عمل جراحی آب مروارید روشی است که در آن عدسی کدر شده چشم خارج میشود و جای آن را یک عدسی مصنوعی و شفاف می‌‌گیرد. در گذشته برای انجام این روش بیمار باید تا چند روز در بیمارستان بستری شد و دوران بهبود و پس از جراحی نیز طولانی بود اما امروزه این عمل جراحی به صورت سرپایی و تحت بیهوشی موضعی انجام میشود و بیمار میتواند طی مدت چند روز به انجام فعالیت روزمره خود بپردازد. درصد موفقیت این روش بالا است و ریسک بروز عوارض جانبی حاصل از آن نسبتاً پایین می‌باشد. در برخی از افرادی که دچار آب مروارید هستند تصمیم گیری برای انجام عمل جراحی کار راحتی است اما تصمیم گیری در خصوص دو نکته دشوار است: زمان انجام عمل جراحی و نوع لنزی که باید مورد استفاده قرار بگیرد.
چرا شما به عمل جراحی آب مروارید احتیاج پیدا می‌کنید؟
در تعداد بسیار زیادی از موارد آب مروارید به علت بالا رفتن سن به وجود میآید و یک فرایند طبیعی محسوب میشود. معمولاً آب مروارید به تدریج و طی مدت چند سال ایجاد می‌گردد. در این حالت عدسی چشم به تدریج تیره و کدر میشود و از میزان انعطاف پذیری آن کاسته خواهد شد و اغلب ضخامت آن افزایش پیدا میکند. تا سن ۸۰ سالگی نیمی از ما دچار آب مروارید خواهیم شد. آب مروارید به آهستگی شما را غافلگیر میکند. معمولاً بررسی تاثیرات آب مرواریدی که در حال پیشرفت است و به دلایل دیگری به غیر از تغییرات بینایی ناشی از بالا رفتن سن به وجود میآید کار دشواری است. ممکن است شما در مراحل اول دچار نزدیک بینی شوید که این مشکل با استفاده از عینک برطرف میشود اما با پیشرفت آب مروارید ممکن است شما در شب و تر شود و رنگ‌ها را به صورت تار و مبهم ببینید. هرگونه تغییری که در سطح بینایی به وجود میآید دلیل محکمی برای مراجعه به پزشک است اما از آنجایی که تغییرات مرتبط با آب مروارید می‌‌توانند خیلی خفیف باشند نباید صبر کنید تا دید شما به طور کامل مختل شود. انجام معاینات کامل چشم که علاوه بر آب مروارید وجود آب سیاه و سایر مشکلات چشمی را تشخیص میدهد در افرادی که ۴۰ سال به بالا سن دارند باید هر دو سال یک بار و در افرادی که ۴۵ سال به بالا سن دارند هر سال انجام شود. پزشک به کمک تابلوی مخصوص ارزیابی بینایی به بررسی دیده هر دو چشم شما میپردازد و همچنین ممکن است به کمک قطره چشمی مردمک چشم شما را گشاد کند تا بتواند داخل چشم را مشاهده نماید. سپس از یک چراغ قوه مخصوص استفاده میکند تا بتواند به خوبی ساختارهای داخلی چشم را مشاهده کند و وجود آب مروارید را تشخیص دهد و شدت نقاط کدر شده عدسی را مشخص نماید. گاهی اوقات پزشک برای رد کردن سایر اختلالات چشمی از قبیل آب سیاه یا تحلیل رفتگی شبکیه درخواست انجام آزمایشات و تست‌های بیشتری را خواهد داد.
چه زمانی انجام عمل آب مروارید با لنز لازم است؟
خارج کردن عدسی کدر شده چشم و تعویض آن با یک لنز مصنوعی تنها روش موجود و موثر برای درمان آب مروارید است. در اکثر افرادی که آب مروارید دارند این سوال مطرح میشود که چه موقع باید برای انجام عمل جراحی اقدام کنند. هیچ عجله ای برای انجام جراحی آب مروارید نیست زیرا زندگی فرد را به خطر نمی‌اندازد. تصمیم گیری در خصوص انجام این عمل جراحی به این نکته بستگی دارد که آب مروارید تا چه اندازه در انجام فعالیت روزمره بیمار اختلال ایجاد کرده است. بیمار میتواند تصمیم گیری برای انجام عمل جراحی را تا زمانی به تعویق بیاندازد که احساس کند به اصطلاح بینایی و افزایش دید چشم خود نیاز دارد. البته برخی از بیماران ترجیح میدهند که هر چه زودتر عمل کنند تا دید آنها کاهش پیدا کند و آنها را برای رانندگی کردن و سایر فعالیت‌های ضروری دچار مشکل نکند. اگر شما با بیماری‌های چشمی دیگری از قبیل تحلیل رفتگی عضلات چشم به علت بالا رفتن سن مواجه هستید پزشک توصیه میکند که زودتر به انجام عمل جراحی آب مروارید بپردازید زیرا آب مروارید باعث میشود که معاینه و کنترل مشکل شما دشوار باشد. اگر پزشک شما به این نتیجه رسید که هر دو چشم شما آب مروارید دارد در ابتدا به جراحی چشم میپردازد که عدسی آن کلفت تر شده است. در صورتی که عمل جراحی با موفقیت انجام شود وسط بینایی شما بهبود پیدا کند میتواند متقاضی جراحی چشم دیگر نیز باشید. اکثر افراد از مزایای حاصل از جراحی چشم دیگر خود نیز بهره مند میشوند و تهدید آنها برای مطالعه و رانندگی کردن افزایش خواهد یافت. معمولاً عمل جراحی چشم دوم زمانی انجام میشود که چشم اول بهبود پیدا کرده باشد و دید آن ثابت شده باشد. اگر شما به شدت نزدیک بین یا دوربین هستید و هر دو چشم شما به عمل جراحی آب مروارید نیاز دارد می‌توانید طی مدت یک ماه هر دو چشم خود را عمل کنید تا از بروز مشکلاتی از قبیل دوبینی به علت اختلاف در دید هر دو چشم جلوگیری شود.
در عمل جراحی آب مروارید چه اتفاقی رخ میدهد؟
استفاده از وسایل جراحی پیشرفته و حضور پزشک با تجربه در میزان موفقیت جراحی آب مروارید بسیار تأثیرگذار است. معمولاً انجام این عمل جراحی چیزی حدود ۱۵ دقیقه طول می‌‌کشد و به آن عمل جراحی فاکو گفته میشود. این نوع جراحی با نتایج بسیار خوبی همراه است و در حدود ۹۷ تا ۹۸ درصد از موارد توسط یک جراح با تجربه انجام میشود و شانس موفقیت عمل بسیار بالا است و شما دچار عوارض جانبی نخواهید شد.
مراقبت‌های بعد از عمل آب مروارید با لنز شامل چه مواردی است؟
معمولاً پس از عمل شما چیزی حدود یک ساعت در اتاق ریکاوری باقی می‌مانید تا اثر داروی بی حسی از بین برود سپس پزشک بانداژ یا محافظ روی چشم شما قرار میدهد. باید فردی همراه شما باشد تا شما را به منزل برگرداند. در منزل نیز مهمترین کاری که شما باید انجام دهید این است که از بروز عفونت جلوگیری کنید. شما باید روزی چند بار از قطره چشم استفاده کنید و از خیس شدن چشم خود جلوگیری نماید. شما می‌توانید با انجام فعالیت‌های روزمره یادی خود بپردازید به شرط آنکه از برداشتن اجسام سنگین و فعالیت‌هایی که باعث آسیب رساندن به لنز جدید میشوند خودداری کنید. بهتر است که یک روز پس از جراحی به تماشای تلویزیون و مطالعه متون مختلف بپردازید. مهمترین نکته که متوجه آن خواهید شد این است که وضوح رنگ‌ها افزایش یافته و دید شما بهتر شده است. پزشک از شما می‌خواهد که یک روز پس از عمل به مطب بروید و مراجعه بعدی شما یک هفته بعد و سپس چند هفته بعد خواهد بود.
انتخاب لنز مناسب
هدف از انجام عمل جراحی آب مروارید بهبود سطح بینایی و عملکرد چشم است. نکات مهمی وجود دارد که باید در هنگام انتخاب یک لنز چشمی مناسب با آنها توجه داشته باشید. این نکات به شرح زیر می‌باشند:
عدسی مناسب شما کدام است؟
در اکثر بیماران حاد سی تک کانونی یک گزینه انتخابی مناسب محسوب میشود که میتواند به بهبود بینایی بیمار کمک کند و برای رانندگی کردن و انجام سایر فعالیت‌ها بسیار مناسب است. این نوع عدسی چشمی برای بیمارانی که در سنین جوانی عمل جراحی آب مروارید را انجام میدهند بسیار مناسب است زیرا دید بهتری به آنها خواهد داد. تعداد زیادی از افرادی که لنز تک کانونی برای آنها استفاده شده است هنوز برای خواندن مطالب مختلف را برای فاصله نزدیک به عینک نیاز دارند. این نوع عدسی در افرادی که کار آنها از فاصله نزدیک انجام میشود و نمی‌خواهند از عینک استفاده کنند یک گزینه مناسب محسوب میشود.
جراح چقدر تجربه دارد؟
از آنجایی که لنز چشمی یک گزینه درمانی جدید است و افراد کمی از آن استفاده میکنند جراحان تخصص و تجربه کمی در زمینه قرار دادن آنها در چشم بیماران دارند. اگر شما قصد دارید از لنز استفاده کنید به دنبال پزشکی باشید که در این زمینه دارای تجربه و مهارت لازم است.
رایج ترین نوع لنز چشمی کدام است؟
از آنجایی که انواع مختلفی از لنز چشمی طراحی شده است شما با گزینه‌های انتخابی بیشتری مواجه هستید که این گزینه‌ها به شرح زیر می‌باشند:
لنزهای تک کانونی با فوکوس ثابت
این نوع لنزها به شما برای مشاهده فواصل زیاد کمک میکنند اما همچنان برای مطالعه و دیدن فواصل نزدیک به عینک نیاز خواهید داشت. برخی از افرادی که از این نوع لنز استفاده میکنند در یک چشم آنها از لنز استفاده میشود که دید نزدیکی به آنها میدهد و در چشم دیگر از لنز مخصوص دوربین استفاده خواهد شد. به این فرآیند تلفیقی، تک بینی گفته میشود. اگر شما به این روش فکر می‌کنید جراح چشم میتواند قبل از انجام عمل جراحی استفاده از لنز چشمی تک کانونی را به شما پیشنهاد دهد تا از کاربرد صحیح آن برای شما اطمینان حاصل نماید.
لنزهای تک کانونی تطبیق پذیر
لنزهای تک کانونی تطبیق پذیر یک گزینه جدیدتر هستند و با توجه به حرکات عضلات مژگانی چشم، دید دور و نزدیک را به وجود می‌‌آورند و شبیه عدسی چشم افراد جوان عمل میکنند. این نوع از لنزها دید دور و متوسط خوبی را ارائه میدهند اما برای دید نزدیک چندان معتبر نیستند. انجام دادن تمرینات ورزشی مخصوص چشم به شما برای استفاده از این نوع لنز کمک خواهد کرد اما حدود نیمی از افرادی که از این لنز استفاده میکنند همچنان برای مطالعه به عینک نیاز خواهند داشت.
لنزهای داخل چشمی
لنزهای داخل چشمی که از آنها تحت عنوان لنزهای توریک نیز یاد میشود برای افرادی که آستیگماتیسم دارند طراحی شدند و می‌‌توانند دید متمرکزی را در یک فاصله واحد ارائه دهند و به اصطلاح آستیگماتیسم بپردازند. به این ترتیب بیمار پس از جراحی به عینک دوربینی نیاز نخواهد داشت.
لنزهای چند کانونی
این نوع لنزها همانند لنزهای پیشرفته که در عینک مورد استفاده قرار می‌‌گیرند دارای نقاط طراحی شده خاص برای دوربینی، نزدیک بینی و دید در فاصله متوسط هستند و مغز و چشم متوجه میشوند که از کدام قسمت لنز باید استفاده کنند. مهمترین عیب این نوع لنز این است که باعث ایجاد هاله نور در شب میشود.
