عمل پی آر کی (کراتکتومی فوتورفرکتیو) نوعی جراحی انکساری است که به منظور اصلاح نزدیک‌بینی (myopia )، دوربینی (hyperopia ) و آستیگماتیسم انجام می‌شود. PRK نخستین نوع جراحی لیزر چشم برای اصلاح دید است و نسخه اولیه عمل پرکاربرد لیزیک است. اگرچه دوران بهبود PRK اندکی طولانی‌تر از دوران بهبود جراحی لیزیک است، اما عمل پی آر کی همچنان متداول است و در بعضی شرایط نسبت به لیزیک از مزایای متعددی برخوردار است. پی آر کی مانند لیزیک و دیگر جراحی‌های لیزر چشم از طریق تغییر شکل قرنیه با استفاده از لیزر اگزایمر با این هدف انجام می‌شود که نور وارد شده به چشم بر شبکیه متمرکز شود و تصویر واضح و شفافی دیده شود.
اگر دچار نزدیک بینی، دوربینی یا آستیگماتیسم هستید یا مشکل تمرکز دید یا تاربینی دارید، پی آر کی یا کراتکتومی فوتورفرفکتیو عملی جراحی است که مشکلات بینایی را اصلاح می‌کند. PRK نخستین عمل اصلاحی دید چشم بود که متخصصین چشم‌پزشکی در آن از لیزر برای تغییر شکل قرنیه استفاده کردند؛ قرنیه لایه نازک بافتی است که نور از آن عبور می‌کند و وارد چشم می‌شود. به منظور آشنایی بیشتر با شیوه لیزر چشم پی آر کی (PRK) و یا رزرو نوبت در کلینیک چشم پزشکی دکتر یادگاری می‌توانید با شماره 02188672802 تماس حاصل فرمایید.
مزایا
- عمق نفوذ لیزر در PRK کمتر از لیزیک است.
- این روش برای بیماران دارای قرنیه نازک مناسب است.
- احتمال بروز عوارض مربوط به برداشتن فلپ (لایه) قرنیه در پی آر کی وجود ندارد.
- احتمال ضخیم شدن قرنیه کاهش می‌یابد.
جراحی پی آر کی
آمادگی قبل از جراحی
قبل از هر چیز باید جراح چشمی را انتخاب کنید که در زمینه انجام عمل پی آر کی از تجربه کافی برخوردار باشد. جراح مناسب بودن شرایط را برای انجام عمل پس از یک معاینه چشم دقیق و کامل تعیین می‌کند. موارد زیر در ارزیابی وضعیت چشم در نظر گرفته می‌شود:
- اندازه مردمک چشم
- رطوبت چشم‌ها: این مورد برای برآورد احتمال بروز سندرم خشکی چشم پس از جراحی لیزر چشم و درمان مناسب آن لحاظ می‌شود.
- انحناء قرنیه: چشم پزشک منحنی‌های سطح جلوی چشم را با استفاده از وسیله نگاشت قرنیه به دقت اندازه می‌گیرد.
- ضخامت قرنیه
همچنین چشم‌پزشک وضعیت سلامت عمومی بیمار، سابقه پزشکی و داروهای مصرفی را بررسی می‌کند تا مناسب بودن انجام عمل را تعیین کند. از بیمار خواسته می‌شود که از مدتی قبل از معاینه چشم از لنز استفاده نکند، چون لنز شکل طبیعی قرنیه را تغییر می‌دهد. درهر حال متخصص دستورات لازم مربوط به مراقبت قبل از عمل را به بیمار اطلاع می‌دهد. اگر چه لیزیک پرکاربردتر از جراحی اصلاح دید است، اما تحت شرایط خاص پی آر کی بهترین عمل محسوب می‌شود.
مراحل انجام جراحی
جراحی چشم PRK عملی سرپایی است، در واقع مدت زمان اصلی جراحی معمولاً فقط 15 دقیقه است. بیمار در طول عمل هوشیار است، البته بیمار داروی آرام‌بخش خوراکی ملایمی دریافت می‌کند تا در طول عمل کاملاً راحت باشد. قطره بی‌حس کننده داخل چشم ریخته می‌شود و چشم را با وسیله‌ای به نام اسکولوم پلک باز نگه می‌دارد. سپس جراح لیزر اگزایمر را که به طور دقیق تنظیم شده است، روی چشم هدایت می‌کند.
جراح از بیمار می‌خواهد مدت کوتاهی به نور هدف نگاه کند و خود چشم را حین ارسال پالس‌های نور به قرنیه با میکروسکوپ تحت نظر دارد. جراح مقادیر بسیار کمی از بافت را با انرژی لیزر برمی‌دارد و قرنیه را تغییر شکل می‌دهد. اکثر بیماران اصلاً احساس ناراحتی نمی‌کنند و فقط فشار مختصری را روی چشم حس می‌کنند. جراح لیزر را کاملاً تحت کنترل دارد و می‌تواند آن را در لحظه خاموش کند.
عمل پی آر کی به طور جداگانه بر روی هر چشم انجام می‌شود، معمولاً عمل دو چشم به صورت متوالی در یک روز انجام می‌شود. عمل هر چشم فقط 5 دقیقه طول می‌کشد. اگرچه هر دو چشم برخی بیماران در یک روز عمل می‌شود، اما شماری از بیماران ترجیح می‌دهند جراحی چشم دوم را یک یا دو هفته بعد انجام دهند. جراح قرنیه درمان شده را با لنز تماسی پانسمان می‌پوشاند. سلول‌های اپیتلیوم جدید دوباره رشد می‌کند و لنز پانسمان برداشته می‌شود.
دوران بهبود در عمل جراحی پی آر کی به چه صورت است؟
دوران بهبود در میان بیماران مختلف کمی تفاوت دارد اما فرایند کامل بهبودی در اکثر آنها یکسان است.
قبل از عمل جراحی
از توصیه‌های پزشک خود در خصوص اقدامات قبل از عمل پیروی کنید و یک هفته از محل کارتان مرخصی بگیرید تا به طور کامل بهبود پیدا کنید. اگرچه شما در همان روز اول و پس از جراحی پی آر کی می‌توانید شاهد بهبود بینایی خود و واضح شدن دیدتان باشید نباید تا چند روز به چشم خود فشار بیاورید. به عبارتی باید زمان کار کردن شما با کامپیوتر بسیار کم باشد، رانندگی نکنید و در صورت امکان از مطالعه کردن خودداری نمایید.
پس از عمل جراحی
پس از عمل جراحی شما به یک همراه نیاز دارید که شما را تا منزل همراهی کند. اگرچه پزشکی از بیحسی موضعی استفاده کرده است دید واضحی نخواهید داشت به همین دلیل برای راه رفتن در اطراف منزل به کمک نیاز خواهید داشت. باید طوری برنامه ریزی کنید که به محض رسیدن به منزل کمی چرت بزنید تا بدون استفاده از چشم خود و کار کشیدن از آن استراحت کنید و از تماشای تلویزیون یا کتاب خواندن خودداری نمایید. پزشک شما قطره چشمی می‌دهد که به ترمیم قرنیه کمک خواهد کرد و در صورتی که هر گونه دردی داشته باشید می‌توانید از داروهای مسکن استفاده نمایید. معمولاً درد خفیفی که پس از عمل احساس می‌کنید با مصرف قرص مسکن قابل کنترل است اما در صورتی که دچار هرگونه درد شدیدی شده باشید که طی مدت یک یا دو روز از بین نرفته باشد یا بدتر شده باشد باید به پزشک خود اطلاع دهید زیرا این نوع درد می‌تواند نشانه عوارض و علائم جدی باشد. شما می‌توانید پس از عمل دوش بگیرید و باید از یک وسیله مخصوص برای محافظت از چشم خود در برابر از صابون و شامپو استفاده کنید. باید از مصرف هر نوع محصولی که ممکن است وارد چشم شما شود از قبیل لوسیون، اسپری مو و لوازم آرایشی به شدت خودداری کنید.
روز دوم تا چهارم پس از عمل جراحی
روز دوم تا چهارم پس از عمل جراحی شما همچنان مقداری درد و ناراحتی خواهید داشت اما اصلا نگران نباشید چرا که این وضعیت کاملاً طبیعی است و باید با مصرف داروهای مسکن بهبود پیدا کند. در این دوران نیز باید از بانداژ لنز چشمی استفاده کنید تا از قرنیه شما محافظت شود. در این فاصله زمانی به احتمال خیلی زیاد دچار عوارض جانبی حاصل از جراحی خواهید شد که برخی از آنها به شرح زیر می‌باشند:
- آبریزش از چشم
- حساسیت به نور
- تاری دید
- احساس سوزش و خشکی چشم
- خارش چشم
- احساس جسم خارجی در چشم و تماس مکرر آن با چشم
روز دوم و سوم پس از عمل جراحی پی آر کی شما دچار بیشترین مقدار درد خواهید شد اما می‌توانید با استراحت کردن و مصرف داروهای مسکن به کنترل درد خود بپردازید. این علائم روز چهارم به تدریج برطرف خواهند شد. در صورتی که این علائم تا یک هفته برطرف نشدند یا آن که بدتر شدند باید به پزشک خود مراجعه نمایید. در این چند روز باید از ورزش کردن اجتناب کنید زیرا ورزش کردن می‌تواند در نحوه بهبود چشم شما تاثیر بگذارد. یکی دیگر از دلایلی که برای ممنوعیت ورزش کردن وجود دارد این است که از ورود عرق به چشم شما جلوگیری شود. حتی تمرینات ورزشی سبک نیز تاثیرات منفی بر توانایی چشم شما برای بهبود خواهد گذاشت.
روز پنجم پس از عمل جراحی
به احتمال زیاد روز پنجم پس از عمل جراحی پزشک اقدام به برداشتن لنز خواهد کرد و شما باید شخصا از انجام دادن این کار خودداری کنید. قرنیه از لبه‌ها به سمت مرکز شروع به بهبود خواهد کرد و ممکن است یک لایه نازک از بافت مخاطی در اطراف مردمک چشم به وجود بیاید. پس از آن که پزشک لنز شما را بر طرف کرد شاهد افزایش تدریجی سطح بینایی خود خواهید بود که البته این مسئله به سطح خطای انکساری چشم شما قبل از عمل بستگی دارد. معمولاً دامنه بهبود بین ۲۰/۳۰ و ۵۰/ ۲۰ قرار دارد به همین ترتیب چشم شما می‌تواند طی مدت چند هفته بعد از عمل شروع به بهبود نماید و شما به خوبی شاهد افزایش بینایی خود خواهید بود.
هفته اول تا چهارم پس از عمل جراحی
در هفته اول تا چهارم پس از عمل جراحی چشم شما به قدری بهبود پیدا می‌کند که بتوانید به محل کار خود برگردید و یا بتوانید در در این دوران رانندگی کنید. اگر شما دچار هرگونه عارضه جانبی شدید که پس از عمل برطرف نشده است و طی مدت ۷ تا ۱۰ روز بهبود پیدا نکرده است باید به پزشک خود اطلاع دهید زیرا احتمالاً به کمک نیاز دارید. تنها موارد استثنا در این شرایط شامل بروز عوارض جانبی دیداری از قبیل اختلال دید در شب، دیدن هاله نور، دیدن نور خیره کننده و مواردی از این قبیل است. اگر بروز این موارد شما را نگران کرده است به ویژه اگر این علائم بدتر شده است بهتر است به پزشک خود اطلاع دهید. معمولاً بروز مسائل طی مدت چند هفته تا یک ماه طبیعی است. در هفته اول پس از عمل و در دوران بهبود نباید از لوازم آرایش، لوسیون صورت یا سایر محصولاتی که وارد چشم می‌شوند استفاده کنید. اگر می‌خواهید موهای خود را کوتاه کنید یا رنگ نمایید بهتر است یک یا دو هفته پس از عمل پی آر کی این کار را انجام دهید. باید از انجام فعالیت جسمانی شدید یا تمرینات ورزشی سنگین مانند فوتبال کشتی و مواردی از این قبیل خودداری کنید زیرا این کارها می‌‌توانند باعث آسیب دیدگی چشم شما در دوران بهبود شوند. همچنین در یک تا دو هفته اول پس از عمل از شنا کردن، دوش آب داغ و سونای گرم و خشک یا انجام دادن هر نوع فعالیتی به غیر از دوش گرفتن که باعث می‌شود آب و سایر مواد شیمیایی وارد چشم شما شود خودداری کنید. ممکن است پزشک از شما بخواهد که از انجام امور باغبانی، گردگیری منزل و سایر کارهای مرتبط که احتمال ورود ذرات ریز را به چشم شما افزایش می‌دهند و بر روی فرایند ترمیم قرنیه تاثیر می‌گذارند اجتناب نمایید.
هفته چهارم تا ششم پس از عمل جراحی
در این دوران دید شما به تدریج بهبود پیدا می‌کند. در یک ماه اول پس از عمل شما باید از قطره چشمی استفاده کنید تا ریسک تیره و کدر شدن قرنیه کاهش پیدا کند. کدر شدن قرنیه یکی از عوارض جانبی شایع عمل پی آر کی است و به علت نحوه بهبود بافت قرنیه به وجود می‌آید. ممکن است در این دوران چشم شما همچنان خشک باشد اما شایع ترین عارضه جانبی عمل پی آر کی عبارت است از حساسیت به نور و تاری دید که به تدریج برطرف می‌شود.
ماه سوم تا ششم بعد از عمل جراحی
در این دوران سطح بهبود بینایی شما به حداکثر رسیده است یعنی ۴۰ /۲۰ یا بهتر از این دامنه. در واقع از هر ده نفری که عمل پی آر کی انجام می‌دهند ۹ نفر شاهد بهبود بینایی خود خواهند و این روند تا ۶ ماه پس از عمل نیز ادامه خواهد یافت.
یک سال پس از عمل جراحی پی آر کی
در هر شرایطی استفاده از عینک آفتابی برای محافظت از چشم در برابر پرتوهای فرابنفش خورشید ضروری است. شما باید تا یک سال پس از عمل در روزهای آفتابی از عینک مناسب استفاده کنید. شما می‌توانید در خصوص تهیه یک عینک آفتابی مناسب با پزشک خود مشورت کنید زیرا در نور بسیار روشن و عدسی چشم شما در متمرکز کردن نور به مشکل بر خواهد خورد. در هنگام انجام برخی از فعالیت‌های جسمانی و به ویژه برخی از مشاغل خاص که لازم است چندین ساعت به صفحه کامپیوتر خیره شوید استفاده از عینک مخصوص را به شما توصیه خواهیم کرد. هر بار که شما به پزشک مراجعه می‌کنید او اطلاعات لازم را در خصوص نکات مهم پس از عمل در اختیار شما قرار خواهد داد. باید در فواصل زمانی تعیین شده به پزشک خود مراجعه کنید تا از نزدیک روند بهبود چشم شما را ارزیابی کند و قبل از آن که عوارض جانبی ناشی از جراحی بدتر شود به برطرف کردن آنها بپردازد.
مقایسه بین پی آر کی و لیزیک
تفاوت اصلی بین پی آر کی و لیزیک به تفاوت در نخستین مرحله عمل برمی‌گردد. جراح در عمل لیزیک فلپ (لایه) نازکی را با میکروکراتوم یا لیزر فمتوسکند در قرنیه ایجاد می‌کند، سپس فلپ را بلند می‌کند تا بافت قرنیه مشخص شود. این لایه نازک پس از تغییرشکل قرنیه با لیزر اگزایمر سر جای خود برگردانده می‌شود. اما در عمل پی آر کی لایه بیرونی قرنیه (اپیتلیوم) برداشته می‌شود و قبل از تغییر شکل بافت قرنیه با لیزر اگزایمر تخلیه می‌شود. اپیتلیوم خود را تا چند روز پس از جراحی ترمیم می‌کند و مجدد روی سطح قرنیه را می‌پوشاند. نتایج نهایی دو عمل جراحی پی آر کی و لیزیک مشابه است، اما دوران بهبود اولیه پی آر کی آهسته‌تر است، چون چند روز طول می‌کشد تا سلول‌های اپیتلیوم جدید ترمیم و بازسازی شود و سطح چشم را بپوشاند.
به علاوه احتمال عفونت کردن چشم و کدورت دید در چند روز نخست پس از جراحی افزایش می‌یابد. بیماران لیزیک معمولاً ناراحتی کمتری را تجربه می‌کنند و دیدشان سریع‌تر پایدار می‌شود، حال آن که بهبود دید پس از پی آر کی تدریجی است و نتیجه نهایی پس از چند هفته مشخص می‌شود.
در هر حال PRK از مزایای قابل توجهی برخوردار است. چون فلپ قرنیه، حاوی بافت اپیتلیوم و استرومای عمقی‌تر، در جراحی PRK برداشته نمی‌شود، جراح می‌تواند از کل ضخامت استرومای زیرین برای درمان استفاده کند. در دسترس بودن کل ضخامت بافت در صورتی که قرنیه بیش از حد برای عمل لیزیک نازک باشد یا عمل لیزیک قبلاً انجام شده باشد و قرنیه نازک شده باشد، مزیت بسیار مهمی است. به علاوه در عمل پی آر کی احتمال بروز عوارض مربوط به برداشتن فلپ و برداشتن مقدار زیادی قرنیه با لیزر اگزایمر کاهش می‌یابد.
مقایسه پی آر کی و لازک
عمل لازک نسخه تغییریافته‌ای از پی آر کی است که در آن به جای برداشتن لایه اپیتلیوم خارجی قرنیه، لایه اپیتلیوم با استفاده از وسیله جراحی به نام ترفاین برداشته می‌شود. این لایه در طول جراحی حفظ می‌شود و در پایان عمل روی سطح چشم گذاشته می‌شود.
هزینه
هزینه عمل به شدت عیب انکساری و نیازهای خاص هر بیمار بستگی دارد. بسیاری از بیماران به راحتی از عهده پرداخت هزینه عمل برمی‌آیند. چون پی آر کی معمولاً روشی برای اصلاح دائمی دید است، سرمایه‌گذاری بلندمدتی محسوب می‌شود.
هزینه تمام جراحی‌ها در این کلینیک و تحت نظارت دکتر یادگاری با حداقل قیمت و بالاترین کیفیت انجام می‌شود.
