تهران، خیابان ولیعصر، خیابان توانیر(عباسپور)، بالاتر از بیمارستان دی، میدان توانیر، ساختمان طلا، طبقه ۶، واحد ۶۲ 
عیوب انکساری یکی از شایع‌ترین مشکلات بینایی محسوب شده و امروزه تعداد زیادی از افراد به عیوب انکساری چشم گرفتار هستند. درحالت نرمال نور منعکس شده از اشیا با عبور از قرنیه و عدسی چشم روی شبکیه منعکس میشود. اما عیوب انکساری مانع تمرکز پرتوهای نور روی یه نقطه از شبکیه میشوند. در گذشته عیوب انکساری با استفاده از عینک و لنزهای تماسی اصلاح میشد. با پیشرفت علم روشهای جراحی انکساری برای عدم وابستگی به عینک و لنز تماسی ابداع شد. در ادامه درباره انواع جراحی‌های انکساری صحبت خواهیم کرد.
عیوب انکساری (Refractive errors) چیست؟
در حالت عادی پرتوهای نور از منبع نورانی به جسم خورده و پس از انعکاس از جسم توسط مکانیسم‌های بینایی در یک نقطه (غالباً نقطه زرد) روی شبکیه متمرکز میشوند. سپس پیام از گیرنده‌های نورانی شبکیه به مغز رفته، تفسیر شده و فرد می‌تواند پیام بینایی را درک کرده و جسم مورد نظر را ببیند. عدسی برای تطابق با اجسام دور، باریک و برای تطابق با اشیای نزدیک گرد میشود. با تطابق عدسی تصویر اشیا چه دور و چه نزدیک روی شبکیه ایجاد میشود و فرد می‌تواند دید با کیفیت و واضح داشته باشد. زمانی که چشم فرد مبتلا به عیوب انکساری باشد، تصویر جسم روی شبکیه منعکس نخواهد شد. انواع عیوب انکساری شامل موارد زیر هستند.
نزدیک بینی
در حالت نزدیک بینی، تصویر زودتر و جلوتر از شبکیه تشکیل میشود. نزدیک بینی یا در اثر بزرگ شدن کره‌ی چشم رخ می‌دهد و یا عدسی از حالت گرد نمی‌تواند به حالت باریک تطابق یابد. درنتیجه فرد اجسام دور را واضح نمی‌بیند.
دوربینی
برخلاف حالت نزدیک‌بینی، در دوربینی تصویر دیرتر و پشت شبکیه تشکیل میشود. در افراد دوربین یا کره چشم افراد کوچک شده است و یا عدسی نمی‌تواند از حالت باریک به گرد تطابق یابد. درنتیجه فرد اجسام نزدیک را واضح نمی‌بیند.
آستیگماتیسم
در این عیب انکساری تصویر جسم به جای یک نقطه در محدوده وسیع‌تری تشکیل میشود. گاهی آستیگماتیسم در ترکیب با دوربینی یا نزدیک بینی ایجاد میشود. البته گاهی هم تصویر روی شبکیه تشکیل میشود؛ اما در یک نقطه متمرکز نیست، در نتیجه وضوح تصویر مخدوش خواهد شد.
انواع جراحی عیوب انکساری
بهترین راه درمان عیوب انکساری چشم، انجام عمل جراحی است. با انجام عمل جراحی عیوب انکساری برطرف شده و مجدداً تصویر روی شبکیه تشکیل خواهد شد. جراحی انکساری برای ترمیم دوربینی، نزدیک بینی و آستیگماتیسم استفاده میشود. انجام جراحی انکساری نیاز به استفاده از عینک و لنز تماسی را تا حد زیادی کاهش می‌دهد. با پیشرفت علم انواع متفاوتی از اعمال جراحی انکساری چشم ابداع شد که در ادامه به معرفی این روش‌ها خواهیم پرداخت.
لیزیک
طی انجام عمل لیزیک، جراح با استفاده از دستگاه‌های برش لیزری یا میکروکراتوم، لایه خارجی قرنیه را برش داده و شکل قرنیه را تغییر می‌دهد. در نتیجه مجدداً تصویر جسم روی شبکیه تشکیل خواهد شد. در جراحی لیزیک، ابتدا برشی نازک در بافت قرنیه ایجاد شده و لایه‌ای سطحی از بافت قرنیه تحت عنوان فلپ قرنیه، برداشته میشود تا دسترسی به بافت‌های زیرین فراهم شود. سپس پس از تغییر شکل قرنیه، دوباره فلپ قرنیه به جای خود بازگردانده میشود.
فمتولیزیک
فمتولیزیک نوعی از جراحی لیزیک است که به جای استفاده از دستگاه مکانیکی میکروکراتوم از لیزر فمتوسکند استفاده میشود. ایجاد برش یا فلپ قرنیه با استفاده از لیزر فمتوسکند دقت و ظرافت بیشتری نسبت به میکروکراتوم داشته و احتمال آسیب اعصاب چشم کمتر خواهد بود.
فمتواسمایل
در جراحی فمتواسمایل برخلاف دو روش قبلی فلپی از قرنیه برداشته نخواهد شد، بلکه برش بسیار ظریف و کوچکی توسط لیزر در لایه سطحی قرنیه ایجاد شده و از طریق این برش ظریف، تغییر شکل قرنیه صورت میگیرد. در روش فمتواسمایل هیچ برشی توسط تیغ روی بافت قرنیه ایجاد نخواهد شد.
PRK
تفاوت این نوع از جراحی انکساری با جراحی لیزیک اینجاست که پس از برش بافت قرنیه، فلپ بافتی برداشته شده و مجدداً به جای خود بازگردانده نمی‌شود. در روش PRK، فلپ برداشته شده بسیار نازک بوده، صرفاً شامل بافت پوششی یا اپیتلیوم است و به طور کل حذف خواهد شد؛ بنابراین وظیفه ترمیم فلپ برداشته شده به عهده بدن خواهد بود و بافتی جایگزین فلپ قرنیه نخواهد شد.
کدام روش جراحی عیوب انکساری بهتر است؟
پاسخ قطعی برای این سوال وجود ندارد اما می‌توان گفت که هر کدام از جراحی‌های لیزری برای اصلاح عیوب انکساری چشم، مزایا و معایب مربوط به خود را دارند. درنتیجه با توجه به شرایط بیمار و مهارت پزشک معالج یکی از این روش‌ها به فرد پیشنهاد خواهد شد. با پیشرفت علم و معرفی جراحی‌های انکساری لیزری بسیاری افراد پس از سال‌ها عینک و لنزهای طبی خود را کنار گذاشتند؛ بنابراین می‌توان گفت انواع جراحی‌های انکساری لیزری انقلابی در چشم پزشکی به وجود آوردند، اما بهترین نوع جراحی انکساری با توجه به شرایط بیمار برای هر فرد متفاوت خواهد بود.
مزایا، معایب و عوارض عمل جراحی فمتولیزیک
عمل فمتولیزیک یکی از روشهای رایج برای تصحیح عیوب انکساری چشم مانند نزدیک‌بینی، دوربینی و آستیگماتیسم است. این روش به دلیل مزایای فراوانی که دارد، بسیار محبوب شده است. از جمله مزایای فمتولیزیک می‌توان به سرپایی بودن عمل، کاهش خطر عوارض، دوره نقاهت کوتاه و دقت بالای برش با لیزر اشاره کرد. با این حال، مانند هر عمل جراحی دیگری، فمتولیزیک نیز با عوارضی همراه است. برخی از عوارض رایج این عمل عبارتند از: خشکی چشم، حساسیت به نور و التهاب چشم.
مزایا، معایب و عوارض عمل جراحی فمتواسمایل
عمل فمتواسمایل یک روش نوین برای رفع عیوب انکساری چشم مانند نزدیک‌بینی و آستیگماتیسم است. در این روش، با استفاده از لیزر، برش بسیار کوچکی در قرنیه ایجاد میشود و بدون نیاز به فلپ، عیب چشم برطرف میشود. فمتواسمایل مزایای زیادی دارد از جمله بهبود سریع بینایی، درد کم و دوره نقاهت کوتاه. البته، مانند هر عمل جراحی دیگری، این روش نیز با عوارضی مانند خشکی چشم یا تاری دید همراه است. برای کسب اطلاعات بیشتر و تصمیم‌گیری نهایی، بهتر است با پزشک متخصص مشورت کنید.
مزایا، معایب و عوارض جراحی PRK یا لازک
جراحی PRK یا لازک یکی از روشهای رایج برای تصحیح عیوب انکساری چشم مانند نزدیک‌بینی، دوربینی و آستیگماتیسم است. این روش به دلیل مزایایی همچون هزینه کمتر نسبت به سایر روش‌ها، مناسب بودن برای افرادی با قرنیه نازک و کاهش خطر عوارض مرتبط با فلپ قرنیه، مورد توجه قرار گرفته است. از جمله معایب این روش می‌توان به دوره نقاهت طولانی‌تر و بهبودی تدریجی بینایی اشاره کرد. همچنین، عوارضی مانند احساس ناراحتی و درد در چند روز اول پس از عمل، حساسیت به نور، دیدن هاله یا مگس پران و تیرگی موقت قرنیه نیز امکان رخ دادن دارد.
کلام پایانی
عیوب انکساری از دسته مشکلات بینایی است که فرد را گاهی اوقات تا پایان عمر به عینک یا لنزهای تماسی وابسته کرده و از کیفیت زندگی بیمار می‌کاهد. با پیشرفت علم روشهای جراحی انکساری ابداع شد و امروزه انواع گوناگونی از جراحی انکساری در حال انجام است. هرکدام از این جراحی‌های انکساری مزایا، معایب و عوارض مختص خود را دارد و بر اساس شرایط بیمار و مهارت پزشک بهترین روش برای درمان فرد انتخاب میشود. باید توجه داشت که هیچ روشی به عنوان بهترین روش شناخته نشده است و بهترین روش برای هر بیمار متناسب با شرایط بیمار متفاوت از دیگری است.
