بدن برای مرطوب نگه داشتن چشم‌ها و کمک به حذف هر گونه اجسام خارجی اشک تولید می‌کند. اما هنگامی که بدن بیش از اندازه اشک تولید می‌کند، یا تخلیه اشک تحت تاثیر قرار گیرد، نتیجه‌ی آن آبریزش شدید چشم‌ها خواهد بود. در حالی که آبریزش چشم لزوماً مضر نیست، اما می‌تواند آزار دهنده باشد. اصطلاح پزشکی برای آبریزش چشم، اپی فورا است که به زبان ساده به معنای افزایش اشک است. اپی فورا دلایل بسیاری دارد و راه‌های بسیاری برای تسکین علائم آن وجود دارد.
در صورت تولید بیش از حد اشک، چشمان اشک آلود اغلب به سادگی با قطره چشم، کمپرس گرم یا گاهی با دارو قابل درمان است. درمان مشکلات آبریزش چشم معمولاً عمل جراحی است، اما از آنجا که بیشتر درمان‌های جراحی سریع و بسیار موثر هستند جای نگرانی نمی‌باشد. برای تشخیص کامل و بحث در مورد تمام گزینه‌های درمانی موجود در کلینیک دکتر یادگاری می‌‌توانید با شماره 02188672802 ترتیب دهید.
ریزش اشک طبیعی
در قسمت بالا و بیرونی هر چشم یک غده کوچک به نام غده اشکی است. این غده به طور مداوم مقادیر کمی اشک تولید می‌کند. هنگام پلک زدن، پلک جهت مرطوب نگه داشتن چشم اشک را در جلوی چشم پخش می‌کند.
اشک از کانال‌های کوچکی (کانالیکول) در سمت داخل چشم وارد کیسه اشکی می‌شود. سپس از اینجا از طریق یک کانال به نام مجرای اشکی به داخل بینی جاری می‌شود.
علائم آبریزش چشم
علائم آبریزش چشم و ریزش اشک عبارتند از:
- سوزش چشم‌ها
- خارش چشم‌ها
- احساس وجود جسم خارجی در چشم
- کاهش تیزی دید
- تورم پلک
- عطسه
- چشم‌های قرمز و خونی
- چشم درد، به خصوص اگر ضربه به آن وارد شود.
- ترشح از چشم
- پوسته پوسته شدن اطراف چشم که حاکی از انسداد مجرای اشک است.
ریزش اشک همیشه خطرناک نیست. با این حال اگر چشم‌های قرمز، ترشحات بیش از حد، درد، یا حساسیت به لمس در اطراف بینی همراه با اشک ریختن وجود داشته باشد، بلافاصله با پزشک تماس بگیرید. هر یک از این علائم نشانه یک مشکل جدی‌تر هستند.
دلایل
تشکیل بیش از حد اشک
- احساسات می‌توانند باعث گریه کردن شما شوند.
- هر چیزی که موجب تحریک چشم می‌شود می‌تواند باعث تشکیل مقدار زیادی اشک شود. ریزش اشک یک عکس‌العمل محفاظتی برای دور نگه داشتن عوامل محرک از چشم می‌باشند. برای مثال:
- عوامل محرک شیمیایی مانند پیاز، دود و غیره
- عفونت جلوی چشم (التهاب ملتحمه عفونی)
- آلرژی که منجر به التهاب جلوی چشم (التهاب ملتحمه آلرژیک) می‌شود.
- آسیب یا خراش کوچک در جلوی چشم یا یک ذره‌ی خاک یا شن که وارد چشم می‌شود.
- مژه‌هایی که به سمت داخل رشد می‌کنند می‌توانند ناحیه جلوی چشم را تحریک کنند. این وضعیت انتروپیون نامیده می‌شود.
- بیماری تیروئید یکی از دلایل غیر متداول است.
تخلیه ناقص اشک
اشک‌ها ممکن است در هر نقطه‌ای در کانال‌های زهکشی مسدود شوند.
- شایع‌ترین علت آبریزش چشم در بزرگسالان انسداد مجرای اشک در زیر کیسه اشک است. به نظر می‌رسد که این مشکل به دلیل تنگ شدگی تدریجی انتهای بالایی مجرای اشک است که احتمالاً ناشی از التهاب خفیف و مداوم می‌باشد. اگر دچار انسداد مجرای اشک باشید، نه تنها چشمان اشک آلود دارید بلکه اشک‌های راکد در کیسه اشک ممکن است آلوده شوند. در صورتی که کیسه اشک آلوده شود ترشحات چسبنده‌ای نیز در چشم‌ها خواهید داشت. همچنین ممکن است دچار ی تورم دردناک در سمتی از بینی که نزدیک چشم است شود.
- گاهی اوقات مجرای اشک به طور کامل مسدود نشده، اما برای تخلیه تمام اشک تنگ شده است.
- در موارد غیر متداول ممکن است یک انسداد در کانالیکول وجود داشته باشد یا ورودی کانال‌های کوچک (کانالیکول) در گوشه داخلی چشم مسدود شود. این وضعیت ممکن است به علت التهاب یا زخم باشد.
- در موار نادر ممکن است یک پولیپ در بینی از خروج اشک از مجرای اشک جلوگیری کند.
- برخی کودکان با مجرای اشکی که کامل باز نشده به دنیا می‌آیند. این مشکل شایع است و معمولاً ظرف چند هفته بدون هیچگونه درمانی و با باز شدن کامل مجرای اشک برطرف می‌شود.
- اکتروپیون: این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که پلک پایین به سمت بیرون چشم بر می‌گردد. اکتروپیون ممکن است باعث شود که اشک‌ها به جای اینکه به سمت کیسه اشک بروند، از پایین پلک حرکت کنند.
تشخیص
برای تشخیص آبریزش چشم، چشم پزشک سوالاتی را در مورد سابقه‌ی پزشکی، علائم و شیوه زندگیتان می‌پرسد. سپس یک معاینه دقیق از چشم و احتمالاً یک معاینه‌ی فیزیکی را به منظور تعیین علت آبریزش چشم انجام می‌دهد. همچنین ممکن است یک کشت از نمونه‌ی اشک بردارد. پس از شناسایی علت ریزش اشک می‌توان برنامه‌ی درمانی را تهیه کرد.
درمان آبریزش چشم
- التهاب: اگر اشک آلود بودن چشم ناشی از التهاب ملتحمه‌‌ی عفونی باشد ممکن است پزشک ترجیح دهد که یک هفته یا بیشتر صبر کند تا ببیند که مشکل بدون قطره‌های چشمی آنتی بیوتیک برطرف می‌شود یا خیر.
- برگشتگی مژه: در صورت برگشت مژ‌ها به سمت داخل، یا وجود جسم خارجی در چشم ، پزشک می‌تواند آن را برطرف می‌کند.
- اکتروپیون: برگشت پلک به طرف بیرون بیمار ممکن است نیاز به عمل جراحی داشته باشد که در آن تاندونی که پلک بیرونی را در محل خود نگه می‌دارد کشیده شود.
- انسداد مجرای اشک: ممکن است نیاز به جراحی باشد که یک کانال جدید را از کیسه اشک به داخل بینی ایجاد می‌کند. این کار به اشک‌ها اجازه می‌دهد تا از بخش مسدود شده‌ی مجرای اشک عبور کند. این عمل جراحی یا DCR نامیده می‌شود.
آبریزش چشم در نوزادان و کودکان
ممکن است متوجه شده باشید که نوزادان به طور غیر عادی آبریزش چشم دارند. این موضوع شاید به این دلیل باشد که مجاری اشک هنوز بطور کامل رشد نکرده‌اند. شروع تولید اشک در نوزاد هفته‌ها طول می‌کشد و ممکن است چند هفته قبل از این باشد که کانال اشکی که مجرا در آن قرار دارد، باز شده باشد.
مجاری اشک در بیشتر نوزادان ظرف یک سال پس از تولد باز می‌شوند. به والدین کودکانی که هنوز مجرای اشکشان به طور کامل باز نشده است (مشکلی که تحت عنوان انسداد مجرای اشک شناخته می‌شود و حدود 30 درصد از نوزادان دچار آن هستند) توصیه می‌شود که پوست پوشاننده‌ی مجاری اشک به منظور تسریع این فرایند ماساژ داده شود. اگر این روش موثر نباشد، چشم پزشک می‌تواند یک روش کاوش برای باز کردن مجاری و جلوگیری از آبریزش چشم انجام دهد.
احتمال بهبودی
احتمال بهبود آبریزش چشم بطور معمول بالا است. در نتیجه به محض اینکه پزشک علت را تعیین کرد، درمان آغاز می‌شود. در اغلب موارد آبریزش چشم ظرف چند ساعت یا چند روز برطرف می‌شود. زمان بهبودی بسته به نوع درمان متفاوت است.
برای مثال آبریزش چشم به دلیل آلرژی ممکن است کمتر از یک ساعت با مصرف آنتی هیستامین متوقف شود، اما اگر نیاز به جراحی باشد در مدت یک هفته مشکل حل می‌شود.
پیشگیری
آبریزش چشم مهم‌تر از همه به دلیل مشکل در سیستم اشکی است. بنابراین انجام اقدامات لازم برای اطمینان از اینکه سیستم اشکی مشکلی پیدا نکند، مهم است. در اینجا چند راهنمایی برای جلوگیری از آبریزش چشم ارائه شده است:
- حفاظت از چشم‌ها در برابر نور خورشید، آسیب دیدگی، و سوختگی با استفاده از عینک‌های محافظ مانند عینک آفتابی، عینک ایمنی یا ماسک صورت تا حد ممکن
- همواره از آلرژن‌های شناخته شده دور بمانید یا قبل از ورود به محیطی که حاوی یک عامل آلرژی‌زا است، اقدامات احتیاطی را انجام دهید (برای مثال سی دقیقه قبل از وارد شدن به محیط آنتی هیستامین خوراکی مصرف کنید)
- یک رژیم غذایی متعادل در طول زندگی خود استفاده کنید.
- هنگامی که در چشم خود احساس خارش و سوزش دارید آن را لمس نکنید و نمالید.
- از تماس داشتن با افرادی که عفونت ویروسی یا باکتریایی دارند خودداری کنید. اگر عفونت ویروسی یا باکتریایی دارید، اقدامات احتیاطی برای جلوگیری از انتقال عفونت را انجام دهید. وسایل مشترک خانگی را استریل کنید، دستان خود را مرتب بشویید، و ملحفه، لوازم آرایش، یا قطره‌های چشم را به اشتراک نگذارید.
- برای جلوگیری از پخش شدن میکروب دستان خود را بطور مکرر بشویید.
- هر چه سنتان بالاتر می‌رود برای معاینات معمول به تعداد دفعات بیشتری به چشم پزشک مراجعه کنید.
