تهران، خیابان ولیعصر، خیابان توانیر(عباسپور)، بالاتر از بیمارستان دی، میدان توانیر، ساختمان طلا، طبقه ۶، واحد ۶۲ 
آیا تابه‌حال احساس ناگهانی درد، سوزش یا وجود جسم خارجی در چشم خود کرده‌اید؟ این علائم می‌توانند نشانه‌ای از خراش قرنیه باشند. قرنیه، لایه شفاف و گنبدی شکلی است که بخش جلویی چشم را پوشانده و نقش مهمی در بینایی ما ایفا می‌کند. خراش قرنیه زمانی رخ می‌دهد که سطح این لایه حساس آسیب دیده و دچار خراش شود. این آسیب می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله برخورد جسم خارجی به چشم، استفاده از لنزهای تماسی یا عفونت ایجاد شود. خراش قرنیه اگرچه معمولاً مشکل جدی نیست، اما می‌تواند بسیار دردناک باشد و در صورت عدم درمان مناسب، عوارض جدی‌تری را به دنبال داشته باشد. در این مقاله، به بررسی علل، علائم، تشخیص و درمان خراش قرنیه خواهیم پرداخت. اگر شما هم با علائم مشابهی مواجه هستید، توصیه می‌کنیم این مقاله را به دقت مطالعه کرده و در صورت نیاز، به پزشک متخصص چشم مراجعه کنید.
خراش قرنیه چیست؟
خراش‌قرنیه به معنای ایجاد یک خراش یا آسیب کوچک روی سطح قرنیه چشم است. قرنیه، همان قسمت شفاف و کروی شکلی است که جلوی چشم شما را پوشانده و به شما کمک می‌کند تا واضح ببینید. تصور کنید قرنیه چشم شما مثل یک شیشه ساعت است؛ وقتی این شیشه خراش برمی‌دارد، دید شما هم تار می‌شود. این آسیب می‌تواند به دلایل مختلفی مثل برخورد جسم خارجی به چشم، استفاده نادرست از لنزهای تماسی یا عفونت رخ دهد.
علت خراش قرنیه
خراش‌قرنیه می‌تواند زمانی رخ دهد که چیزی به چشم شما وارد شود، به خصوص هنگام کار با تجهیزات یا ابزارها. برخی از مواردی که می‌توانند به چشم شما وارد شده و باعث خراش‌قرنیه شوند عبارت‌اند از:
- گردوغبار، خاک و شن
- براده چوب یا فلز
- برس‌ها یا اپلیکاتورهای آرایشی
- ناخن
همچنین، اگر لنزهای تماسی خود را در شرایط زیر استفاده کنید، امکان دارد به خراش‌قرنیه دچار شوید:
- اندازه نامناسب لنز
- اگر هنگام درآوردن یا گذاشتن لنزها از فشار زیادی به چشم بیاورید
علائم خراش قرنیه
اگر هر یک از علائم زیر را تجربه کردید، به خصوص اگر همراه با احساس درد شدید باشد، باید هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید. تشخیص و درمان به موقع خراش‌قرنیه از بروز عوارض جدی‌تر جلوگیری می‌کند. علائم شایع خراش‌قرنیه عبارت‌اند از:
- درد چشم
- احساس وجود جسم خارجی در چشم
- اشک‌ریزی زیاد
- تاری دید
- قرمزی چشم
- حساسیت به نور (فتوفوبیا)
- تورم چشم یا پلک‌ها
عوامل خطر خراش قرنیه
خراش‌قرنیه می‌تواند در اثر عوامل مختلفی ایجاد شود. برخی فعالیت‌ها احتمال بروز این مشکل را افزایش می‌دهند. افرادی که در محیط‌های کاری با خطر برخورد اجسام به چشم سروکار دارند، مانند کارگران ساختمانی یا کارگاه‌های نجاری، بیشتر در معرض خطر هستند. همچنین، ورزشکارانی که در رشته‌های پر خطر شرکت می‌کنند و افرادی که از لنزهای تماسی استفاده می‌کنند، باید مراقب باشند. خشکی چشم و عادت مالش دادن چشم‌ها نیز از دیگر عوامل خطرساز برای خراش‌قرنیه محسوب می‌شوند. دیگر عوامل خطر خراش‌قرنیه عبارت‌اند از:
- کار در محیط‌هایی با خطرات چشمی، مانند کارخانه‌های سنگ‌زنی یا آسیاب‌ها
- انجام کارهای باغبانی بدون عینک ایمنی
- شرکت در ورزش‌هایی که باعث آسیب به چشم می‌شوند
- استفاده از لنزهای تماسی
- داشتن چشمان خشک
- مالش مکرر با نیروی زیاد چشم‌ها
عوارض خراش قرنیه
خراش‌های قرنیه کوچک معمولاً جزئی بوده و به سرعت بهبود می‌یابند. اما خراش‌های بزرگ‌تر می‌توانند منجر به عوارض زیر شوند:
- کراتیت: التهاب قرنیه
- اولسرهای قرنیه: زخم‌های باز روی قرنیه
- ایریت: التهاب عنبیه (حلقه رنگی که اطراف مردمک چشم را احاطه کرده است)
- سندرم فرسایش مکرر قرنیه: این بیماری باعث درد چشم مکرر و تاری دید می‌شود، زیرا لایه بالایی قرنیه در حال تجزیه شدن است.
بنابراین، بهتر است که هرگونه خراش‌قرنیه را جدی بگیرید و برای درمان مناسب به پزشک مراجعه کنید.
درمورد التهاب قرنیه چشم یا کراتیت، بخوانید!
تشخیص خراش قرنیه
برای تشخیص خراش‌قرنیه، پزشک ابتدا با پرسیدن سوالاتی در مورد سابقه پزشکی و علائم شما، اطلاعات جامعی را جمع‌آوری می‌کند. سپس، پزشک یک معاینه کامل چشم را انجام می‌دهد که شامل معاینه با لامپ شکاف است. در این معاینه، پزشک با استفاده از یک میکروسکوپ به دقت داخل چشم شما را بررسی می‌کند. برای بررسی دقیق‌تر، پلک‌های شما را به سمت داخل برمی‌گرداند. در نهایت، پزشک برای تشخیص دقیق‌تر خراش، یک ماده زرد رنگ به نام فلورسئین را در چشم شما می‌چکاند. این رنگ به هرگونه خراشی که روی قرنیه وجود دارد می‌چسبد و باعث می‌شود که خراش‌ها به راحتی دیده شوند.
درمان خراش قرنیه
خراش‌قرنیه معمولاً با روش‌های ساده‌ای درمان می‌شود. در ابتدا، چشم با محلول سالین شستشو داده می‌شود تا هرگونه ذره خارجی از چشم خارج شود. سپس، پزشک با استفاده از بی‌حسی موضعی، هرگونه جسم خارجی باقی‌مانده در چشم را خارج می‌کند. برای پیشگیری از عفونت، قطره یا پماد آنتی‌بیوتیک تجویز می‌شود. همچنین، برای تسکین درد از مسکن‌های بدون نسخه یا قطره‌های چشمی حاوی مسکن استفاده می‌شود. در برخی موارد، برای تسریع روند بهبود و کاهش درد، از لنزهای تماسی درمانی یا پچ فشار استفاده می‌شود. البته، استفاده از لنزهای تماسی درمانی می‌تواند خطر عفونت را افزایش دهد و به همین دلیل، پیگیری‌های منظم توسط پزشک ضروری است.
علاوه بر درمان‌های ذکر شده، بهتر است که از مالیدن چشم خودداری کنید و به توصیه‌های پزشک خود عمل کنید. در صورت مشاهده هرگونه عارضه یا عدم بهبود، حتماً به پزشک مراجعه نمایید.
پیشگیری از خراش قرنیه
با رعایت چند نکته ساده می‌توانید خطر ابتلا به خراش‌قرنیه را به طور قابل توجهی کاهش دهید. این نکات عبارت‌اند از:
- استفاده از عینک ایمنی: هنگام انجام فعالیت‌هایی مانند کار با مواد شیمیایی، کارهای باغبانی، کار با ماشین‌آلات و انجام تعمیرات، حتماً از عینک ایمنی استفاده کنید.
- بهداشت لنزهای تماسی: اگر از لنزهای تماسی استفاده می‌کنید، حتماً آن‌ها را به طور مرتب تمیز و ضدعفونی کنید. همچنین، از لنزهای خود بیشتر از مدت توصیه شده استفاده نکنید و در صورت خشکی چشم، از آن‌ها استفاده نکنید.
- مراقبت هنگام استفاده از لنز: هنگام درآوردن یا گذاشتن لنزها، آرام و با دقت عمل کنید و از وارد آمدن فشار به چشم خودداری کنید.
با رعایت این نکات ساده، می‌توانید از چشم‌های خود به خوبی محافظت کرده و خطر بروز مشکلات چشمی مانند خراش قرنیه را کاهش دهید.
کلام پایانی
خراش‌قرنیه اگرچه یک آسیب چشمی شایع است، اما با رعایت برخی نکات ساده می‌توان از بروز آن جلوگیری کرد. استفاده از عینک ایمنی در محیط‌های کار و ورزش، رعایت بهداشت لنزهای تماسی و مراجعه به پزشک در صورت بروز هرگونه علائم غیرعادی، از جمله راهکارهای موثر برای پیشگیری و درمان به موقع خراش‌قرنیه هستند. به یاد داشته باشید که چشم‌های شما گنجینه‌ای ارزشمند هستند و مراقبت از آن‌ها اهمیت بسیاری دارد. با رعایت این نکات، می‌توانید از سلامت چشمان خود به خوبی محافظت کرده و از لذت دیدن جهان اطراف لذت ببرید.
