌هایی که سیستم ایمنی بدن را تضعیف می‌کنند
عفونت‌هایی که خطر ابتلا به بیماری یووئیت را افزایش می‌دهند شامل HIV، تب مالت، تبخال، تبخال زوستر، لپتوسپیروز (تب شالیزار)، بیماری لیم یا لایم، سیفیلیس، توکسوکاریازیس چشمی، توکسوپلاسموز و سل (TB) می‌باشند. یووئیت ممکن است به عنوان یک پاسخ ایمنی طبیعی برای مقابله با عفونت در داخل چشم رخ دهد.
تحقیقات نشان می‌دهد که ممکن است بین جوهر خال کوبی سیاه و یووئیت ارتباطی وجود داشته باشد. به نظر می‌رسد که خال کوبی پوست ممکن است در بعضی از افراد پاسخ ایمنی ایجاد کند که هم چشم و هم پوست را تحت تأثیر قرار دهد.
علائم بیماری یووئیت
نشانه‌های یووئیت عبارتند از:
- مشکلات کلی بینایی، از جمله تاری دید یا ابری
- شناورها، لکه‌هایی در چشم که مانند میله‌های ریز یا زنجیره‌ای از حباب‌های شفاف در حوزه دید شناور هستند
- درد و قرمزی چشم
- فتوفوبیا، حساسیت غیر طبیعی به نور
- سردرد
- مردمک چشم کوچک
- تغییر رنگ عنبیه
این علائم ممکن است به تدریج یا به سرعت ظاهر شوند.
عوارض
با درمان سریع و مناسب و نظارت دقیق، احتمال بروز عوارض این بیماری به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد.
اما به طور کلی عوارض این بیماری عبارتند از:
- گلوکوم یا آب سیاه چشم
- آب مروارید
- ورم شبکیه یا ادم ماکولا
- بافت اسکار
- جداشدگی شبکیه یا شبکیه جدا شده
- از بین رفتن بینایی
تحقیقات برای یافتن اینکه احتمال ابتلا به بیماری یووئیت در چه کسانی بالا است (دلایل احتمالی) و روش‌های جدید درمان آن همچنان ادامه دارد.
تشخیص بیماری یووئیت
یک چشم پزشک یا متخصص چشم در مورد نشانه‌ها، علائم و تاریخچه پزشکی عمومی شما سؤال خواهد کرد. پزشک علائم را بررسی کرده و مشکلات و بیماری‌های مهم را بررسی می‌کند. تشخیص اینکه آیا یووئیت شما ناشی از یک بیماری پیش‌رونده عفونی است یا یک بیماری زمینه‌ای بسیارمهم است.
اگر به نظر می‌رسد که بیماری دیگری پشت پرده یووئیت باشد، چشم پزشک ممکن است بیمار را به پزشک متخصص ارجاع دهد تا مطمئن شود که این بیماری به طور مناسب درمان می‌شود. چشم پزشک با یک لامپ مخصوص به چشم شما نگاه می‌کند. هنگامی که نور به قسمت داخلی چشم برخورد می‌کند، پزشک می‌تواند تشخیص دهد که آن ناحیه واضح یا مه آلود است.
اگر التهاب در عنبیه رخ داده باشد، ممکن است بیمار در هنگام انقباض مردمک، یعنی هنگامی که نور به آن برخورد می‌کند، احساس درد داشته باشد. در صورت وجود یووئیت، سلول‌های سفید خون و پروتئین موجود در مایعات چشم بوسیله میکروسکوپ قابل مشاهده هستند. همچنین پزشک ممکن است آزمایش خون و اشعه ایکس برای بیمار بنویسد.
درمان بیماری یووئیت چشمی
روش‌های درمانی یووئیت در درجه اول سعی در از بین بردن التهاب، کاهش درد، جلوگیری از آسیب بیشتر بافت‌ها و بازیابی بینایی بیمار دارند. نوع درمان بستگی به نوع یووئیتی دارد که بیمار به آن مبتلا است. بعضی از این روش‌های درمانی شامل استفاده از قطره‌های چشمی کورتیکواستروئیدی و تزریق در اطراف یا داخل چشم می‌باشد که ممکن است به طور ویژه و انحصاری چشم را هدف قرار دهند. در حالیکه سایر درمان‌ها، از جمله داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی که داروهای خوراکی هستند، ممکن است در مواردی که بیماری در هر دو چشم رخ می دهد ، بخصوص در قسمت پشتی چشم‌ها، استفاده شود.
دارو
پزشک معمولاً برای درمان این بیماری داروهای ضد التهابی استروئیدی را تجویز می‌کند که می‌تواند به صورت قطره چشمی، قرص خوراکی، تزریق در اطراف یا داخل چشم، تزریق وریدی به داخل خون، یا از طریق کپسولی که در داخل چشم کاشته و در آن آزاد می‌شود، استفاده شود. مصرف طولانی مدت این داروهای استروئیدی ممکن است عوارض جانبی مانند زخم معده، پوکی استخوان (نازک شدن استخوان)، دیابت، آب مروارید، گلوکوم، بیماری قلبی و عروقی، افزایش وزن، احتباس مایعات و سندرم کوشینگ ایجاد کند. به نظر می‌رسد که معمولاً سایر عوارض درصورتی آغاز می‌شوند که بیماران بیش از 3 ماه با دوز متوسط یا زیاد استروئیدهای خوراکی مصرف کند.
سایر داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن که معمولاً برای درمان بیماری یووئیت مورد استفاده قرار می‌گیرند عبارتند از داروهایی مانند متوترکسات، مایکوفنولات، آزاتیوپرین و سیکلوسپورین.لازم است بیماران برای نظارت بر عوارض جانبی احتمالی این روش‌های درمانی به طور منظم آزمایش خون بدهند. در برخی موارد نیز از تعدیل‌کننده‌های واکنش بیولوژیکی (BRM) یا داروهای بیولوژیک مانند آرالیمومب، اینفلیکسیماب، داکلیزوماب، آباتاستپ و ریتوکسیماب استفاده می‌شود. این داروها عناصر خاصی از سیستم ایمنی بدن را هدف قرار می‌دهند. اما توجه داشته باشید که برخی از این داروها ممکن است خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهند.
درمان یووئیت قدامی
بیماری یووئیت قدامی می‌تواند به روش‌های زیر درمان شود:
- استفاده از قطره‌های چشمی که باعث گشاد شدن مردمک چشم می‌شوند تا از اسپاسم عضلات در عنبیه و جسم مژگانی جلوگیری کنند.
- استفاده از قطره‌های چشمی حاوی استروئیدها مانند پردنیزون، برای کاهش التهاب.
درمان یووئیت میانی، خلفی، و پان‌یووئیت
درمان یووئیت میانی، خلفی، و پان‌یووئیت اغلب با تزریق در اطراف چشم، داروهای خوراکی یا در برخی موارد بوسیله کپسول‌های آهسته رهش که در داخل چشم کاشته می‌شوند، انجام می‌شود. همچنین ممکن است سایر داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی نیز برای بیمار تجویز شود. لازم به ذکر است که پزشک قبل از شروع این روش‌های درمانی باید اطمینان حاصل کند که بیمار دچار عفونت یا بیماری‌های عفونی نیست.
