تهران، خیابان ولیعصر، خیابان توانیر(عباسپور)، بالاتر از بیمارستان دی، میدان توانیر، ساختمان طلا، طبقه ۶، واحد ۶۲ 
افرادی که آلرژی دارند اغلب برای علائمی مانند: عطسه، خرناس کشیدن و احتقان بینی به سرعت به دنبال کمک هستند. اما آلرژی می‌تواند روی چشم‌ها نیز تاثیر بگذارد. آلرژی‌ها می‌توانند چشمان را قرمز کنند و باعث سوزش و خارش شوند. ممکن است آبکی و متورم نیز باشند. در این مقاله به علل، علائم و راه‌های درمان آلرژی چشم خواهیم پرداخت. برای آشنایی با این موارد تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
آلرژی چشمی چیست؟
آلرژی چشمی، چشم‌های قرمز، خارش دار، آبریزش چشم توسط همان محرک‌هایی که باعث عطسه و ایجاد آبریزش بینی در بین مبتلایان به آلرژی فصلی می‌شوند، به وجود می‌آیند. علاوه بر داشتن علائم عطسه، احتقان و آبریزش بینی، بیشتر افراد مبتلا به آلرژی همچنین دارای خارش چشم، آبریزش، قرمزی چشم و پلک‌های متورم هستند.
ورم ملتحمه آلرژیک ، به جز تاری موقت، خطر کمی برای بینایی ایجاد می‌کند. ممکن است به محض تماس چشم با ماده آلرژی‌زا علائم شروع شود یا ممکن است به مدت 2 تا 4 روز علائم نداشته باشید. در بعضی موارد، آلرژی چشم می‌تواند در ورم ملتحمه (چشم صورتی) و سایر عفونت‌های چشم نقش داشته باشد.
علل آلرژی چشم
چشم‌های قرمز، خارش چشم و آبریزش آن از علائم و نشانه‌های بارز آلرژی چشمی هستند. آلرژن‌ها معمولاً ماده‌های بی ضرری هستند و برای افرادی که مستعد واکنش‌های آلرژیک هستند، مشکلاتی ایجاد می‌کنند. رایج ترین آلرژن‌های موجود در هوا که باعث حساسیت چشم می‌شوند گرده، گرد و غبار و شوره حیوانات خانگی هستند.
آلرژی چشمی، همچنین می‌تواند در اثر واکنش به برخی از مواد آرایشی و یا قطره‌های چشم ایجاد شود. از جمله آنها می‌شود به اشک مصنوعی که برای درمان خشکی چشم استفاده می‌شود، اشاره کرد. آلرژی‌های غذایی و واکنش‌های آلرژیک به نیش زنبور عسل یا نیش سایر حشرات به طور معمول روی چشم‌ها تأثیر نمی‌گذارد، چنانکه آلرژن‌های موجود در هوا اثر می‌گذارند.
علائم آلرژی چشمی
علائم آلرژی چشمی عبارتند از:
- چشم‌های قرمز و تحریک شده
- خارش
- اشک یا آبریزش چشم
- پلک‌های متورم
- درد، سوزش یا درد
- حساسیت به نور
- معمولاً سایر علائم آلرژی مانند: گرفتگی، آبریزش بینی و عطسه را نیز خواهید داشت.
انواع آلرژی چشم
دو نوع آلرژی چشمی وجود دارد: آلرژی فصلی که شایع‌تر است و آلرژی چند ساله:
آلرژی‌های فصلی در زمان‌های خاصی از سال اتفاق می‌افتد – معمولاً اوایل بهار تا تابستان و تا پاییز. محرک‌ها آلرژن‌های موجود در هوا هستند، معمولاً گرده‌های علف‌ها، درختان و علف‌های هرز و همچنین هاگ‌های کپک‌ها.
آلرژی چندساله در تمام طول سال اتفاق می‌افتد. علل اصلی شامل کنه‌های گرد و غبار، پرها (در رختخواب) و شوره حیوانات (حیوانات خانگی) است. سایر مواد از جمله عطرها، دود، کلر، آلودگی هوا، لوازم آرایشی و برخی داروها نیز می‌توانند نقش داشته باشند.
پیشگیری و کنترل آلرژی چشمی
برای پیشگیری و مدیریت حساسیت چشمی، خارش و آبریزش آن، می‌توانید چند روش را دنبال کنید که عبارتند از:
- دوری از آلرژن‌ها
- برداشتن لنزها
- استفاده از قطره چشم
- داروهای تجویزی
از قرار گرفتن در معرض آلرژن‌ها خودداری کنید
بهترین روش برای کنترل علائم حساسیت چشمی، عدم انجام هر کاری است که فرد را مجبور به قرار گرفتن در معرض آلرژن‌های متداولی می‌کند که می‌داند نسبت به آنها حساس است. به عنوان مثال، در روزهایی که گرده‌ها زیاد است، تا حد امکان در داخل خانه بمانید و از تهویه هوا برای فیلتر کردن هوا کمک بگیرید. از فیلترهای باکیفیت استفاده کنید که می‌توانند آلرژن‌های موجود را به دام بیندازند و فیلترها را به دفعات تعویض کنید. هنگامی که در فصول حساسیت زا به بیرون از منزل می‌روید، عینک آفتابی بزنید تا در محافظت از چشمان شما در برابر گرده، گرد و غبار و غیره کمک کنند و با پنجره‌های بسته رانندگی کنید.
برداشتن لنزها
از آنجا که سطح لنزهای تماسی قادر به جذب و تجمع آلرژن‌های موجود در هوا هستند، در فصل حساسیت زا به جای لنز از عینک استفاده کنید. یا برای جلوگیری از ایجاد حساسیت و سایر بقایای لنزها، از لنزهای یکبار مصرف روزانه استفاده کنید.
اغلب، اگر آلرژی چشم شما را آزار می‌دهد، بهترین انتخاب قطع استفاده از لنز به طور کلی است- حداقل تا زمانی که تمام علائم آلرژی شما از بین برود. همچنین استفاده از عینک با لنزهای فتوکرومیک می‌تواند حساسیت به نور را کاهش دهد و می‌تواند به محافظت از چشم شما در برابر آلرژن‌های موجود در هوا کمک کند.
از قطره‌های چشم استفاده کنید
از آنجا که آلرژی چشم بسیار رایج است، بسیاری از مارک‌های قطره چشمی بدون نسخه موجود هستند که برای تسکین خارش، قرمزی و آبریزش چشم ناشی از آلرژی ساخته شده‌اند. درمان آلرژی چشمی شامل استفاده از روش‌های مختلف است که به کاهش علائم و تسکین دردهای مرتبط با آلرژی چشم کمک می‌کند. این درمان‌ها عبارتند از:
- قطره‌های چشمی ضد آلرژی: استفاده از قطره‌های چشمی ضد آلرژی می‌تواند به کاهش علائم آلرژی مانند: خارش، سوزش و اشک کمک کند. این قطره‌ها معمولاً حاوی آنتی‌هیستامین‌ها هستند که به کاهش التهاب و آزادسازی هیستامین کمک می‌کنند.
- قطره‌های چشمی کورتیکواستروئیدی: در موارد شدیدتر آلرژی که با تورم شدید همراه است، قطره‌های چشمی کورتیکواستروئیدی ممکن است تجویز شوند. این قطره‌ها دارای ترکیباتی هستند که به کاهش التهاب و تورم چشم کمک می‌کنند.
- داروهای خوراکی یا تزریقی: در برخی موارد شدیدتر آلرژی چشم، پزشک ممکن است داروهای خوراکی یا تزریقی مانند آنتی‌هیستامین‌ها یا کورتیکواستروئیدها را تجویز کند. این داروها عموماً در مواردی که قطره‌های چشمی به تنهایی کافی نیستند، استفاده می‌شوند.
- پیشگیری و مدیریت: اقدامات پیشگیرانه نیز در مدیریت آلرژی چشمی بسیار مهم هستند. اجتناب از تماس با آلرژن‌های شناخته شده، استفاده از عینک آفتابی و قبل از خروج از منزل شستشوی چشم‌ها، بهداشت و تمیزی مناسب چشم‌ها می‌توانند به کاهش علائم آلرژی کمک کنند.
داروهای تجویزی برای درمان آلرژی چشمی
اگر علائم آلرژی شما نسبتاً شدید است یا قطره چشم بدون نسخه در تسکین آن بی اثر است، ممکن است لازم باشد برای تجویز داروی قوی تری به چشم پزشک خود مراجعه کنید.
قطره‌های چشم و داروهای خوراکی که برای تسکین آلرژی چشم استفاده می‌شود عبارتند از:
آنتی هیستامین‌ها
بخشی از پاسخ آلرژیک طبیعی بدن آزاد سازی هیستامین است، یعنی ماده‌ای که رگ‌های خونی را گشاد می‌کند و دیواره رگ‌های خونی را نفوذ پذیر می‌کند. علائم ناشی از رهاسازی هیستامین شامل آبریزش بینی و خارش و آبریزش چشم است. آنتی هیستامین‌ها با مسدود کردن گیرنده‌های هیستامین در سلول‌های بدن که یک واکنش آلرژیک را ایجاد می‌کنند، علایم آلرژی را کاهش می‌دهند.
ضد احتقان
ضد احتقان‌ها با کاهش تورم بینی به بهبود تنفس کمک می‌کنند. آنها همچنین برای تسکین قرمزی چشم ها، اندازه رگ‌های خونی روی سفیده (اسکلرا) چشم را کاهش می‌دهند. مواد موثره اصلی در این دسته از داروها شامل فنیل افرین و شبه ادرین است. داروهای ترکیبی نیز در دسترس هستند که هم شامل داروی آنتی هیستامین و هم ماده ضد احتقان هستند.
تثبیت کننده‌های ماست سل
این داروها باعث تغییر در سلول‌های حاوی هیستامین واقع در بافت‌های مختلف بدن از جمله بخش ملتحمه چشم و پلک‌ها می‌شوند که مانع از انتشار هیستامین و واسطه‌های مرتبط با آن در واکنش‌های آلرژیک می‌شوند. از آنجا که ممکن است چندین هفته طول بکشد تا اثرات کامل تثبیت کننده‌های ماست سل مشاهده شود، مصرف این داروها قبل از شروع فصل آلرژی به عنوان روشی برای جلوگیری یا کاهش شدت واکنش‌های آلرژیک در آینده (به جای درمان علائم حاد آلرژیک که قبلاً مشاهده شده است) توصیه می‌شود.
داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی برای درمان آلرژی چشم
NSAIDs نیز نامیده می‌شوند، این قطره‌های چشم را می‌توان برای کاهش تورم، التهاب و سایر علائم مرتبط با ورم ملتحمه آلرژیک فصلی (که به آن زکام نیز گفته می‌شود) تجویز کرد.
استروئیدها
قطره چشم کورتیکواستروئید گاهی اوقات برای رفع علائم حاد آلرژی چشمی تجویز می‌شود. اما عوارض احتمالی استفاده طولانی مدت از این داروها شامل فشار زیاد چشم، گلوکوم و آب مروارید است، بنابراین آنها معمولاً فقط برای استفاده کوتاه مدت تجویز می‌شوند.
درمان آلرژی چشمی با ایمونوتراپی
اگر هیچ یک از اقدامات فوق مؤثر نبود، در مورد روش‌های ایمونوتراپی از پزشک خود سؤال کنید. این درمانی است که یک متخصص آلرژی به شما مقدار کمی آلرژن تزریق می‌کند تا در ایجاد تدریجی ایمنی بدن شما کمک کند و از این طریق واکنش‌های آلرژیک را کاهش دهد.
آلرژن‌های متداول شامل گرده، شوره حیوانات و قارچ هستند
از این پرسشنامه استفاده کنید تا ببینید آیا آلرژی چشمی دارید یا خیر. اگر مشکوک هستید که بیماری چشمی دارید، به یک چشم پزشک مراجعه کنید.
- آیا آلرژی در خانواده شما ارثی است؟
- آیا اغلب چشمان شما خصوصاً در فصل گرده افشانی بهاری خارش دارد؟
- آیا تاکنون به “چشم صورتی” (ورم ملتحمه) مبتلا شده‌اید؟
- آیا به بعضی از حیوانات مانند گربه‌ها حساسیت دارید؟
- آیا برای کنترل عطسه، سرفه و احتقان غالباً به آنتی هیستامین‌ها و یا داروهای ضد احتقان نیاز دارید؟
- هنگامی که گرده‌ها در هوا وجود دارند، وقتی در محیط خانه و در زیر سیستم تهویه هوا قرار دارید چشمان شما قرمزتر شده و بیشتر خارش دارد؟
- آیا وقتی از مواد آرایشی یا لوسیون خاصی استفاده می‌کنید، یا وقتی عطرهای قوی استشمام می‌کنید، چشمان شما پر اشک می‌شود؟
اگر به اکثر این سؤالات پاسخ مثبت داده‌اید، ممکن است آلرژی چشمی داشته باشید. برای تعیین بهترین مسیر درمان، به یک پزشک بینایی سنج یا چشم پزشک مراجعه کنید.
آلرژی چشم و لنزهای تماسی
ناراحتی در حین استفاده از لنزهای تماسی یک عارضه شایع در طول فصل حساسیت است، برخی این سوال را می‌پرسند که آیا به لنزهای تماسی حساسیت پیدا می‌کنند یا خیر. مسئله حساسیت همچنین هر از گاهی در شرایطی به وجود می‌آید که فرد پس از موفقیت در استفاده از لنزهای تماسی استاندارد (هیدروژل)، شروع به استفاده از لنزهای تماسی هیدروژل سیلیکونی کرده و علائمی مانند آلرژی را تجربه می‌کند.
مطالعات نشان داده‌اند كه عامل آلرژی چشمی در ارتباط با لنزهای تماسی، واكنش آلرژیك به خود لنزهای تماسی نیست، بلكه به خاطر موادی است كه روی سطح لنزها جمع می‌شوند. در صورت استفاده از لنزهای هیدروژل سیلیکونی به جای لنزهای هیدروژل معمولی، سطح و خصوصیات شیمیایی مواد سازنده لنز ممکن است رسوبات لنز به راحتی جذب کند و باعث ایجاد ناراحتی شود.
بسیاری از پزشکان چشم بر این باورند که بهترین نوع لنزهای تماسی برای افرادی که مستعد حساسیت چشمی هستند، لنزهای یکبار مصرف است که پس از یکبار استفاده دور انداخته می‌شود و این باعث کاهش میزان حساسیت و جمع شدن سایر بقایا روی سطح لنز می‌شود. هیدروژل سیلیکون اغلب ماده سازنده این لنزها می‌باشد، زیرا در مقایسه با مواد عادی لنزهای تماسی معمولی، اجازه می‌دهد اکسیژن بیشتری از لنزها عبور کند.
کلام پایانی
در این مقاله، به صورت کامل علل، علائم و راه‌های پیشگیری از آلرژی چشم را بررسی کردیم. هرکدام از این راه‌ها را به صورت کامل توضیح دادیم و با روش درمان آن نیز آشنا شدیم. انتظار می‌رود با خواندن این مقاله، تمام نکات مورد نیاز در مورد این مشکل را دریافته باشید.
