تهران، خیابان ولیعصر، خیابان توانیر(عباسپور)، بالاتر از بیمارستان دی، میدان توانیر، ساختمان طلا، طبقه ۶، واحد ۶۲ 
انحراف چشم (استرابیسم) اختلالی است که در آن چشم‌ها در یک راستا قرار نمی‌گیرند و هر کدام به سمتی متفاوت نگاه می‌کنند. این وضعیت می‌تواند باعث دوبینی، کاهش بینایی در یک چشم و حتی مشکلات روانی و اجتماعی شود. جراحی انحراف چشم یکی از روش‌های موثر برای اصلاح این مشکل است که با تنظیم عضلات حرکتی چشم، بین دو چشم تراز را برقرار می‌کند. البته لازم است بیمار قبل از تصمیم به انجام این عمل، از مراحل و درصد موفقیت این جراحی آگاهی کامل کسب کند. علاوه بر این، عملکرد و نتایج جراحی انحراف چشم، وابسته به مهارت و تجربه پزشک جراح است. دکتر سعید یادگاری با سابقه‌ای درخشان در جراحی‌های چشم و رضایت بالای بیماران، یکی از گزینه‌های مطمئن برای درمان انحراف چشم به‌شمار می‌روند. ایشان تمام مراحل و عوارض جراحی را برای بیمار شرح داده تا بیمار بتواند با خیالی آسوده در جریان این فرایند قرار گیرد. در ادامه با چگونگی مراحل انجام این جراحی کامل آشنا خواهیم شد.
جراحی انحراف چشم چیست؟
جراحی انحراف چشم، معروف به عمل استرابیسم (Strabismus Surgery)، یک روش جراحی تخصصی است که به منظور اصلاح عدم تقارن چشم‌ها انجام می‌شود، جایی که یک یا هر دو چشم به سمت داخل، خارج، بالا یا پایین حرکت می‌کنند یا متمایل می‌شوند. این روش که اغلب برای بهبود هماهنگی بین چشم‌ها، افزایش میدان دید و بهبود عملکرد بینایی انجام می‌گیرد، شامل تقویت یا انتقال عضلات چشم به موقعیت‌های متفاوت است تا موجب تنظیم موقعیت چشم‌ها شود. جراحی می‌تواند تاثیری قابل توجه در اعتماد بهنفس و توانایی‌های اجتماعی فرد داشته باشد. نتیجه‌ی نهایی این جراحی به عوامل مختلفی مانند: شدت و نوع انحراف، سن بیمار، سلامت عمومی چشم‌ها و البته مهارت جراح بستگی دارد. در بسیاری از موارد، این جراحی نه تنها ظاهر چشم را اصلاح می‌کند، بلکه کیفیت بینایی و عمق دید را هم بهبود می‌بخشد.
انواع عمل انحراف چشم
جراحی انحراف چشم تنها یک روش ندارد بلکه بسته به نوع انحراف (داخلی یا خارجی)، علت ایجاد آن (مادرزادی، آسیب‌دیدگی یا بیماری) و شرایط سنی و فیزیولوژیکی فرد، روش‌های متفاوتی برای درمان و جراحی وجود دارند. هدف اصلی این جراحی‌ها، بازگرداندن هماهنگی بین دو چشم و بهبود عملکرد بینایی است. برخی از رایج‌ترین روش‌های جراحی انحراف چشم عبارت‌اند از:
جراحی انحراف چشم به داخل
این نوع جراحی زمانی انجام می‌شود که یک یا هر دو چشم به سمت بینی متمایل شده باشند، وضعیتی که به آن استرابیسم داخلی یا اِزوتروپی گفته می‌شود. در این روش، معمولا عضلات داخلی چشم تضعیف یا عضلات خارجی تقویت می‌شوند تا چشم‌ها در خط دید مستقیم قرار گیرند. جراحی انحراف به داخل در کودکان شایع‌تر است و در زیبایی چهره، کاهش دوبینی و تقویت عملکرد بینایی آن‌ها تاثیر بسزایی دارد.
جراحی انحراف به خارج
در مواردی که چشم‌ها به سمت خارج از کره چشم انحراف پیدا کرده باشند، این نوع عمل انجام می‌شود. هدف اصلی از انجام این جراحی، بازگرداندن چشم‌ها به موقعیت طبیعی و هماهنگ است. در این روش عضلات خارجی چشم تضعیف شده یا عضلات داخلی تقویت می‌شوند. این جراحی می‌تواند باعث بهبود تمرکز بین دو چشم، کاهش خستگی چشم و افزایش کیفیت بینایی شود.
در مورد درمان انحراف چشم با لیزر نیز بیشتر بخوانید.
جراحی اصلاحی برای انحراف ناشی از آسیب یا بیماری
در مواردی که انحراف چشم بر اثر آسیب‌های عصبی، ضربه یا بیماری‌های زمینه‌ای مانند فلج عضلات چشم ایجاد شده باشد، جراحی‌های اصلاحی خاصی طراحی می‌شوند. این نوع جراحی پیچیده‌تر است و نیاز به بررسی دقیق‌تر قبل از عمل دارد. مزیت اصلی این روش، بازگرداندن عملکرد طبیعی چشم و بهبود ظاهری آن در شرایط خاص است که به‌شکل قابل توجهی کیفیت زندگی بیمار را ارتقا می‌دهد.
جراحی عضلات خارجی چشم
در جراحی عضلات خارجی چشم، تمرکز بر عضلاتی است که چشم را به اطراف حرکت می‌دهند. بسته به نوع انحراف، ممکن است برخی عضلات چشم کوتاه شده، برداشته شده یا دوباره در محل جدیدی متصل شوند. این جراحی برای ایجاد تعادل حرکتی بین عضلات چشم انجام می‌شود و می‌تواند منجر به حرکت روان‌تر چشم‌ها، کاهش فشار عضلانی و افزایش هم‌راستایی چشم‌ها شود. از مزایای آن می‌توان به کاهش نیاز به استفاده از عینک و جلوگیری از پیشرفت انحراف اشاره کرد.
مراقبت‌های قبل از عمل جراحی انحراف چشم
قبل از اقدام به عمل جراحی لازم است نکات و مراقبت‌هایی را برای کاهش عوارض عمل انجام دهید. پزشک قبل از جراحی، معایناتی را انجام می‌دهد تا سابقه پزشکی بیمار و شرایط جسمی او را برای عمل، مورد بررسی قرار دهد. در ادامه برخی از این اقدامات را توضیح خواهیم داد:
- سابقه پزشکی بیمار، از جمله شرایط و روش‌های پزشکی گذشته و فعلی بررسی می‌شوند.
- اگر بیمار سابقه جراحی قبلی عضله چشم داشته باشد، پزشک گزارش‌های عمل قبلی را بررسی می‌کند.
- داروها و مکمل‌هایی که بیمار مصرف می‌کند، به خصوص هر نوع رقیق کننده خون قبل از عمل باید به پزشک اطلاع داده شوند.
- وجود حساسیت به بیهوشی در بیمار نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد.
- در ویزیت قبل از بیهوشی، پزشک ذکر می‌کند که چه زمانی قبل از جراحی باید خوردن و آشامیدن را متوقف کرد.
- همچنین یک معاینه چشم دیگر انجام می‌شود تا مشخص شود کدام عضلات باید تغییر کنند.
جراحی انحراف چشم برای چه کسانی مناسب است؟
جراحی انحراف چشم (استرابیسم)، یک نوع عمل جراحی برای بهبود هماهنگی چشم‌ها در افرادی است که این مشکل را دارند و درمان‌های غیر جراحی برای آن‌ها پاسخگو نبوده است. همچنین نوزادان و کودکانی که با استرابیسم متولد می‌شوند، جز افرادی به شمار می‌روند که این نوع جراحی را می‌توانند انجام دهند. افرادی که می‌توانند برای جراحی انحراف چشم مناسب باشند، عبارت‌اند از:
- بیماران دارای دوبینی و انحراف ضربدری در چشم‌ها
- اشخاصی که حرکت چشم‌هایشان به صورت نامنظم است.
- افرادی که انحراف چشم آن‌ها به سمت بینی و یا به سمت خارج چشم است.
در مورد تشخیص انحراف چشم در کودکان بیشتر بخوانید.
اقدامات لازم حین جراحی انحراف چشم
جراحی انحراف چشم روشی نسبتا ساده اما دقیق برای تنظیم موقعیت عضلات چشم و بهبود هماهنگی بین دو چشم است. این عمل بدون بستری طولانی انجام می‌شود و بیشتر بیماران در همان روز مرخص می‌شوند. در ادامه، مراحل و اقدامات اصلی که حین جراحی انجام می‌شوند را بررسی خواهیم کرد:
- تیم جراحی علائم حیاتی را در طول عمل تحت نظر خواهند داشت.
- برای باز نگه داشتن چشم از اسپکولوم استفاده خواهد شد.
- جراح پوشش سفید خارجی چشم (ملتحمه) را برش می‌دهد.
- عضلاتی را که نیاز به جراحی دارند با یک قلاب بالا می‌کشد، سپس عضله را در صورت نیاز حرکت می‌دهد.
- ماهیچه‌ها را می‌چسباند و چشم را با بخیه می‌بندد.
- اسپکولوم برداشته می‌شود و از قطره یا پماد چشم استفاده می‌شود.
- این جراحی می‌تواند بین ۳۰ دقیقه تا دو ساعت زمان ببرد.
نحوه انجام جراحی انحراف چشم و مراحل آن
جراحی انحراف چشم تحت بیهوشی عمومی یا موضعی انجام می‌شود و مدت زمان آن بسته به تعداد عضلاتی که نیاز به اصلاح دارند، متفاوت است. بلافاصله بعد از عمل، بیمار ممکن است احساس قرمزی، خارش چشم یا اندکی درد داشته باشد، که این علائم با مدیریت مناسب درد و دریافت اقدامات مراقبتی، کاهش می‌یابند. به‌طور کلی جراحی انحراف چشم شامل مراحل زیر است:
- تعیین نوع بیهوشی: در ابتدا بر اساس سن بیمار، وضعیت عمومی سلامت و سطح همکاری او، نوع بیهوشی انتخاب می‌شود. در کودکان اغلب از بیهوشی عمومی استفاده می‌شود اما در بعضی از بزرگسالان ممکن است بی‌حسی موضعی همراه با آرام‌بخش تجویز گردد.
- تزریق داروی بیهوشی: بعد از تعیین نوع بیهوشی، داروهای مورد نیاز از طریق وریدی (IV) تزریق می‌شوند تا بیمار وارد بی‌حسی و آرامش کامل شود.
- بازنگه داشتن پلک‌ها: با استفاده از ابزار مخصوصی به نام اسپکولوم، پلک‌ها باز نگه داشته می‌شوند تا جراح به چشم دسترسی کامل داشته باشد.
- ایجاد برش در لایه شفاف چشم (ملتحمه): جراح یک برش کوچک در غشای نازک و شفافی که سطح سفیدی چشم را پوشانده ایجاد می‌کند تا به عضلات حرکتی چشم دسترسی پیدا کند.
- اصلاح عضلات چشم: در این مرحله، عضلاتی که عامل انحراف چشم هستند، بسته به نیاز جابه‌جا می‌شوند. ممکن است عضله به سمت عقب منتقل شود یا بخشی از آن برداشته شده و در محل جدیدی نزدیک‌تر به قرنیه متصل گردد. هدف از این تغییرات، بازگرداندن تعادل حرکتی میان عضلات چشم و بهبود راستای دید است.
- بخیه‌زدن محل جراحی: بعد از اصلاح عضلات، محل برش‌ها با بخیه‌های ظریف و قابل جذب بسته می‌شوند.
- پایان جراحی و مراقبت بعد از عمل: در انتهای عمل، اسپکولوم برداشته شده و از پماد یا قطره چشمی برای پیشگیری از التهاب و عفونت چشم استفاده می‌شود.
مراقبت‌های بعد از عمل جراحی چشم
دوره بهبودی بعد از جراحی انحراف چشم از فردی به فرد دیگر متفاوت است و بسته به نوع جراحی و شدت انحراف، این دوران می‌تواند چند هفته تا چند ماه طول بکشد. مراقبت‌های بعد از جراحی برای اطمینان از بهترین نتیجه حیاتی هستند. در ادامه، انتظارات و توصیه‌های مرسوم برای دوره نقاهت را بیان می‌کنیم:
- مراقبت‌های اولیه: بلافاصله بعد از جراحی، بیماران معمولا دارای پانسمان چشم هستند و توصیه می‌شود در روز اول استراحت کنند. ممکن است پزشک آنتی‌بیوتیک یا قطره‌های ضد التهاب نیز برای بیمار تجویز کند تا از عفونت چشم جلوگیری شود.
- مدیریت درد و تورم: برای کاهش درد پس از جراحی، پزشک ممکن است مسکن تجویز کند. استفاده از کمپرس سرد نیز می‌تواند به کاهش تورم و کبودی کمک کند.
- دوره نقاهت: بیماران باید در چند روز اول از فعالیت‌های سنگین یا ورزش‌هایی که فشار زیادی به سر وارد می‌کنند، خودداری کنند. همچنین، ممکن است توصیه شود تا از خواندن، تماشای تلویزیون یا استفاده طولانی مدت از دستگاه‌های دیجیتال اجتناب شود.
- ویزیت‌های بعد از جراحی: انجام ویزیت‌های منظم با چشم پزشک برای ارزیابی بهبود چشم‌ها و اطمینان از پیشرفت مطلوب، ضروری است.
- پایداری نتایج: در نظر داشته باشید که نتایج نهایی جراحی ممکن است چندین هفته بعد از جراحی ظاهر شوند.
- شناخت علائم هشدار: بیماران باید در رابطه با علائمی مانند: قرمزی شدید، درد، تورم یا ترشحات چشمی ناگهانی، سریعا به پزشک خود اطلاع دهند.
مزایای جراحی انحراف چشم
جراحی انحراف چشم یا استرابیسم، می‌تواند تغییرات مثبت چشمگیری در کیفیت زندگی شما ایجاد کند. درست است که هدف اصلی این عمل اصلاح انحراف و ایجاد هماهنگی بین چشم‌ها است، اما این جراحی علاوه بر بهبود موقعیت چشم‌ها، مزایای دیگری هم برای بیمار به همراه دارد که عبارت‌اند از:
- تسکین دوبینی: یکی از بزرگ‌ترین مزایای جراحی، رفع مشکل دوبینی (دید دوگانه) است که بسیاری از بیماران به دلیل انحراف چشم با آن مواجه هستند. این جراحی می‌تواند به وضوح دید کمک کرده و از اختلالات بینایی مانند دوبینی جلوگیری کند.
- کاهش خستگی چشم: افرادی که دچار انحراف چشم هستند، ممکن است برای جبران این مشکل فشار زیادی به عضلات چشم خود وارد کنند. این فشار می‌تواند منجر به خستگی و درد در چشم‌ها شود. جراحی می‌تواند این مشکل را کاهش داده و راحتی بیشتری را برای بیمار فراهم کند.
- بهبود حرکت و عملکرد چشم: جراحی انحراف چشم در مواردی که حرکت غیر طبیعی چشم‌ها وجود دارد، می‌تواند عملکرد حرکتی چشم‌ها را بهبود بخشد و به چشمان شما کمک کند تا در جهت صحیح و هماهنگ حرکت کنند.
- نتایج دائمی: در بیشتر موارد، اصلاح هماهنگی چشم‌ها بعد از جراحی، دائمی بوده و نیازی به جراحی مجدد نیست؛ بنابراین بیمار می‌تواند از نتایج آن در بلندمدت بهره‌مند شود.
- موقعیت طبیعی چشم‌ها: عمل انحراف چشم باعث می‌شود که چشم‌ها در موقعیت طبیعی خود قرار گیرند. این اصلاح نه تنها از نظر عملکردی مفید است بلکه ظاهری زیباتر و متوازن‌تر به صورت بیمار می‌دهد.
- افزایش اعتماد بهنفس: برای بسیاری از افراد، انحراف چشم باعث نگرانی درباره ظاهر و کاهش اعتماد بهنفس می‌شود. بعد از جراحی، اغلب بیماران بهبود چشمگیری در ظاهر خود تجربه کرده و از هماهنگی جدید چشم‌هایشان رضایت دارند.
با بهترین جراح انحراف چشم در تهران آشنا شوید.
عوارض جراحی انحراف چشم
جراحی انحراف چشم یا استرابیسم بسیار ایمن است، اما همه جراحی‌ها خطراتی با خود به همراه دارند. در نظر داشته باشید که انجام اقدامات مراقبتی بعد از جراحی تا حد زیادی از عوارض آن می‌کاهند. برخی از خطرات یا عوارض جراحی استرابیسم عبارت‌اند از:
- ناهماهنگی مکرر چشم‌ها
- عفونت
- خونریزی
- حساسیت به داروها یا بیهوشی
- دوبینی مجدد
- جای زخم
- پتوز (افتادگی پلک)
- سوراخ کردن صلبیه (سفیدی چشم) در هنگام جراحی
نتایج جراحی انحراف چشم و تاثیر آن بر کیفیت زندگی چگونه خواهد بود؟
جراحی انحراف چشم با تنظیم موقعیت چشم‌ها، هم به بهبود توانایی بینایی مانند تمرکز و درک عمق کمک می‌کند و هم جلوه‌ای متعادل‌تر به چهره می‌بخشد که می‌تواند کیفیت زندگی فرد را به‌طور چشمگیری ارتقا دهد. این تغییر مثبت، به خصوص در کودکان، می‌تواند از بروز مشکلاتی مثل تنبلی چشم جلوگیری کرده و روند رشد بینایی را تقویت کند. همچنین بسیاری از بیماران بعد از عمل، از افزایش اعتماد بهنفس، بهبود تعاملات اجتماعی و کاهش خستگی یا دوبینی گزارش داده‌اند. البته باید توجه داشت که نتیجه نهایی جراحی ممکن است در برخی افراد به زمان بیشتری نیاز داشته باشد، به همین دلیل داشتن انتظارات واقع‌بینانه و مشاوره دقیق با جراح قبل از عمل، بسیار حائز اهمیت است. همچنین تخصص و مهارت جراح نیز در موفقیت عمل بسیار تاثیرگذار است. دکتر سعید یادگاری با سال‌ها تجربه و تخصص در امر جراحی‌های مربوط به چشم، نتایجی ماندگار و موثر از عمل برای شما رقم خواهند زد.
کلام پایانی
جراحی انحراف چشم تنها یک مداخله پزشکی نیست، بلکه گامی موثر در جهت ارتقای کیفیت زندگی بیماران است. این جراحی با بازگرداندن تقارن به چشم‌ها، نه تنها ظاهر فرد را بهبود می‌بخشد، بلکه باعث کاهش دوبینی، خستگی‌های چشمی و افزایش کارایی بینایی می‌شود. تمام این مزایا، جراحی انحراف چشم را به یکی از بهترین راهکارهای درمانی در این حوزه تبدیل کرده‌اند. بی تردید، آغاز این مسیر با انتخاب پزشکی مجرب و آگاه، بسیار حائز اهمیت است. دکتر سعید یادگاری با سابقه درخشان در درمان اختلالات بینایی، انتخابی مطمئن برای بیماران مبتلا به انحراف چشم هستند.
سوالات متداول
جراحی انحراف چشم تحت بی‌حسی انجام می‌شود، بنابراین در حین عمل دردی احساس نمی‌شود. در دوره نقاهت، ممکن است احساس اندکی ناراحتی داشته باشید که با دارو قابل مدیریت است.
مدت زمان جراحی معمولا بین ۳۰ دقیقه تا چند ساعت متغیر است.
زمان بهبودی بسته به فرد و نوع جراحی می‌تواند متفاوت باشد. بیماران ظرف چند روز تا چند هفته می‌توانند به فعالیت‌های عادی خود بازگردند.
هزینه جراحی بسته به موقعیت جغرافیایی، پیچیدگی حالت بیمار و شهرت جراح می‌تواند متغیر باشد. همچنین بیمه‌های درمانی ممکن است بخشی از هزینه‌ها را پوشش دهند.
دوبینی بعد از جراحی استرابیسم، پدیده‌ای طبیعی است که ممکن است چند روز ادامه داشته باشد؛ البته در برخی افراد این وضعیت ممکن است کمی بیشتر طول بکشد.
