عمل آب مروارید چشم: چگونگی و نحوه انجام

عمل آب مروارید چشم یکی از رایج‌ترین و موفق‌ترین عمل‌های جراحی در حوزه چشم ‌پزشکی است که به منظور درمان بیماری آب مروارید انجام می‌شود. با افزایش سن، لنز چشم دچار کدر شدن و تاری می‌شود. این تاری و کدر شدن چشم را آب مروارید می‌گویند که ممکن است به دلایل دیگری مانند: بیماری‌های چشمی، مصرف برخی داروها یا آسیب‌های چشمی نیز رخ دهد. این بیماری می‌تواند باعث کاهش شدید بینایی و حتی نابینایی شود، اما خوشبختانه با انجام عمل جراحی آب مروارید، امکان بازگشت بینایی به چشم وجود دارد. این جراحی به صورت سرپایی انجام می‌شود و بیمار به سرعت می‌تواند به زندگی روزمره خود بازگردد. البته بسیار اهمیت دارد که جراحی آب مروارید چشم توسط یک پزشک متخصص ماهر و با تجربه انجام شود. دکتر سعید یادگاری، یکی از جراحان و متخصصین برجسته در زمینه جراحی‌های چشم هستند که با تخصص ویژه در جراحی پلک و تجربه‌ای درخشان در انجام عمل‌های آب مروارید، قادر به ارائه خدمات درمانی به بیماران، با بالاترین استانداردها هستند. 

جراحی آب مروارید چیست؟

عمل آب مروارید چشم یکی از پرکاربردترین روش‌های درمانی برای افرادی است که به دلیل کدر شدن عدسی چشم دچار مشکل در بینایی شده‌اند. در جراحی آب مروارید چشم پزشک با دقت و مهارت، عدسی کدر شده را برداشته و آن را با یک عدسی مصنوعی و شفاف جایگزین می‌کند. این عمل به صورت سرپایی و با کمترین خطرات انجام می‌شود و بیمار بعد از مدت زمان کوتاهی قادر است به زندگی روزمره خود بازگردد. علاوه بر این، بیشتر بیماران پس از جراحی توانایی دیدن واضح‌تر و حتی بدون نیاز به عینک را به دست می‌آورند. جراحی آب مروارید علاوه بر اینکه یک روش ایمن و موثر است، یکی از راه‌های سریع و کارآمد برای بازیابی بینایی محسوب می‌شود. در ادامه با مراحل و نحوه انجام و همچنین مزایای این عمل آشنا خواهیم شد.

مراحل و نحوه انجام عمل آب مروارید

عمل آب مروارید چشم مانند سایر عمل‌های درمان چشم، حساسیت‌های خاصی دارد و لازم است بیمار از تمام مراحل و نحوه انجام آن آگاهی کامل داشته باشد. پزشک جراح باید بیمار را از تمام عوارض احتمالی و نحوه انجام عمل مطلع کند. به صورت کلی عمل آب مروارید چشم طی مراحل زیر انجام می‌شود:

آماده‌سازی برای جراحی

قبل از شروع جراحی، پزشک از شما می‌خواهد که چند آزمایش چشمی انجام دهید تا وضعیت چشم‌هایتان دقیقا ارزیابی شوند. این آزمایش‌ها شامل اندازه‌گیری ابعاد چشم‌ها برای انتخاب عدسی مناسب است. همچنین، شما ممکن است نیاز به استفاده از قطره‌های چشمی برای گشاد شدن مردمک چشم داشته باشید. این قطره‌ها باعث می‌شوند که پزشک بتواند به راحتی داخل چشم شما را بررسی کند و میزان آماده بودن شما را برای انجام عمل آب مروارید بسنجد.

استفاده از قطره‌های بی‌حسی برای بی‌حس کردن چشم

قبل از شروع جراحی به دستور پزشک، قطره‌های بی حس کننده، داخل چشمان شما ریخته می‌شوند. همچنین ممکن است پزشک برای کاهش اضطراب، از داروهای آرام‌بخش نیز استفاده کند. جراحی آب مروارید یک عمل سرپایی به شمار می‌رود. بنابراین شما در حین عمل بیدار هستید و درد خاصی پس از آن حس نخواهید کرد.

برداشتن عدسی کدر

بعد از بی‌حسی، پزشک با دقت یک برش کوچک در لبه قرنیه ایجاد می‌کند. سپس با استفاده از ابزارهای پیشرفته، عدسی کدر داخل چشم برداشته می‌شود. این مرحله با استفاده از تکنیک‌هایی مانند فیوتمولکولار که از امواج اولتراسوند برای خرد کردن عدسی استفاده می‌کند یا فیکوامولسیفیکیشن انجام می‌شود. این روش‌ها باعث می‌شوند که عدسی به قطعات ریز تبدیل شده و به راحتی از داخل چشم خارج شود.

جایگزینی با عدسی مصنوعی

پس از برداشتن عدسی کدر، پزشک یک عدسی مصنوعی و شفاف به نام IOL (عدسی داخل چشمی) در داخل چشم شما قرار می‌دهد. این عدسی جدید به شما کمک می‌کند که بینایی بهتری داشته باشید. عدسی مصنوعی به صورت دائمی در چشم شما باقی می‌ماند و نیاز به تعویض مجدد ندارد.

پایان جراحی و مراقبت‌های بعد از عمل

جراحی آب مروارید کمتر از یک ساعت طول می‌کشد. پس از اتمام عمل، پزشک ممکن است شما را تا چند ساعت تحت نظر قرار دهد. بیمار پس از جراحی می‌تواند همان روز به خانه بازگردد. در طول روزهای اولیه پس از جراحی، ممکن است نیاز به استفاده از قطره‌های چشمی برای جلوگیری از عفونت یا کاهش التهاب داشته باشید.

در مورد درمان تاری دید بعد از عمل آب مروارید بیشتر بخوانید.

انواع روش‌های جراحی آب مروارید

عمل آب مروارید چشم دارای انواع مختلفی است. هر فرد با توجه به شدت علائم بیماری آب مروارید و شرایط جسمی، ممکن است روش‌های گوناگونی را برای این نوع عمل انجام دهد. البته لازم به ذکر است که این تصمیم کاملا به نظر پزشک جراح بستگی دارد. رایج‌ترین روش‌های جراحی آب مروارید چشم عبارت‌اند از: 

فیکوامولسیفیکاسیون

فیکوامولسیفیکاسیون، یک روش جراحی مدرن برای درمان آب مروارید است که در آن از امواج اولتراسوند استفاده می‌شوند تا عدسی کدر چشم را خرد کرده و از بین ببرند. در این روش، از طریق یک برش بسیار کوچک در سطح چشم، یک دستگاه کوچک وارد چشم شده و عدسی کدر را تکه‌ تکه می‌کند. سپس ذرات آن را بیرون می‌کشد. پس از آن، یک عدسی مصنوعی به نام عدسی داخل چشمی (IOL) در محل عدسی اصلی کار گذاشته می‌شود. این عمل جراحی باعث بهبود دید می‌شود و نیاز به بیهوشی عمومی ندارد و به صورت سرپایی انجام می‌شود. از جمله مزایای فیکوامولسیفیکاسیون، رویکرد کم تهاجمی آن است که بهبودی سریع و نتایج ثابتی دارد.

جراحی خارج کپسولی

جراحی خارج کپسولی آب مروارید (ECCE)، یک روش پیشرفته و موثر برای درمان آب مروارید است که در آن، یک برش نسبتا بزرگ در چشم ایجاد می‌شود تا عدسی کدر و آسیب‌ دیده ناشی از آب مروارید برداشته شود. برخلاف روش‌های دیگر، در این جراحی، کپسول عقبی عدسی که پوشش نازک و حساس چشم است، دست نخورده باقی می‌ماند. پس از برداشتن عدسی طبیعی، یک عدسی مصنوعی (IOL) داخل این کیسه عدسی قرار داده می‌شود تا به عنوان جایگزینی برای عدسی طبیعی عمل کند. این تکنیک برای مواردی استفاده می‌شود که آب مروارید به شدت پیشرفته است و روش‌های معمول‌تر مانند فیکوامولسیفیکیشن قادر به درمان آن نیستند. اگرچه جراحی ECCE به زمان بهبودی طولانی‌تری نیاز دارد و ممکن است با برخی خطرات همراه باشد، اما همچنان یک گزینه بسیار موثر برای بازگرداندن بینایی در افرادی است که از آب مروارید رنج می‌برند.

جراحی آب مروارید به کمک لیزر

جراحی آب مروارید به کمک لیزر یک روش پیشرفته است که از لیزر فمتوثانیه برای ایجاد برش های دقیق قرنیه، اصلاح مقادیر کمتر آستیگماتیسم و ​​تکه تکه شدن عدسی استفاده می‌کند. این فناوری لیزر بسیار دقیق و سازگار است. همچنین این روش تضمین می‌کند که بیماران نتایج استثنایی با حداقل احتمال عوارض را دریافت می‌کنند. علاوه بر این، بیماران پس از این جراحی پس از گذشت زمان کوتاهی بهبود می‌یابند.

چه زمانی برای عمل آب مروارید مناسب است؟

جراحی آب مروارید زمانی توصیه می‌شود که کدر شدن عدسی چشم به‌حدی برسد که بینایی‌تان را به‌طور قابل توجهی مختل کرده و بر فعالیت‌های روزمره‌تان تاثیر بگذارد. این وضعیت معمولا با علائمی مانند تاری دید، دشواری در رانندگی، مطالعه یا کار با کامپیوتر، نیاز مکرر به تعویض عینک بدون بهبود بینایی، مشکل در دید شب یا در نور کم و کاهش وضوح یا درک رنگ‌ها همراه است. اگر این مشکلات منجر به کاهش کیفیت زندگی شما شده باشد، زمان مناسبی برای انجام جراحی فرا رسیده است.

در مورد تفاوت آب مروارید و آب سیاه بیشتر بخوانید.

اقدامات قبل از عمل آب مروارید چشم

در بخش مراحل و چگونگی انجام عمل آب مروارید بررسی کردیم که قبل از انجام این عمل، لازم است اقداماتی صورت گیرد تا عوارض احتمالی عمل به حداقل برسند. در واقع پزشک باید اطلاعات دقیقی از سوابق پزشکی بیمار از جمله داروهای مصرفی و سایر موارد مانند حساسیت به داروها نیز داشته باشد. مهم‌ترین اقدامات و مراقبت‌های قبل از عمل آب مروارید چشم عبارت‌‌اند از:

• معاینه چشم: بررسی شرایط چشم و اندازه‌گیری ابعاد آن برای انتخاب عدسی مناسب
• آزمایش‌های قبل از عمل: آزمایش‌های قبل از عمل شامل: آزمایش خون و اندازه‌گیری فشار خون برای بررسی سلامت جسمی بیمار می‌شود.
• قطع داروهای ضد انعقاد: داروهای ضد انعقاد خون مانند آسپرین، طبق دستور پزشک باید مصرف شده و یا به صورت کلی تا بعد از عمل قطع شوند. 
• عدم مصرف لوازم آرایشی: خانم‌هایی که قصد انجام عمل آب مرواید چشم را دارند، بایستی 48 ساعت قبل از عمل جراحی از مصرف مواد آرایشی پرهیز کنند.
• اجتناب از خوردن و آشامیدن: برای کاهش عوارض ناشی از عمل آب مروارید، بیمار باید 6 تا 8 ساعت قبل از آن، از خوردن و آشامیدن خودداری کند.
• کنترل و مدیریت استرس: یکی از اقدامات مهم قبل از شروع عمل آب مروارید چشم، کنترل و مدیریت استرس است. بیمار باید کاملا آرامش خود را حفظ کرده تا عوارض پس از عمل کاهش یابند. 

اقدامات بعد از عمل آب مروارید چشم

بعد از عمل آب مروارید چشم، لازم است بیمار به تمام نکات و دستورالعمل‌های پزشک به درستی عمل کند. برخی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین مراقبت‌ها و اقدامات بعد از عمل آب مروارید چشم شامل موارد زیر هستند: 

• استفاده از قطره‌های چشمی مانند قطره‌های آنتی‌ بیوتیک و ضد التهاب
• پرهیز از انجام فعالیت‌های سنگین یا ورزشی برای چند هفته
• استفاده از عینک آفتابی برای محافظت از نور و استفاده از محافظ چشم در زمان خواب
• اجتناب از انجام فعالیت‌هایی مانند شنا کردن و استفاده از وان آب گرم  
• توجه به نشانه‌های عفونت مانند افزایش درد، قرمزی، تاری دید یا خروج مایعات از چشم
• حضور در تمام جلسات معاینه پس از جراحی و عمل به تمامی نکات و دستورالعمل‌ها

 در مورد مراقبت های لازم بعد از جراحی آب مروارید بیشتر بخوانید.

عوارض احتمالی عمل آب مروارید

اگرچه جراحی آب مروارید یکی از ایمن‌ترین جراحی‌های چشمی به‌ شمار می‌رود، اما مانند هر عمل جراحی دیگری، ممکن است با برخی عوارض همراه باشد. بسیاری از این عوارض موقتی و قابل درمان هستند، اما آگاهی از آن‌ها به بیماران کمک می‌کند تا با دیدی بازتر تصمیم بگیرند و پس از عمل نیز مراقبت‌های لازم را جدی بگیرند. برخی از رایج‌ترین عوارض احتمالی عمل آب مروارید چشم عبارت‌اند از:

• عفونت (اندوفتالمیت): درست است که عفونت چشم بعد از عمل آب مروارید بسیار نادر است اما یکی از جدی‌ترین عوارض بعد از جراحی به شمار می‌رود. اگر میکروب‌ها در حین یا بعد از عمل وارد چشم شوند، می‌توانند باعث درد، قرمزی، تاری دید و حساسیت به نور شوند. در صورت مشاهده این علائم، حتما باید با پزشک تماس بگیرید.

• افزایش فشار چشم (گلوکوم): در برخی بیماران، مخصوصا کسانی که سابقه فشار چشم دارند، ممکن است فشار داخل چشم بالا رود. این حالت می‌تواند درد، تاری دید یا حالت تهوع ایجاد کند و نیاز به پیگیری جدی دارد.

• التهاب چشم: تورم پس از عمل طبیعی است اما اگر این مشکل بیشتر از چند روز طول بکشد، نیاز به قطره‌های ضد التهاب یا داروهای خوراکی برای درمان التهاب دارد. 

• جداشدگی شبکیه: اگرچه بروز این عارضه نادر است، اما در برخی موارد ممکن است جداشدگی شبکیه (دترمنیشن شبکیه) رخ دهد. از جمله علائم هشداردهنده آن می‌توان به دیدن جرقه‌های نوری (فتوپسی)، افزایش ناگهانی مگس‌پران‌ها (فلوترها) و ایجاد سایه یا پرده‌ای در بخشی از میدان بینایی اشاره کرد. تشخیص و درمان فوری در این موارد ضروری است تا از آسیب دائمی به بینایی جلوگیری شود.

هزینه عمل آب مروارید 

هزینه جراحی آب مروارید می‌تواند متغیر باشد و بسته به چند عامل مهم، افزایش یا کاهش پیدا کند. نوع روش جراحی (فیکو، لیزری یا خارج‌کپسولی)، نوع عدسی مصنوعی مورد استفاده (لنزهای معمولی یا لنزهای پیشرفته مانند چندکانونی یا ضد آستیگماتیسم)، تجهیزات کلینیک یا بیمارستان، مهارت و تجربه جراح و همچنین تحت پوشش بودن یا نبودن بیمه‌ درمانی، همگی در تعیین قیمت نهایی نقش دارند. برخی مراکز درمانی، هزینه‌های جانبی مانند مشاوره اولیه، آزمایش‌های قبل از عمل و داروهای پس از جراحی را نیز در فاکتور نهایی لحاظ می‌کنند. اگرچه ممکن است هزینه جراحی کمی بالا به نظر برسد، اما با توجه به تاثیر شگرف آن بر کیفیت بینایی و زندگی، این هزینه در واقع نوعی سرمایه‌گذاری بلندمدت روی سلامت چشم شما به شمار می‌رود و میزان قابل توجهی در دید شما تاثیرگذار است. 

کلام پایانی

عمل آب مروارید چشم یکی از رایج‌ترین عمل‌های جراحی چشم است. این جراحی اگر به ‌موقع و به‌درستی انجام شود، می‌تواند تاری دید، حساسیت به نور، کدر شدن رنگ‌ها و سایر مشکلات ناشی از آب مروارید را برطرف کند. البته شناخت مراحل عمل، عوارض احتمالی، زمان مناسب برای جراحی و هزینه‌های آن، به تصمیم‌گیری بهتر شما کمک خواهند کرد. انتخاب یک جراح با‌تجربه و حرفه‌ای می‌تواند تضمینی برای نتیجه‌ی موفق و بدون عارضه باشد. در همین راستا، اگر به‌ دنبال پزشکی متعهد، دقیق و متخصص در زمینه چشم‌پزشکی هستید، دکتر سعید یادگاری، جراح و متخصص چشم و فوق تخصص جراحی پلک و اوربیت، با سال‌ها تجربه و مهارت در زمینه انواع جراحی‌های پیشرفته چشمی، از جمله جراحی آب مروارید، می‌توانند انتخابی هوشمندانه و مطمئن برای شما باشند. بهره‌گیری از جدیدترین روش‌ها، دقت بالا در حین جراحی و همراهی صمیمانه با بیماران در طول مسیر درمان، از دکتر یادگاری چهره‌ای قابل اعتماد در حوزه چشم‌پزشکی ساخته است.