تهران، خیابان ولیعصر، خیابان توانیر(عباسپور)، بالاتر از بیمارستان دی، میدان توانیر، ساختمان طلا، طبقه ۶، واحد ۶۲
عفونت چشم، یک مشکل شایع است که می‌تواند در هر سن و در هر زمانی اتفاق بیفتد. این عفونت‌ها ممکن است به صورت ویروسی یا باکتریایی باشند و بسته به نوع آن، علائم متفاوتی داشته باشند. در این مقاله، به بررسی علت‌ها، علائم و روش‌های پیشگیری از عفونت‌های چشمی می‌پردازیم.
عفونت چشم چیست؟
عفونت چشم، نوعی بیماری است که به دلیل وجود میکروارگانیسم‌هایی مانند: باکتری، ویروس یا قارچ در چشم ایجاد می‌شود. ویروس‌ها عمده‌ترین عامل ایجاد عفونت هستند، اما باکتری‌ها نیز می‌توانند عامل این نوع عفونت باشند. نوع ویروسی با داروهای ضد باکتری کنترل نمی‌شوند، بنابراین تنها درمان باکتری‌ها ممکن است.
اندوفتالمیت می‌تواند در یک چشم یا هر دو چشم رخ دهد. برخی از عفونت‌ها جدی نیستند، اما برخی دیگر اورژانس‌های پزشکی هستند که می‌توانند منجر به از دست دادن بینایی شوند. این عفونت‌ها می‌توانند تقریباً هر قسمتی از چشم را تحت تاثیر قرار دهند.
علائم عفونت چشم
هنگامی که عفونت دارید ممکن است علائمی در یک یا هر دو چشم داشته باشید. نشانه‌های آن عبارتند از:
- درد یا ناراحتی
- خارش چشم
- احساس اینکه چیزی رو یا در چشم شم است
- حساسیت به نور
- سوزش چشم
- وجود یک توده کوچک و دردناک در زیر پلک
- وقتی پلک را لمس می‌کنید حساس می‌شود
- اشک چشم‌ها متوقف نمی‌شود
- ترشحات زرد، سبز یا شفاف در یک یا هر دو چشم
- رنگ صورتی در سفیدی چشم
- متورم، قرمز یا بنفش شدن پلک‌ها
- تاری دید
- تب و تورم غدد لنفاوی نزدیک گوش
انواع عفونت‌های چشم
پس از مراجعه به پزشک، ممکن است عفونت شما را نام ببرند. ممکن است بشنوید که آن‌ها از اصطلاحات پزشکی مانند:
- چشم صورتی (ورم ملتحمه): معمولاً به چشمان را صورتی می‌کند و می‌تواند توسط باکتری یا ویروس ایجاد شود. اگرچه گاهی اوقات ممکن است آن را از یک واکنش آلرژیک یا محرک دریافت کنید.
- کراتیت: این التهاب قرنیه است که می‌تواند توسط باکتری ها، ویروس‌ها یا انگل‌های موجود در آب ایجاد شود.
- گلمژه (استای): می‌تواند به صورت برجستگی‌های قرمز دردناک زیر پلک یا پایه مژه‌ها ظاهر شود. زمانی که غدد چربی در پلک یا مژه‌ها به باکتری آلوده می‌شوند، به آن‌ها مبتلا می‌شوید.
- عفونت قارچی: ابتلا به عفونت از قارچ نادر است، اما در صورت ابتلا می‌تواند جدی باشد. بسیاری از عفونت‌های قارچی پس از آسیب چشم اتفاق می‌افتند، به خصوص اگر چشم توسط چیزی از یک گیاه مانند چوب یا خار خراشیده شده باشد.
- یووئیت: این التهاب لایه میانی چشم به نام uvea است. می‌تواند توسط ویروس‌های خاصی مانند تبخال ایجاد شود، اما بیشتر با اختلالات خود ایمنی مانند آرتریت روماتوئید یا لوپوس مرتبط است.
علل عفونت چشم
عفونت چشم، ممکن است از طریق باکتری‌ها، قارچ‌ها، انگل‌ها و ویروس‌ها به وجود آید. این موجودات کوچک می‌توانند به طرق مختلفی، از جمله آسیب‌های چشمی، وارد چشم شوند. یکی از رایج‌ترین راه‌های ابتلا به آن استفاده نادرست از لنزهای چشم است. همچنین، عدم تمیز کردن مناسب لنزها نیز می‌تواند منجر به عفونت شود.
باکتری‌های مختلف می‌توانند عفونت چشم ایجاد کنند. باکتری‌های گرم منفی و گرم مثبت هر دو می‌توانند عامل آن باشند. نوع گرم منفی، باکتری‌هایی هستند که در طی آزمون رنگ‌آمیزی گرم قابل مشاهده نیستند، اما در آزمون کشت باکتری قابل تشخیص هستند.مدل دیگر که باکتری‌های گرم مثبت در آزمون رنگ‌آمیزی گرم قابل مشاهده هستند. برخی از باکتری‌های شایع عبارتند از:
- باسیلوس
- انتروباکتریاسه
- هموفیلوس آنفولانزا
- موراکسلا spp
- نایسریا گونوره
- سودوموناس آئروژینوزا ( aeruginosa)
- استافیلوکوکوس اورئوس ( aureus)
- استرپتوکوک پنومونیه ( pneumoniae)
علاوه بر باکتری‌ها، برخی ویروس‌ها هم می‌توانند موجب عفونت شوند. برخی از ویروس‌های شایع عبارتند از:
- هرپس سیمپلکس نوع ۱
- ویروس واریسلا زوستر
- آدنوویروس
عفونت در دستگاهی بینایی مانند چشم، ممکن است ناشی از قارچ‌ها باشد. مواردی که می‌توانند باعث عفونت قارچی در چشم شوند عبارتند از:
- قارچ‌های متعلق به گونه Candida: این نوع قارچ‌ها حدود ۶۶ درصد از موارد اندوفتالمیت پس از جراحی پیوند قرنیه را تشکیل می‌دهند. همچنین، پس از جراحی آب مروارید (کاتاراکت) نیز ممکن است به عفونت قارچی مبتلا شوید.
- فوزاریوم: در صورت آسیب دیدگی چشم به دلیل وسایل خارجی مانند چوب یا گیاه، می‌توانید به اندوفتالمیت ناشی از قارچ فوزاریوم مبتلا شوید.
- عفونت قارچی جریان خون: در برخی موارد، عفونت قارچی می‌تواند از طریق جریان خون به چشم منتقل شود و اندوفتالمیت ایجاد کند.
پیشگیری از عفونت چشم
نمی‌توانید به طور کامل از هر نوع عفونت در چشم جلوگیری کنید، اما با اتخاذ برخی اقدامات و رعایت بهداشت، می‌توانید خطر ابتلا به آن را کاهش دهید. برخی توصیه‌ها برای کاهش خطر آن عبارتند از:
- استفاده صحیح از لنزها: در صورت استفاده از لنزها، حتماً دستورالعمل‌های پزشک را رعایت کنید. به طور مثال، شستشوی دست‌ها قبل از قرار دادن و خارج کردن لنزها، استفاده از محلول‌های ضدعفونی برای تمیز کردن و نگهداری لنزها و رعایت مدت زمان استفاده مجاز است.
- استفاده از محافظ چشم: اگر در شرایطی مانند کار در صنعت، ساختمان‌سازی یا ورزش‌های خطرناک، کار می‌کنید، از محافظ چشم استفاده کنید. این کار می‌تواند از تماس مستقیم با مواد آلوده و صدمات مکانیکی به چشم جلوگیری کند.
- اجتناب از عوامل تحریک‌کننده: اگر با موادی که می‌توانند چشم را آزار دهند، مانند مواد شیمیایی قوی یا غبار، در تماس هستید، از آن‌ها دوری کنید. همچنین، در صورت داشتن آلرژی‌های چشمی، مصرف داروها و رعایت توصیه‌های پزشک می‌تواند کمک کنند.
- اجتناب از تماس با افراد بیمار: در صورتی که فردی به عفونت چشمی مبتلا است، تماس مستقیم با چشمان آن فرد را محدود کنید تا از انتقال عفونت جلوگیری شود.
- رعایت بهداشت دست: شستشوی منظم و کامل دست‌ها با آب وصابون قبل از لمس چشمان، می‌تواند خطر انتقال عفونت را کاهش دهد.
- استفاده شخصی از وسایل: هرگز وسایل شخصی مانند: حوله، لوازم آرایش چشم و لنزها را با دیگران به اشتراک نگذارید. این کار می‌تواند از انتقال عفونت‌ها جلوگیری کند.
- عدم استفاده از لوازم آرایش: در صورت ابتلا به عفونت چشمی، بهتر است لوازم آرایشی را که قبلاً استفاده کرده‌اید، مانند مداد و سایه چشم، دور بیاندازید. استفاده مجدد از این لوازم ممکن است منجر به آلودگی مجدد چشم شود.
تشخیص
تشخیص وجود عفونت در چشم، معمولاً توسط چشم پزشک یا متخصص چشم انجام می‌شود. روش‌های تشخیصی عبارتند از:
- مصاحبه و سوابق پزشکی: پزشک از فرد درباره علائمی که تجربه می‌کند، سابقه بیماری‌های قبلی، استفاده از داروها، و عوامل محیطی مانند تماس با مواد شیمیایی یا لنزها می‌پرسد.
- معاینه چشم: پزشک، معاینه جامعی از چشم انجام خواهد داد. این معاینه، شامل بررسی وضعیت سطح چشم، قرنیه، لبه پلک‌ها، لنزها و اجزای داخلی چشم مانند: مخاط، عروق و قرارگیری عدسی (مصنوعی) است.
- سوابق آزمایشگاهی: در برخی موارد، پزشک ممکن است نمونه‌ای از ترشحات چشم را برای آزمایش به آزمایشگاه ارسال کند. این آزمایشات می‌توانند شامل کشت باکتری، رنگ‌آمیزی یا آزمون‌های مولکولی باشند تا نوع دقیق عامل عفونت تشخیص داده شود.
نکته: در موارد خاص‌تر و پیچیده‌تر، ممکن است نیاز به تست‌های تشخیصی مثل آزمایش PCR برای تشخیص ویروس‌ها باشد.
عفونت چشم چگونه درمان می‌شود؟
درمان عفونت چشم، بستگی به این دارد که چه چیزی باعث آن شده است. ممکن است شامل داروهای ضد عفونی به اشکال مختلف مانند: قطره چشم، پماد یا قرص باشد. معمولا ۲۴ تا ۴۸ ساعت طول می‌کشد تا داروهای ضد باکتری اثر کنند. درمان‌های خانگی آن عبارتند از:
- استفاده از کمپرس مرطوب، گرم یا خنک برای ایجاد احساس بهتر در چشم
- استفاده از قطره‌های چشمی روان کننده (اشک مصنوعی)
- استفاده از مسکن‌ها
- اجتناب از آلرژن‌هایی که باعث ایجاد واکنش می‌شوند
کلام پایانی
چشمان شما ممکن است به دلیل باکتری ها، قارچ‌ها یا ویروس‌ها عفونت کنند. این عفونت می‌تواند در قسمت‌های مختلف چشم رخ دهد و فقط یک چشم یا هر دو را درگیر کند. دو عفونت شایع چشم، ورم ملتحمه و گل مژه است. علائم اندوفتالمیت، ممکن است شامل قرمزی چشم، خارش، تورم، ترشح، درد یا مشکلات بینایی باشد. درمان بستگی به علت عفونت دارد و ممکن است شامل کمپرس، قطره چشم، کرم یا آنتی بیوتیک باشد.
