آیا فکر می‌کنند که نمی‌توانید رنگ‌ها را به طور واضح ببینید؟ تا حالا به شما گفته است که یک شی رنگ‌های مختلفی دارد اما شما همه آنها را یک رنگ می‌بینید؟ در این صورت شما به کوررنگی مبتلا هستید.
برخی افراد، کور رنگ هستند ولی از آن خبر ندارند. به عنوان مثال، آنها می‌دانند که درختان سبز هستند بنابراین فکر می‌کنند که آن رنگی که می‌بینند، سبز است.
ابتلا به این مشکلات بینایی معمولاً باعث نمی‌شود که شما اشیا را به رنگ خاکستری ببینید. بیشتر افرادی مبتلا به کوررنگی در تشخیص و تمایز رنگ‌ها از هم مشکل دارند. این افراد معمولاً قادر نیستند که تفاوت بین رنگ‌های قرمز و سبز یا آبی و زرد را تشخیص دهند.
متخصصین چشم، روش‌های متعددی برای تشخیص این عارضه دارند. رایج‌ترین تست، استفاده از جداول و دیاگرام‌های رنگی است.
کور رنگی چیست؟
سلول‌های عصبی به نام سلول‌های مخروطی در چشم وجود دارند که شبکیه یک بافت حساس به نور که در پشت چسم قرار دارد را قادر می‌سازند که رنگ‌ها را ببیند. سه نوع مختلف از سلول‌های مخروطی طول موج‌های مختلف نور را جذب می‌کنند و هر نوع از آنها به طور متفاوتی نسبت به رنگ‌ها واکنش نشان می‌دهند. هر سلول مخروطی نسبت به رنگ‌های قرمز، سبز یا آبی واکنش نشان می‌دهد و اطلاعاتی را برای تشخیص آنها به مغز ارسال می‌کند. اگر یک یا چند سلول از این سلول‌های مخروطی دچار آسیب‌دیدگی شوند یا از بین رفته باشند، شما قادر به تشخیص صحیح رنگ‌ها نخواهید بود.
کور رنگی زمانی اتفاق می‌افتد که پیگمنت های حساس به نور در چشم باعث اشکال یا ناتوانی در تشخیص رنگ‌ها شوند. بسیاری از افراد مبتلا به کور رنگی نمی‌توانند تفاوت بین رنگ‌های سبز و قرمز را تشخیص دهند. تشخیص رنگ‌های زرد و آبی نیز ممکن است با مشکل همراه باشد البته این نوع از کور رنگی نادر است.
این بیماری طیفی بین خفیف تا شدید دارد. اگر شما به کور رنگی کامل مبتلا باشید که به عنوان مونوکروماسی نیز شناخته می‌شود همه چیز را به رنگ خاکستری، سیاه یا سفید می‌بینید ولی این بیماری بسیار نادر است. بیشتر افراد مبتلا به کور رنگی به جای رنگ‌های قرمز، سبز و آبی، رنگ‌های زیر را می‌بینند:
- زرد
- خاکستری
- بژ
- آبی
کور رنگی در مردان شایع‌تر است. زنان احتمالاً حامل کروموزوم معیوبی هستند که باعث کور رنگی می‌شود اما مردان بیشتر این بیماری را به ارث می‌برند.
انواع مختلف کور رنگی
سه نوع اصلی کور رنگی وجود دارد. در یک نوع، فرد نمی‌تواند تفاوت بین رنگ‌های قرمز و سبز را تشخیص دهد. در نوع دیگر، فرد در تشخیص رنگ‌های آبی و زرد مشکل دارد و در سومین نوع که به آن آکروماتوپسی گفته می‌شود، فرد نمی‌تواند هیچ رنگی را تشخیص دهد و همه چیز را به رنگ خاکستری، سیاه یا سفید می‌بیند. آکروماتوپسی نادرترین نوع کور رنگی است.
کور رنگی ممکن است ارثی یا اکتسابی باشد.
کور رنگی ارثی
کور رنگی ارثی شایع‌ترین نوع کور رنگی است که به دلیل عیوب ژنتیکی ایجاد می‌شود. این بدان معنی است که بیماری در اعضای یک خانواده دیده می‌شود. برخی افراد که یکی از اعضای نزدیک خانواده آنها به کور رنگی مبتلا باشد بیش از سایرین در معرض ابتلا به کور رنگی هستند.
کور رنگی اکتسابی
کور رنگی اکتسابی به طور مساوی در بین زنان و مردان در مقاطعی از زندگی آنها ایجاد می‌شود. بیماری‌هایی که به عصب بینایی یا شبکیه چشم آسیب وارد می‌کنند ممکن است منجر به کور رنگی شوند. به همین دلیل، شما باید در صورتی که تغییری در بینایی خود احساس کردید به پزشک مراجعه کنید زیرا ممکن است علامت ابتلا به بیماری‌های زمینه‌ای خطرناک و جدی باشد.
علل ابتلا به کور رنگی چیست؟
عوامل ارثی
بیشتر نقص‌ها و عیوب بینایی، ارثی هستند. این بیماری معمولاً از مادر به پسر منتقل می‌شود. کور رنگی ارثی باعث کوری یا ابتلا به بیماری‌های بینایی دیگر نمی‌شود.
ابتلا به بیماری‌ها
ممکن است به دلیل ابتلا به برخی بیماری‌ها یا آسیب‌دیدگی شبکیه به این عارضه مبتلا شوید.
در صورت ابتلا به گلوکوما یا آب سیاه، فشار داخلی چشم یا فشار اینتراکولار به شدت افزایش می‌یابد و به عصب بینایی که سیگنال‌ها را از چشم به مغز ارسال می‌کند تا شما بتوانید ببینید آسیب وارد می‌کند. در نتیجه توانایی شما در تشخیص رنگ‌ها ممکن است کاهش یابد.
دیژنراسیون ماکولار و رتینوپاتی ناشی از دیابت باعث آسیب‌دیدگی شبکیه که سلول‌های مخروطی دران قرار دارند می‌شود و فرد به کور رنگی مبتلا می‌شود. در برخی موارد این عوارض ممکن است باعث کوری فرد شوند.
اگر شما به آب مروارید مبتلا هستید، عدسی چشم که شفاف است به تدریج کدر می‌شود و در نتیجه دید رنگی شما کاهش می‌یابد. برخی دیگر از بیماری‌ها که بر بینایی تأثیر دارند عبارتند از:
- دیابت
- بیماری پارکینسون
- بیماری آلزایمر
- ام اس
مصرف برخی داروها
مصرف برخی داروها نظیر ضد روان‌پریشی کلوترومازون (تاروزین) و نیوریدازین (ملریل) باعث بروز تغییر در دید رنگی می‌شوند.
آنتی بیوتیک اتامبوتول (میامبوتول) که برای درمان بیماری سل تجویز می‌شود نیز ممکن است برای عصب بینایی مشکل ایجاد کرده و باعث اختلال در تشخیص رنگ‌ها شود.
عوامل دیگر
کور رنگی ممکن است به دلیل وجود برخی عوامل دیگر نیز اتفاق بیفتد. یکی از این عوامل، افزایش سن است. کاهش بینایی و ناتوانی در تشخیص رنگ ممکن است به تدریج با افزایش سن ایجاد شود. به علاوه، مواد شیمایی سمی مانند استیرین که در برخی پلاستیک‌ها یافت می‌شود نیز با کاهش توانایی تشخیص رنگ‌ها ارتباط دارد.
علائم کور رنگی چیست؟
شایع‌ترین علائم کور رنگی تغییر در بینایی است. به عنوان مثال، ممکن است تشخیص بین رنگ‌های قرمز و سبز در چراغ‌های راهنمایی برای شما مشکل باشد. روشنایی رنگ‌ها کمتر از گذشته به نظر شما می‌رسند. سایه‌های مختلف رنگ‌ها ممکن است یکسان به نظر برسند.
کور رنگی غالباً در سنین جوانی زمانی که کودکان رنگ‌ها را آموزش می‌بینند مشخص می‌شود. در برخی افراد این عارضه تشخیص داده نمی‌شود زیرا آنها برخی رنگ‌ها را با برخی اشیا تطبیق داده‌اند. به عنوان مثال، آنها می‌دانند که چمن، سبز است بنابراین رنگی را در چمن می‌بینند، سبز می‌دانند. اگر علائم بسیار خفیف باشند، فرد ممکن است متوجه عدم تشخیص برخی رنگ‌های خاص نشود.
شما باید در صورتی که گمان می‌کنید فرزندتان دچار کور رنگی است به پزشک مراجعه کنید. آنها قادر به تأیید تشخیص یا رد احتمال ابتلا به بیماری‌های خطرناک دیگر هستند.
چرا تشخیص درست کور رنگی مهم است؟
عیوب دید رنگی ممکن است بر عملکرد کودک شما در مدرسه یا در میدان ورزش تأثیر داشته باشد و بر اعتماد به نفس آنها در سنین کودکی تأثیر منفی بگذارد. در بزرگسالان، ابتلا به CVD بر کارهایی که شما می‌توانید انجام دهید تأثیر گذاشته و ممکن است وضعیت ناامیدکننده‌ای را در زندگی شما ایجاد کند.
پس از تشخیص درست، افراد می‌دانند که در چه جاهایی باید کمک بخواهند تا از اشتباه کردن یا بروز سوءتفاهم جلوگیری شود. این به خصوص برای کودکان در مدرسه مهم است.
کور رنگی چگونه مورد آزمایش قرار می‌گیرد؟
اگر در نحوه تشخیص رنگ‌ها، متوجه بروز تغییرات جدی شده‌اید باید به یک متخصص چشم که برای درمان مشکلات چشم آموزش دیده است مراجعه کنید. علائم شما ممکن است علائم هشدار دهنده‌ای در مورد ابتلا به یک بیماری خطرناک و جدی باشند بنابراین بهترین کار این است که آنها را تحت معاینه قرار دهید. اگر در تشخیص رنگ‌ها با مشکل رو به رو هستید باید به پزشک خود بگویید.
پرستاران در برخی مدارس، کودکان را برای بررسی وجود مشکلات در تشخیص رنگ‌ها مورد معاینه قرار می‌دهند.
کور رنگی ممکن است در یک خانواده وجود داشته باشد. اگر یکی از بستگان شما به این بیماری مبتلا است باید معاینه شوید.
انواع مختلف آزمایش‌ها برای تشخیص کور رنگی
تست رنگ ایشیهارا
در این آزمایش، کور رنگی قرمز – سبز مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌گیرد. پزشک از شما می‌خواهد که به یک سری دایره (که به آنها پلیت نیز گفته می‌شود) با نقاط رنگی با اندازه‌های متفاوت نگاه کنید. برخی از این نقاط یک شکل یا یک یا دو عدد را نشان می‌دهند. اگر شما با تشخیص رنگ‌های قرمز و سبز مشکل داشته باشید، دیدن این شکل‌ها برای شما مشکل خواهد بود یا اصلاً آنها را نخواهید دید.
تست رنگ کمبریج
این تست شباهت زیادی به آزمون ایشیهارا دارد با این تفاوت که شما برای انجام آن باید در صفحه کامپیوتر نگاه کنید. شما شکل حرف C را با رنگی متفاوت از پس زمینه آن خواهید دید که به طور تصادفی به شما نمایش داده می‌شود. زمانی که شما آن را دیدید باید یکی از چهار دکمه را فشار دهید.
آنومالوسکوپ
شما در عدسی دوربین نگاه کرده و دایره‌ای را می‌بینید. چراغ نیمه بالایی دایره، زرد است. نیمه پایینی از نورهای قرمز و سبز تشکیل شده است. شما باید دستگیره‌ها را تا زمانی که رنگ و روشنایی هر دو نیمه یکسان شوند بچرخانید. پزشکان از این تست برای بررسی درک تشخیص بین رنگ‌های قرمز و سبز استفاده می‌کنند.
تست فارنورث – مانسل 100 هو
در این تست از بلوک یا میخ‌هایی استفاده می‌شود که رنگ‌های مشابه دارند. وظیفه شما این است که آنها را در یک مسیر مشخص مرتب کنید. در این آزمایش مشخص می‌شود که آیا شما می‌توانید تغییرات جزئی رنگ‌ها را تشخیص دهید یا نه. شرکت‌هایی که به کارمندانی نیاز دارند که باید رنگ‌ها را به درستی تشخیص دهند گاهی اوقات از این تست استفاده می‌کنند.
چشم‌انداز افراد مبتلا به کور رنگی چیست؟
اگر کور رنگی شما به دلیل ابتلا به بیماری یا آسیب‌دیدگی است، درمان علت زمینه‌ای به بهبود تشخیص رنگ کمک می‌کند.
ولی کور رنگی ارثی، درمان ندارد. چشم پزشک ممکن است، استفاده از عینک یا لنزهای تماسی رنگی را که به تشخیص رنگ‌ها کمک می‌کند برای شما تجویز نماید.
افراد مبتلا به کور رنگی غالباً به طور آگاهانه از روش‌های خاص یا ابزارهای مخصوص برای ساده‌تر کردن زندگی استفاده می‌کنند. به عنوان مثال، به خاطر سپردن ترتیب رنگ چراغ راهنمایی از بالا تا پایین نیاز آنها به تشخیص رنگ‌های آنها را برطرف می‌کند. برچسب زدن به لباس‌های برای کمک به ست کردن درست آنها نیز یک روش مورد استفاده توسط این افراد است. برخی نرم‌افزارها نیز رنگ‌های کامپیوترها را به رنگ‌هایی که افراد مبتلا به کور رنگی می‌توانند ببینند تبدیل می‌کنند.
اگر شما به کور رنگی ارثی مبتلا هستید، مادام‌العمر باید با این چالش زندگی کنید. با این که ابتلا به این بیماری در انتخاب شغل شما محدودیت ایجاد می‌کنند و مثلاً شما نمی‌توانید به عنوان یک تکنسین برق که باید تفاوت رنگ سیم‌ها را تشخیص دهد کار کنید اما بسیاری از افراد روش‌هایی برای سازگاری با این بیماری پیدا می‌کنند.
