تهران، خیابان ولیعصر، خیابان توانیر(عباسپور)، بالاتر از بیمارستان دی، میدان توانیر، ساختمان طلا، طبقه ۶، واحد ۶۲ 
چگونه استرابیسم و آمبلیوپی را از هم تشخیص دهیم؟ اگر این سوال را از خود پرسیده اید، در جای درستی هستید. آمبلیوپی و استرابیسم هر چند مرتبط هستند، اما دو حالت کاملاً متمایز هستند. آنچه اغلب اتفاق می‌افتد این است که مردم هر دو بیماری و ارتباط بین آن‌ها را اشتباه می‌گیرند. در این مقاله، به خوانندگان خود کمک می‌کنیم تا تفاوت تنبلی و انحراف چشم و شباهت‌های بین این دو را درک کنند.
این امر برای تشخیص، درمان و مدیریت دقیق ضروری است. به خصوص در کودکان که این بیماری‌های چشمی در آن‌ها برجسته‌تر است. آماده پاسخگویی به سوالات رایج، باورهای غلط و موضوعات مرتبط در مورد استرابیسم و تنبلی چشم باشید!
تفاوت تنبلی و انحراف چشم
اولین و برجسته‌ترین تفاوت تنبلی و انحراف چشم در تعریف هرکدام است. استرابیسم به معنای انحراف یک یا هر دو چشم از موقعیت طبیعی خود است. در حالی که تنبلی چشم به اختلال بینایی در یک چشم اشاره دارد. یکی از علایم اولیه استرابیسم، چشم‌های ضربدری قابل توجه است. در حالی که تنبلی چشم به صورت از دست دادن بینایی در یک چشم ظاهر می‌شود که ممکن است همیشه بدون معاینه چشم به وضوح قابل مشاهده نباشد.
یکی دیگر از تفاوت‌های قابل توجه بین استرابیسم و تنبلی چشم علت آن است. استرابیسم ناشی از مشکلات عضلانی چشم، شرایط عصبی، عیوب انکساری، تروما، یا سایر عوامل موثر بر تراز بودن چشم است. تنبلی چشم به دلیل ورودی نابرابر بینایی بین چشم‌ها در دوره‌های رشد بینایی رخ می‌دهد.
درمان انحراف چشم اغلب بر تنظیم مجدد چشم‌ها متمرکز است. با این حال، هدف درمان تنبلی چشم بهبود بینایی در چشم ضعیف‌تر با تشویق به استفاده از آن از طریق تکنیک‌هایی است که چشم قوی‌تر را مسدود می‌کند.
در حالی که استرابیسم بر دید دو چشمی و درک عمق، تأثیر می‌گذارد، بیماران ممکن است همچنان بینایی نسبتاً طبیعی در هر چشم داشته باشند. اما تنبلی چشم مستقیماً بر بینایی یک چشم تأثیر می‌گذارد.
استرابیسم در مقابل تنبلی چشم
استرابیسم و تنبلی چشم به هم مرتبط هستند، اما یکسان نیستند. انحراف چشم شامل ناهماهنگی چشم‌ها می‌شود. در حالی که تنبلی چشم شامل از دست دادن جزئی بینایی در یک چشم است.
آمبلیوپی (تنبلی چشم) چیست؟
کاهش بینایی در یک چشم به دلیل رشد غیر طبیعی بینایی در دوران کودکی، تنبلی چشم نامیده می‌شود. این بیماری، اغلب زمانی اتفاق می‌افتد که یک چشم سیگنال‌های بینایی ضعیف‌تری نسبت به چشم دیگر دریافت می‌کند. همچنین باعث می‌شود مغز از چشم قوی‌تر حمایت کند و چشم ضعیف‌تر را نادیده بگیرد. علائم تنبلی چشم عبارتند از:
- درک ضعیف از عمق
- مشکل در درک فاصله‌ها
- مالیدن مداوم چشم یا پلک زدن
- شکایت از تاری دید در یک چشم
- یک چشم واضح‌تر از چشم دیگر می‌بیند
استرابیسم چیست؟
انحراف چشم، نوعی ناهماهنگی بینایی در چشم‌ها است. این بیماری می‌تواند ناشی از مشکلات عضلات چشم، مشکلات عصبی، عیوب انکساری یا تروما باشد. همچنین ممکن است حاصل مشکلات ژنتیکی باشد. نشانه‌های استرابیسم عبارتند از:
- ضربدری بودن چشم‌ها
- تراز نبودن چشم‌ها
- پلک زدن یا بستن یک چشم برای تمرکز
- کج کردن سر برای بهتر دیدن
- دوبینی
انواع مختلفی از استرابیسم وجود دارد، از جمله ازوتروپی (انحراف به سمت داخل)، اگزوتروپی (انحراف به بیرون)، هیپرتروپی (انحراف به سمت بالا) و هیپوتروپی (انحراف رو به پایین).
در مورد درمان استرابیسم با لیزر نیز بخوانید!
آیا استرابیسم باعث تنبلی چشم می‌شود یا برعکس؟
انحراف چشم، در صورتی که به موقع درمان نشود می‌تواند منجر به تنبلی چشم شود. از سوی دیگر، آمبلیوپی می‌تواند باعث ایجاد استرابیسم شود. این اتفاق زمانی می‌افتد که چشم ضعیف‌تر به دلیل‌عدم تحریک بینایی منحرف شود. بنابراین احتمال ابتلا به استرابیسم به دلیل تنبلی چشم کمتر است اما همچنان ممکن است.
تنبلی چشم بعد از جراحی استرابیسم
در برخی موارد، تنبلی چشم ممکن است پس از جراحی استرابیسم ایجاد شود. این وضعیت، در صورتی اتفاق می‌افتد که مشکلات بینایی به اندازه کافی قبل یا در طول عمل مورد توجه قرار نگیرد. ارزیابی مناسب قبل از عمل و مدیریت پس از عمل، خطر تنبلی چشم پس از جراحی استرابیسم را به حداقل می‌رساند.
شباهت بین تنبلی چشم و انحراف چشم
اولین شباهت بین استرابیسم و تنبلی چشم شروع رشد است. هم استرابیسم و هم تنبلی چشم اغلب در دوران کودکی ایجاد می‌شوند. در صورت‌عدم درمان، هر دو بیماری می‌توانند عوارضی مانند: از دست دادن دائمی بینایی، درک عمق کم و سایر مشکلات مربوط به بینایی داشته باشند. درمان هر دو ممکن است به یک رویکرد چند رشته‌ای نیاز داشته باشد. این رویکرد شامل چشم پزشکان و گاهی اوقات متخصصان اطفال یا متخصصان مغز و اعصاب، بسته به علت و شرایط مرتبط است.
گزینه‌های درمان
معاینات معمول چشم برای افراد در گروه‌های خطر تفاوت ایجاد می‌کند. در طول قرار ملاقات، چشم پزشک می‌تواند حدت بینایی، هم ترازی چشم و سلامت کلی چشم بیمار را ارزیابی کند، که کلید ابتلا به استرابیسم یا تنبلی چشم است.
گزینه‌های درمانی برای استرابیسم عبارتند از:
- عینک یا لنزهای تماسی: اگر انحراف به دلیل عیوب انکساری باشد.
- لنزهای منشوری، عدسی‌های عینکی ویژه که نور ورودی به چشم را تغییر می‌دهند و در نتیجه دید دوگانه را کاهش می‌دهند و هم ترازی را بهبود می‌بخشند
- جراحی استرابیسم (تنظیم موقعیت عضلات چشم با جراحی)
روش‌های درمان تنبلی چشم عبارتند از:
- پوشاندن چشم قوی‌تر با چسب
- قطره چشمی آتروپین، برای تاری دید در چشم قوی‌تر استفاده می‌شود، معمولاً یک بار در روز روی چشم قوی‌تر استفاده می‌شود
- فیلترهای شفافی که روی عدسی عینک اعمال می‌شود تا دید در چشم قوی‌تر را تار کند
- جراحی، معمولاً در موارد آمبلیوپی ناشی از آب مروارید مادرزادی
کلام پایانی
در این مقاله، به صورت کامل تفاوت تنبلی و انحراف چشم را از جهات مختلف مورد بررسی قرار دادیم. این دو بیماری، در کنار تفاوت‌ها شباه‌هایی نیز باهم دارند که به این شباهت‌ها نیز پرداخت. تشخیص زودهنگام و درمان به موقع این دو بیماری به بیماران کمک می‌کند تا به نتایج مطلوب دست یابند. در کودکان، سیستم بینایی در مراحل رشد سازگارتر است، بنابراین اگر علائم هشدار دهنده‌ای را در کودک خود مشاهده کردید، منتظر نمانید.
سوالات متداول
خیر، در حالی که استرابیسم می‌تواند منجر به تنبلی چشم شود، می‌تواند به طور مستقل نیز رخ دهد. انحراف چشم می‌تواند ناشی از مشکلات مربوط به عضلات چشم، بیماری‌های عصبی، یا سایر عوامل غیرمرتبط با تنبلی چشم باشد.
بله، تنبلی چشم بدون استرابیسم امکان‌پذیر است. آمبلیوپی می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی از جمله عیوب انکساری نابرابر بین چشم‌ها یا سایر ناهنجاری‌های بینایی بدون وجود انحراف چشم باشد.
