چشمان به عنوان پنجرههای روح، نقش کلیدی در برقراری ارتباط و ابراز هویت ما دارند. انحراف چشم، که با نام تخصصی استرابیسم شناخته میشود، میتواند تأثیر قابل توجهی بر بینایی، اعتماد به نفس و تعاملات اجتماعی بیماران داشته باشد. جراحی انحراف چشم به عنوان یک روش درمانی موثر، هدف از رفع این مشکل و بازگرداندن هماهنگی و تعادل به چشمان است. در این مقاله، به بررسی جامع و دقیق جراحی استرابیسم، خواهیم پرداخت.
انحراف چشم چیست؟
انحراف چشم یا استرابیسم یک اختلال بینایی است که در آن هماهنگی بین دو چشم وجود ندارد. این امر میتواند ناشی از ضعف عضلات، مشکلات عصبی، یا شرایط ژنتیکی باشد. جراحی استرابیسم با هدف بازیابی بینایی بین دو چشم و ایجاد ظاهری طبیعیتر انجام میپذیرد.علاوه بر بزرگسالان ، انحراف چشم در کودکان نیز شایع است .
علت انحراف چشم چیست؟
استرابیسم یا انحراف چشم، مشکلی است که در آن چشمها به طور هماهنگ حرکت نمیکنند و در نتیجه نمیتوانند در یک نقطه در فضا متمرکز شوند. اصلی ترین عللی که میتواند منجر به بروز استرابیسم شود که عبارتاند از:
- عوامل ژنتیکی
- اختلالات در عضلات چشم
- مشکلات عصبی
- بیماریهای سیستمیک
- آسیبهای چشم
- شرایط مرتبط با تولد
- شرایط مرتبط با رشد
- تنبلی چشم
- تومورها و بیماریهای دیگر
سایر مشکلاتی که در ایجاد این اختلال تاثیر دارند عبارتند از:
- آسیب به چشم
- ضربه به سر
- مشکلات سلامتی مانند دیابت، بیماری تیروئید (بیماری گریوز)، میاستنی گراویس و تومورهای مغزی یا سکته مغزی
- دوربینی شدید اصلاح نشده
- ناهنجاری های عضلانی
- ناهنجاری های عصبی
- فلج مغزی
- سندرم داون
جراحی انحراف چشم چیست؟
جراحی انحراف چشم، معروف به عمل استرابیسم، یک روش جراحی تخصصی است که به منظور اصلاح عدم تقارن چشمها انجام میشود، جایی که یک یا هر دو چشم به سمت داخل، خارج، بالا یا پایین به طور نابجا حرکت میکنند یا متمایل میشوند. این روش، که اغلب برای بهبود هماهنگی بین چشمها، افزایش میدان دید و بهبود عملکرد بینایی انجام میگیرد، شامل تقویت، ضعیفسازی یا انتقال عضلات چشم به موقعیتهای متفاوت است تا موجب تنظیم موقعیت چشمها شود. جراحی میتواند تأثیری قابل توجه در بهبود کیفیت زندگی، اعتماد به نفس و تواناییهای اجتماعی فرد داشته باشد.
انواع عمل انحراف چشم
- پزشک میتواند جراحی استرابیسم را روی یک یا هر دو چشم انجام دهد. جراحی استرابیسم دوطرفه اصطلاحی است برای زمانی است که جراح هر دو چشم را جراحی میکند.
- برداشتن اصطلاحی است برای کوتاه کردن عضله با برش آن
- Plication اصطلاحی برای کوتاهتر کردن ماهیچه با تا کردن آن
- رکود اصطلاحی برای حرکت دادن عضله به عقب برای کاهش سفت شدن آن
درمان انحراف چشم با لیزر نیز امکان پذیر است !
هدف از انجام جراحی انحراف چشم
زمانی که دو چشم از هم فاصله میگیرند، مغز راهی برای نزدیک کردن آنها به هم ندارد. هدف از انجام عمل جراحی، صاف کردن بیشتر چشمها است تا مغز بهتر بتواند خود را با وضعیت آنها تطبیق داده و چشمها را خود به خود به مرکز نزدیکتر کند.
هدف از انجام عمل جراحی کاهش میزان لوچی یا کاهش دفعات انحراف چشم است. به هر حال ممکن است زمانهایی که شما خسته هستید دچار لوچی و انحراف چشم شوید اما این حالت کمتر پیش میآید و شدت آن نیز کم است. لوچی جزئی (به سمت داخل یا خارج) ممکن است باقی بماند و گاهی اوقات به زبان فنی به آن “مونوفیکسیشن” گفته میشود.
فواید جراحی انحراف چشم
- جراحی استرابیسم میتواند نحوه عملکرد چشمها را بهبود بخشد.
- هم ترازی را اصلاح میکند اما ممکن است بینایی را بهبود نبخشد.
- با اصلاح کردن ظاهر فیزیکی باعث افزایش اعتماد به نفس میشود.
با بهترین جراح انحراف چشم در تهران آشنا شوید !
عوارض جراحی
جراحی استرابیسم بسیار ایمن است، اما همه جراحیها خطراتی دارند. خطرات یا عوارض جراحی استرابیسم عبارتند از:
- ناهماهنگی مکرر چشمها
- عفونت
- خون ریزی
- حساسیت به داروها یا بیهوشی
- دوبینی
- جای زخم
- پتوز (افتادگی پلک)
- سوراخ کردن صلبیه (سفیدی چشم)
اطلاعات کامل درباره عوارض جراحی انحراف چشم را مطالعه کنید !
نحوه جراحی انحراف چشم
جراحی معمولاً تحت بیهوشی عمومی یا موضعی انجام میشود و مدت زمان آن بسته به تعداد عضلاتی که نیاز به اصلاح دارند، متفاوت است. بلافاصله پس از عمل، بیمار ممکن است تجربه قرمزی چشم، احساس خارش یا اندکی درد داشته باشد، که این علائم معمولا با مدیریت مناسب درد و اتخاذ مراحل بهداشتی کاهش مییابند. جراحی انحراف چشم، که برای اصلاح استرابیسم انجام میشود، معمولا جراحی استرابیسم چشم به روشهای زیر صورت میپذیرد:
- جراحی روی عضلات مستقیم چشم:
- Resection (برداشت): تقویت عضله با برداشتن بخش کوچکی از آن و سپس اتصال مجدد نزدیکتر به کره چشم.
- Recession (عقبنشینی): ضعیف کردن عضله با انتقال اتصال آن به عقب در سطح کره چشم.
- جراحی روی عضلات مایل چشم: انجام عملیات مشابه برداشت یا عقبنشینی روی عضلات مایل برای کنترل حرکتهای دیگر چشم مانند چرخش به بالا یا پایین.
- جراحی تنظیم پذیر: استفاده از دوختهای قابل تنظیم که پس از جراحی، پزشک میتواند موقعیت عضلات را تنظیم کند تا دقت بیشتری در اصلاح انحراف ایجاد شود.
- جراحی انتقال: در این روش، مکان عضلات به نقاط جدیدی روی کره چشم منتقل میشوند تا حرکت چشم بهبود یابد.
درمان انحراف چشم چگونه است ؟
آماده شدن برای عمل جراحی انحراف چشم
معمولا قبل از جراحی، پزشک معایناتی را انجام میدهد، در ادامه برخی از این اقدامات را توضیح خواهیم داد:
- سابقه پزشکی بیمار، از جمله شرایط و روشهای پزشکی گذشته و فعلی بررسی میشود.
- اگر بیمار سابقه جراحی قبلی عضله چشم داشته باشد، پزشک گزارشهای عمل قبلی را بررسی میکند.
- داروها و مکملهایی که بیمار مصرف میکند، به خصوص هر نوع رقیق کننده خون قبل از عمل باید به پزشک اطلاع داده شود.
- وجود حساسیت به بیهوشی در بیمار نیز مورد بررسی قرار میگیرد.
- در ویزیت قبل از بیهوشی، پزشک میگوید که چه زمانی قبل از جراحی باید خوردن و آشامیدن را متوقف کرد.
- همچنین یک معاینه چشم دیگر انجام میشود تا مشخص شود کدام عضلات باید تغییر کنند.
در حین جراحی
دارو از طریق ورید یا داخل وریدی (IV) تزریق میشود. همه کودکان و بیشتر بزرگسالان بیهوشی عمومی دریافت خواهند کرد، برای برخی از بزرگسالان ممکن است از بیحسی چشم و آرامبخش سبک استفاده شود. چیزهای دیگری که میتوانید انتظار داشته باشید عبارتند از:
- تیم جراحی علائم حیاتی را در طول عمل تحت نظر خواهند داشت.
- از اسپکولوم چشم برای باز نگه داشتن چشم استفاده میکند.
- جراح پوشش سفید خارجی چشم (ملتحمه) را برش میدهد.
- عضلاتی را که نیاز به جراحی دارند با یک قلاب بالا میکشد. سپس عضله را در صورت نیاز حرکت میدهد.
- ماهیچهها را میچسباند و چشم را با بخیه میبندد.
- اسپکولوم برداشته میشود و از قطره یا پماد چشم استفاده میشود.
- این جراحی از ۳۰ دقیقه تا دو ساعت طول میکشد.
مراقبت های بعد از عمل جراحی چشم
دوره بهبودی پس از جراحی انحراف چشم از فردی به فرد دیگر متفاوت است و بسته به نوع جراحی و شدت انحراف، این دوران میتواند چند هفته تا چند ماه طول بکشد. مراقبتهای پس از جراحی برای اطمینان از بهترین نتیجه حیاتی هستند. در ادامه، انتظارات و توصیههای مرسوم برای دوره نقاهت ذکر میکنیم:
- مراقبتهای اولیه: بلافاصله پس از جراحی، بیماران معمولاً دارای پانسمان چشم هستند و توصیه میشود در روز اول استراحت کنند. ممکن است پزشک آنتیبیوتیک یا قطرههای ضد التهاب تجویز کند تا از عفونت جلوگیری شود.
- مدیریت درد و تورم: ممکن است برای کاهش درد پس از جراحی، مسکن تجویز شود. استفاده از کمپرس سرد نیز میتواند به کاهش تورم و کبودی کمک کند.
- دوره نقاهت: بیماران باید در چند روز اول از فعالیتهای سنگین یا ورزشهایی که فشار زیادی به سر وارد میکنند خودداری کنند. همچنین، ممکن است توصیه شود تا از خواندن، تماشای تلویزیون یا استفاده طولانی مدت از دستگاههای دیجیتال اجتناب شود.
- ویزیتهای پس از جراحی: ویزیتهای دنبالهدار با چشمپزشک برای ارزیابی بهبود چشمها و اطمینان از پیشرفت مطلوب، طبیعی است.
- پایداری نتایج: در نظر داشته باشید که نتایج نهایی جراحی ممکن است چندین هفته پس از جراحی ظاهر شود.
- شناخت علائم هشدار: بیماران باید در رابطه با علائمی مانند: قرمزی شدید، درد، تورم یا ترشحات چشمی ناگهانی به سرعت به پزشک خود اطلاع دهند.
نتایج جراحی و تأثیر آن بر کیفیت زندگی
نتایج جراحی انحراف چشم میتواند به شکل جدی روی کیفیت زندگی افراد تاثیر گذارد. این جراحی با هدف هماهنگسازی حرکت چشمها و بهبود همترازی آنها، میتواند منجر به بهبودی بصری محسوب شود که خود بخش مهمی از فعالیتهای روزانه و استقلال فردی است.
اصلاح موفقیتآمیز انحراف، ممکن است بینایی دو چشمی و عمق دید را بهبود بخشد که بر اعتماد به نفس و تعاملات اجتماعی تاثیر مثبتی دارد. در کودکان، جراحی استرابیسم میتواند به دورههای مهم رشد بینایی و توسعه مهارتهای حیاتی کمک کند و ریسک مشکلات مرتبط با بینایی مانند تنبلی چشم را کاهش دهد.
علاوه بر این، جراحی انحراف چشم میتواند موجب بهبود ظاهر فرد شود، که این موضوع در اعتماد به نفس اثر میگذارد. زمانی که افراد در مورد تصویر ظاهری خود احساس بهتری دارند، این احساس خوب میتواند به طور مثبتی به دیگر جنبههای زندگیشان مانند روابط اجتماعی و فرصتهای شغلی تسری یابد.
با این حال، مهم است که به خاطر داشته باشیم که نتایج جراحی ممکن است بلافاصله قابل مشاهده نباشند و برخی از بیماران ممکن است به جراحیهای بیشتر یا تنظیمات اضافی نیاز داشته باشند. همچنین، سطح بهبودی و نتیجه نهایی میتواند بسته به وضعیت خاص هر فرد متفاوت باشد. شناختن انتظارات واقعبینانه و داشتن ارتباط صریح با جراح برای درک درست از نتایج احتمالی ضروری است.
بررسی تحقیقات و گزارشات بیمارانی که جراحی انحراف چشم را تجربه کردهاند اهمیت دارد. افزایش دقت بینایی و بهبود در تعاملات اجتماعی از جمله نتایج مثبت این جراحی است.
کلام پایانی
جراحی اصلاح انحراف چشم میتواند فرصتی برای بازیابی ویژگیهای عملکردی و زیبایی چشم ارائه دهد و گامی مؤثر در افزایش کیفیت زندگی بیمار باشد. با پیشرفتهای تکنولوژیکی و مهارتهای جراحان، بسیاری از افراد میتوانند امیدوار به نتایجی مثبت باشند که زندگی روزمره و احساس خودباوری آنها را بهبود میبخشد.
سوالات متداول
جراحی تحت بیحسی انجام میشود و بنابراین در حین عمل دردی احساس نمیشود. در دوره نقاهت، ممکن است تجربهی اندکی ناراحتی داشته باشید که با دارو قابل مدیریت است.
مدت زمان جراحی معمولاً بین ۳۰ دقیقه تا چند ساعت متغیر است.
در بسیاری از موارد، جراحی میتواند به اصلاح قابل توجهی منجر شود، اگرچه ممکن است کاملاً مشکل را برطرف نکند یا نیاز به جراحیهای تکمیلی باشد.
زمان بهبودی بسته به فرد و نوع جراحی میتواند متفاوت باشد، اما معمولاً بیماران ظرف چند روز تا چند هفته میتوانند به فعالیتهای عادی خود بازگردند.
هزینه جراحی بسته به موقعیت جغرافیایی، پیچیدگی حالت بیمار و شهرت جراح میتواند متغیر باشد. بیمههای درمانی ممکن است بخشی از هزینهها را پوشش دهند.
ممکن است تا چند روز پس از جراحی استرابیسم، دوبینی داشته باشید. احتمال دارد برای برخی افراد بیشتر از آن طول بکشد.