تهران، خیابان ولیعصر، خیابان توانیر(عباسپور)، بالاتر از بیمارستان دی، میدان توانیر، ساختمان طلا، طبقه ۶، واحد ۶۲ 
میوپاتی چشمی یک بیماری است که عضلات اطراف چشم را تحت تأثیر قرار میدهد. این عضلات مسئول حرکت دادن پلک و چشمها هستند. در میوپاتی چشمی، این عضلات به تدریج ضعیف شده و در نتیجه مشکلات بینایی و حرکتی در چشم ایجاد میشود. این بیماری نیز مانند سایر بیماریها دلایل مختلفی دارد. علائم بروز این بیماری نیز ممکن است در افراد متفاوت باشد. در این مقاله به بررسی کامل این بیماری، علائم، علت، تشخیص و درمان آن میپردازیم.
میوپاتی چشمی چیست؟
میوپاتی چشم یا میوپاتی اوربیتال یک بیماری است که در آن عضلات مسئول حرکت دادن چشم و پلک ها به تدریج ضعیف میشوند. این ضعف عضلانی میتواند منجر به مشکلات بینایی، حرکتی و زیبایی شود. علت دقیق میوپاتی چشم در بسیاری از موارد ناشناخته است، اما این بیماری نیز مانند سایر بیماریها، علل بسیاری دارد. در این بیماری افتادگی پلک ها ثابت و به ندرت شدید و کامل میشود.
علائم میوپاتی چشم
میوپاتی چشم مانند سایر بیماریهای چشمی علائمی به همراه دارد. این بیماری از آنجایی که عضلات حرکت دهنده چشم را درگیر میکند، معمولا نشانههای آن نیز در همین قسمت بروز پیدا میکند. برخی از علائم بیماری میوپاتی چشمی شامل موارد زیر هستند:
- افتادگی پلک: افتادگی پلک یکی از شایعترین علائم میوپاتی چشم است. در این حالت، پلک فوقانی به دلیل ضعف عضله بالا برنده پلک، به سمت پایین افتاده و دید را محدود میکند.
- ضعف عضلات چشم: ضعف عضلات چشم میتواند منجر به مشکلاتی مانند دوبینی (دیپلوپی)، مشکل در دنبال کردن اجسام متحرک و مشکل در نگه داشتن چشمها در یک جهت شود.
- مشکلات بلع: در برخی موارد، میوپاتی چشم میتواند عضلات گلو را نیز تحت تأثیر قرار دهد و باعث مشکل در بلع شود. البته این نشانه ممکن است در همه افراد اتفاق نیفتد.
- خستگی چشم: افراد مبتلا به میوپاتی چشم ممکن است احساس خستگی چشم و تاری دید، به ویژه هنگام خواندن یا کار با کامپیوتر را تجربه کنند. به صورت کلی از آنجایی که عضلات حرکت دهنده چشم ضعیف میشوند، چشم دچار خستگی میشود.
- درد عضلانی: در برخی موارد، ممکن است درد خفیفی در اطراف چشم احساس شود. این درد بیشتر عضلانی بوده و عضلات اطراف چشم را درگیر میکند.
- تغییرات در ظاهر چشم: در موارد پیشرفته، ممکن است تغییراتی در شکل و اندازه چشمها مشاهده شود. از آنجایی که بیماری میوپاتی چشم، عضلات اطراف چشم را درگیر میکند، این مسئله بر روی ظاهر چشم نیز تاثیر میگذارد و آن را تغییر میدهد.
علت بروز میوپاتی چشم
این بیماری چشمی مانند سایر بیماریها، دلایل مختلفی میتواند داشته باشد. برخی بیماریهای خود ایمنی، عفونتها و موارد دیگر میتوانند جزو عوامل میوپاتی چشم به شمار روند. در ادامه به بررسی برخی از مهمترین علل بروز میوپاتی چشمی میپردازیم:
- علت ژنتیکی: بسیاری از انواع میوپاتی چشم به دلیل وجود نقص در ژنهای مسئول تولید پروتئینهای ضروری برای عملکرد صحیح عضلات ایجاد میشوند. همچنین برخی از بیماریهای ارثی چشمی مانند دیستروفی عضلانی میتوانند بر عضلات چشم نیز تأثیر بگذارند.
- بیماریهای خود ایمنی: معمولا در بیماریهای خود ایمنی سیستم ایمنی بدن به اشتباه به سلولهای سالم بدن، از جمله عضلات چشم، حمله میکند. میوپاتی چشم ممکن است بر اثر این بیماریها نیز ایجاد شود.
- اختلالات غدد درونریز: بیماریهایی مانند دیابت و کمکاری تیروئید میتوانند بر عملکرد عضلات چشم تأثیر بگذارند. همین امر ممکن است باعث بروز میوپاتی چشمی شود.
- افزایش سن: با افزایش سن، احتمال بروز ضعف عضلانی در عضلات چشم افزایش مییابد. از این رو خطر ابتلا به این بیماری نیز افزایش مییابد.
انواع میوپاتی چشمی
میوپاتی چشم به گروهی از بیماریها گفته میشود که در آنها عضلات کنترلکننده حرکات چشم، ضعیف یا تحلیل میروند. انواع مختلفی از میوپاتی چشم وجود دارد که هر کدام با علل و علائم خاص خود شناخته میشوند. در ادامه به معرفی برخی از مهمترین انواع میوپاتی چشم میپردازیم:
میوپاتی چشمی اولیه
این نوع میوپاتی به دلایل ژنتیکی و اغلب به صورت ارثی منتقل میشود. در این نوع میوپاتی، ژنهای مسئول تولید پروتئینهای ضروری برای عملکرد عضلات چشم دچار نقص میشوند. همین امر باعث ضعف و تحلیل رفتن این عضلات میشود.
میوپاتی چشمی ثانویه
این نوع میوپاتی در اثر بیماریهای دیگری مانند دیابت، تیروئید، میاستنی گراویس و برخی عفونتها ایجاد میشود. این بیماریها میتوانند به طور غیرمستقیم بر عضلات چشم تأثیر گذاشته و باعث ضعف آنها شوند. بروز عفونتهای ویروسی میتواند بر ایجاد این بیماری موثر باشد.
میوپاتی چشمی التهابی
این نوع میوپاتی به دلیل التهاب عضلات چشم ایجاد میشود. بیماریهای خود ایمنی مانند لوپوس میتوانند باعث التهاب عضلات چشم شوند. علائم میوپاتی چشمی التهابی ممکن است به تدریج یا به طور ناگهانی ظاهر شوند و از فردی به فرد دیگر متفاوت باشند. التهاب عضلات چشم میتواند باعث قرمزی و تورم پلکها شود.
تشخیص میوپاتی چشم
تشخیص میوپاتی چشمی شامل ترکیبی از ارزیابی بالینی، آزمایشات و بررسیهای تخصصی است. این فرآیند به پزشک کمک میکند تا نوع دقیق میوپاتی، علت زمینهای و شدت بیماری را تعیین کند. مراحل تشخیص میوپاتی چشمی معمولا شامل موارد زیر است:
تاریخچه پزشکی و معاینه فیزیکی: پزشک در مورد علائم شما، سابقه خانوادگی بیماریهای عضلانی، داروهایی که مصرف میکنید و هرگونه بیماری زمینهای سوال خواهد پرسید. همچنین، یک معاینه کامل از چشمها و عضلات صورت انجام میدهد تا ضعف، عدم تقارن و محدودیت حرکتی چشمها را بررسی کند.
آزمایشهای خون: آزمایش خون برای بررسی وجود التهاب، عفونت، اختلالات متابولیکی و بیماریهای خود ایمنی که ممکن است باعث میوپاتی شوند، انجام میشود. این آزمایشها شامل اندازهگیری آنزیمهای عضلانی، سطح پروتئینهای خاص و نشانگرهای التهابی است.
الکترومیوگرافی (EMG): در این آزمایش، فعالیت الکتریکی عضلات چشم با استفاده از سوزنهای بسیار نازک اندازهگیری میشود. EMG میتواند به تشخیص ضعف عضلانی چشمها و تعیین نوع آن کمک کند.
نوار عصب و عضله (NCS): این آزمایش سرعت هدایت عصبی و عملکرد عضلات را اندازهگیری میکند و میتواند به تشخیص مشکلات عصبی که ممکن است باعث علائم مشابه میوپاتی شوند، کمک کند.
بیوپسی عضله: در برخی موارد، پزشک ممکن است نمونه کوچکی از عضله چشم را برای بررسی زیر میکروسکوپ بردارد. این کار به تشخیص نوع میوپاتی و شناسایی تغییرات پاتولوژیک در عضله کمک میکند.
تصویربرداری: آزمایشهای تصویربرداری مانند MRI یا CT اسکن میتوانند به بررسی ساختار عضلات چشم و شناسایی هرگونه التهاب یا آسیب کمک کنند.
روشهای درمان میوپاتی چشم
این بیماری نیز مانند سایر بیماریهای چشمی، روشهای درمانی خاص خود را دارد. البته روش درمانی برای هر شخص متفاوت است و بستگی به شرایط و علائم هر شخص دارد. هدف از درمان، کاهش علائم، بهبود عملکرد عضلات چشم و جلوگیری از پیشرفت بیماری است. در ادامه به بررسی و معرفی روشهای درمانی میوپاتی چشم میپردازیم:
دارودرمانی
از آنجایی که یکی از دلایل ایجاد بیماری میوپاتی چشم، بیماریهای خود ایمنی هستند، از این رو پزشک ممکن است در درمان این بیماری چشمی، از داروهای کنترل کننده و مهارکننده سیستم ایمنی استفاده کند. از جمله این داروها کورتیکواستروئیدها هستند. این داروها برای کاهش التهاب و مهار سیستم ایمنی استفاده میشوند. بر اساس دستور پزشک، داروهایی مانند آزاتیوپرین، سیکلوسپورین و متوترکسات برای درمان میوپاتیهای خودایمنی استفاده میشوند.
فیزیوتراپی
از جمله درمانهایی که پزشک متخصص به شما پیشنهاد میدهد، تمرینات چشمی است. انجام تمرینات خاص برای تقویت عضلات چشم و بهبود هماهنگی چشمها انجام میشود. علاوه بر این، تکنیکهای ماساژ و تحریک عضلانی برای کاهش سفتی و بهبود عملکرد عضلات استفاده میشود.
جراحی
در مواردی که دارودرمانی و تمرینات چشمی، نتوانند این بیماری را کنترل و بهبود ببخشند، معمولا پزشک از روش جراحی استفاده میکند. در مواردی که افتادگی پلک شدید باشد، جراحی برای بالا بردن پلک انجام میشود. همچنین از جراحی برای اصلاح عدم تعادل عضلات چشم و بهبود حرکت چشمها بهره میبرند.
پیشگیری از میوپاتی چشم
میوپاتی چشم، نوعی بیماری است که عضلات کنترلکننده حرکات چشم را تحت تأثیر قرار میدهد و میتواند به ضعف، دوبینی و سایر مشکلات بینایی منجر شود. اگر چه بسیاری از انواع میوپاتی چشمی ریشه ژنتیکی دارند و قابل پیشگیری نیستند، اما برخی اقدامات میتوانند به کاهش خطر ابتلا به برخی انواع خاص و همچنین مدیریت علائم کمک کنند. مراجعه منظم به چشمپزشک برای معاینات کامل چشم، به ویژه برای افرادی با سابقه خانوادگی میوپاتی یا سایر بیماریهای عضلانی، بسیار مهم است. در صورت مشاهده هرگونه علائم غیرعادی مانند افتادگی پلک، دوبینی، مشکل در حرکت دادن چشمها یا خستگی چشم، به پزشک مراجعه کنید. همچنین داشتن رژیم غذایی سالم و مقوی برای محافظت از چشمها نیز در پیشگیری از این بیماری موثر است.
کلام پایانی
در این مقاله با بیماری میوپاتی چشم آشنا شدیم. دانستیم که این بیماری علائم مختلفی دارد و ممکن است به دلایل متنوعی ایجاد شود. بیماریهای خود ایمنی و علل ژنتیکی اصلیترین عوامل ایجاد میوپاتی چشمی به شمار میروند. علاوه بر این روشهای تشخیص و درمان را بررسی کردیم. روش درمانی برای هر فرد ممکن است متفاوت باشد و پزشک با توجه به علائم بیمار، روش درمانی مناسب را پیشنهاد میدهد. دکتر سعید یادگاری جراح و متخصص چشم و فوق تخصص جراحی پلک اوربیت و مجاری اشکی، با بیش از ۱۸ سال سابقه درمان و جراحی چشم، در مسیر تشخیص و درمان همراه شما هستند. ایشان با سابقه موفق عملهای چشمی، پس از بررسی علائم شما، بهترین روش درمانی را به شما معرفی خواهند کرد.
