استرابیسم یا انحراف چشم، وضعیتی ست که در آن چشم‌ها هر کدام در جهت متفاوتی نگاه می‌کنند. این وضعیت خصوصاً در کودکان سنین پایین شایع است، اما می‌تواند در هر سنی رخ دهد. در صورت انحراف چشم، یکی از چشم‌ها ممکن است رو به داخل، رو به بیرون، رو به بالا یا رو به پایین منحرف شود در حالی که چشم دیگر رو به رو را نگاه می‌کند. این وضعیت ممکن است همیشگی باشد و یا گاهی رخ دهد.
برای اصلاح استرابیسم معمولاً درمان‌هایی توصیه می‌شود، زیرا رفع این مشکل به خودی خود امکان پذیر نیست و در صورت عدم درمان، ممکن است موجب بروز مشکلات دیگری نیز گردد.
در صورتی که درمان‌های غیر جراحی دیگر مناسب نباشند یا کمکی به بهبود وضعیت نشوند، عمل جراحی ممکن است برای اصلاح استرابیسم توصیه شود. این عمل جراحی شامل حرکت دادن عضلاتی می‌شود که حرکات چشم را کنترل می‌کنند تا چشم‌ها بهتر بتوانند در یک جهت حرکت کنند.
انجام جراحی توسط بهترین فوق تخصص استرابیسم در تهران از بروز عوارض بعد از عمل پیشگیری خواهد کرد
دلایل بروز استرابیسم
علت دقیق ابتلا به استرابیسم همیشه شناخته شده و معلوم نیست. برخی افراد با انحراف چشم متولد می‌شوند و برخی دیگر در سنین بالاتر دچار این عارضه می‌شوند. گاهی اوقات این وضعیت، یک مشخصه‌ی ارثی در خانواده می‌باشد.
در کودکان، استرابیسم اغلب به خاطر تلاش‌های چشم برای غلبه بر یک مشکل بینایی از جمله موارد زیر ایجاد می‌شود:
- نزدیک بینی ، یعنی مشکل در دیدن اجسامی که دور هستند.
- دور بینی، یعنی مشکل در دیدن اجسامی که نزدیک هستند.
- آستیگماتیسم که در آن، قسمت جلوی چشم انحنای ناهمواری دارد و منجر به تاری دید می شود.
علت نادر استرابیسم عبارت‌اند از:
- برخی عفونت‌های خاص مانند سرخک
- برخی بیماری‌ها یا سندروم‌های ژنتیکی مانند سندروم داون
- تاخیراتی در رشد
- فلج مغزی
- مشکلات دیگری در مغز یا سیستم عصبی
استرابیسم همچنین گاهی اوقات می‌تواند نشانه‌ای از انواع نادری از سرطان چشم در کودکان به نام رتینوبلاستوما (retinoblastoma) باشد. فرزند خود را نزد پزشک معالج خود ببرید تا تعیین کند که آیا این شرایط برای استرابیسم فرزندتان رد می‌شود یا خیر.
چه زمانی به بهترین جراح انحراف چشم مراجعه کنیم؟
در صورت داشتن موارد زیر، به پزشک مراجعه کنید:
- فرزند شما در همه وقت انحراف چشم دارد.
- فرزند شما بیشتر از 3 ماه سن دارد و گاهی دچار استرابیسمی می‌شود یا می‌آید و می‌رود – در نوزادان کوچک‌تر از این سن، استرابیسم هایی که می‌آیند و میروند مسئله‌ای شایع است و معمولاً دلیلی برای نگرانی نیستند.
- نگرانی در مورد بینایی فرزندتان دارید – علائم یک مشکل می‌تواند شامل مدام چرخیدن سر او به یک طرف یا بسته نگه داشتن یک چشم هنگام نگاه کردن به چیزها باشد.
- در سال‌های بعدی زندگی و در سنین بالاتر، دچار یک انحراف چشم یا دوبینی شده‌اید.
مشکلاتی که ممکن است در صورت عدم درمان استرابیسم ایجاد شود
هرگز نباید مشکل استرابیسمی را که همیشه رخ می‌دهد یا بعد از 3 ماهگی در کودک دیده می‌شود، نادیده گرفت.
در صورت عدم درمان استرابیسم، این عارضه ممکن است منجر به مشکلات بیشتری شود، مانند:
- تاری دید یا دوبینی مداوم
- تنبلی چشم – که در آن، مغز شروع به نادیده گرفتن سیگنال‌های ناشی از چشم مبتلا می‌کند، بنابراین کودک شما بینایی عادی نخواهد داشت.
- خجالت کشیدن و یا عزت‌نفس پایین
عمل جراحی می‌تواند به بهبود تراز چشم کمک کند، حتی اگر یک استرابیسم برای مدتی طولانی تحت درمان قرار نگرفته باشد، اما در صورت عدم درمان در سنین جوانی ممکن است مشکلات بینایی دائمی شود.
آمادگی برای جراحی استرابیسم
قبل از عمل جراحی:
- شما در یک جلسه‌ی ارزیابی قبل از عمل حضور خواهید داشت- چند آزمایش ساده برای بررسی اینکه آیا می‌توانید عمل جراحی انجام دهید یا خیر انجام خواهد شد و این شانس را دارید که سؤالات خود را در مورد این جراحی بپرسید.
- به شما گفته می‌شود چه موقع برای انجام این عمل در بیمارستان بستری شوید و چه زمانی قبل از عمل باید از خوردن و آشامیدن پرهیز کنید.
- باید برای برگشتن به خانه، بعد از عمل، برنامه‌ریزی کنید – معمولاً می‌توانید در همان روز به خانه برگردید، بهتر است یک دوست یا یکی از اعضای خانواده شما را همراهی کند (زیرا ممکن است خواب آلوده باشید)؛ بعد از انجام عمل جراحی، حداقل یک یا دو روز قادر به رانندگی نخواهید بود.
بهترین فوق تخصص استرابیسم در تهران چگونه جراحی را انجام می‌دهد؟
جراحی استرابیسم تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود و معمولاً کمتر از یک ساعت طول می‌کشد. شما یا فرزندتان معمولاً می‌توانید در همان روز به خانه برگردید.
اگر کودک شما تحت عمل جراحی قرار گرفته است، می‌توانید آن‌ها را تا اتاق عمل همراهی کنید و تا زمانی که به او بیهوشی داده نشده باشند، در کنار او بمانید.
در طول عمل:
- چشم با استفاده از ابزاری به نام سپکولوم پلک، باز نگه داشته می‌شود – گاهی اوقات برای رسیدن به تراز صحیح ممکن است لازم باشد كه روی هر دو چشم جراحی انجام شود
- جراح قسمتی از عضله متصل به چشم را جدا کرده و آن را به حالت جدید حرکت می‌دهد به‌طوری که چشم‌ها در یک جهت قرار بگیرند
- عضلات در موقعیت جدید خود با بخیه‌های جذبی ثابت می‌شوند – این بخیه‌ها در پشت چشم مخفی می‌شوند، بنابراین دیگر بعد از عمل قابل رؤیت نیستند.
گاهی اوقات، در افراد بزرگسال و نوجوانان، ممکن است هنگامی که بعد از جراحی بهوش می‌آیید، تنظیمات بیشتری روی عضلات چشم انجام شود. برای این کار از مواد بی‌حسی موضعی برای بی‌حس کردن چشم‌ها استفاده می‌شود.
بعد از جراحی استرابیسم
پس از عمل، یک پد چشمی روی چشم عمل شده قرار می‌گیرد. این پد معمولاً روز بعد یا گاهی اوقات قبل از رفتن به خانه برداشته می‌شود.
احتمالاً حداقل برای چند روز چشم دچار درد می‌شود. احتمالاً داورهای مسکنی برای کاهش درد و ناراحتی و همچنین قطره‌های چشمی برای کمک به روند بهبودی به شما می‌دهند.
ممکن است دچار برخی از عوارض جانبی زیر شوید:
- چشم درد – این عارضه حداقل چند روز ادامه دارد و اغلب حسی مانند وجود شن یا ماسه در چشم می‌باشد. مصرف داروهای مسکن ساده‌ای مانند پاراستامول می‌تواند به این مشکل کمک کند، اگرچه به کودکان زیر 16 سال نباید آسپرین داده شود.
- قرمزی چشم‌ها – این عارضه می‌تواند برای چند ماه ادامه داشته باشد؛ همچنین ممکن است برای یک یا دو روز، خون در اشک چشمتان دیده شود.
- خارش چشم‌ها – این خارش در اثر بخیه می‌باشد و ممکن است چند هفته طول بکشد تا زمانی که این بخیه‌ها جذب شوند. سعی کنید چشم خود را مالش ندهید.
- دو بینی – این مشکل معمولاً بعد از یک هفته یا بیشتر رفع شود، البته می‌تواند طولانی‌تر باشد.
از شما خواسته می‌شود تا مراجعات بعد از عمل جراحی‌تان نزد جراح متخصص چشمتان را انجام دهید. در صورت داشتن هرگونه عوارض جانبی شدید یا طولانی ناشی از عمل جراحی، با دکتر جراح انحراف چشمتان تماس بگیرید.
بازگشت به فعالیت‌های عادی
بهبودی کامل از عمل جراحی انحراف چشم، چند هفته طول می‌کشد.
فوق تخصص استرابیسم می‌تواند در مورد اینکه چه زمانی می‌توانید به فعالیت‌های عادی خود بازگردید، به شما توصیه‌های خاصی می‌دهد، اما به‌طورکلی:
- به محض احساس کردید که توانایی آن را دارید، می‌توانید تلویزیون تماشا کنید، مطالعه کنید و فعالیت‌های روزانه دیگرتان را انجام دهید.
- بعد از حدود یک هفته می‌توانید به محل کار یا مدرسه‌تان بازگردید
- حداقل یک روز یا دو روز رانندگی نکنید (زیرا ممکن است هنوز اثر بیهوشی کاملاً از بین نرفته نباشد) یا اگر دوبینی دارید، این مدت طولانی‌تر خواهد بود.
- هنگام شستشو، سعی کنید هیچ صابون یا شامپویی وارد چشمتان نشود.
- بیشتر افراد بعد از حدود یک هفته به فعالیت‌های ورزشی‌شان باز می‌گردند، اگرچه ممکن است پزشک توصیه کند که برای 2 تا 4 هفته از شنا و ورزش‌های برخوردی (مانند راگبی) خودداری کنید.
- به مدت 4 هفته از مواد آرایشی در نزدیک چشم استفاده نکنید
- کودک شما به مدت 2 هفته نباید ماسه بازی کند یا از رنگ صورت استفاده کند
اگر قبل از عمل عینک استفاده می‌کردید، احتمالاً هنوز هم باید آن‌ها را بپوشید؛ اما نمی‌توانید از لنزهای تماسی استفاده کنید تا زمانی که به شما گفته نشود که این کار بی خطر است.
خطرات احتمالی ناشی جراحی استرابیسم
مانند هر نوع عمل جراحی دیگر، خطر بروز عوارضی بعد از جراحی برای رفع انحراف چشم وجود دارد. تخمین شده است که در هر 1000 عمل جراحی، در 2 تا 3 مورد عارضه‌ی جدی رخ می‌دهد.
این خطرات شامل موارد زیر است:
- برای اصلاح كامل استرابیسم، ممکن است نیاز به عمل جراحی دیگر وجود داشته باشد – این امر بسیار شایع است، خصوصاً اگر استرابیسم شدید باشد
- دو بینی دائم – برای اصلاح دید، ممکن است به عینک مخصوصی نیاز داشته باشید
- عفونت، آبسه (چرک کردن) یا کیست (ایجاد مایعات) در اطراف چشم – این مشکل ممکن است به درمان با آنتی بیوتیک ها و یا عملی برای تخلیه چرک یا مایع نیاز داشته باشد.
- عضلات چشم از موقعیت خود خارج می‌شوند (به اصطلاح در میروند) – برای اصلاح این مورد، ممکن است نیاز به جراحی دیگری باشد.
- به دلیل بخیه زدن ماهیچه‌های چشم در محل مورد نظر، سوراخ کوچکی در چشم ایجاد می‌شود – این عارضه ممکن است به مصرف آنتی بیوتیک ها برای جلوگیری از عفونت و عملی برای بستن سوراخ نیاز داشته باشد.
هزینه عمل توسط بهترین فوق تخصص استرابیسم در تهران چقدر است؟
هزینه عمل جراحی استرابیسم بسته به عوامل زیادی، متفاوت است. هزینه‌ی آن ممکن است به موارد زیر بستگی داشته باشد:
- کدام پزشک را انتخاب می‌کنید
- سابقه پزشکی شما
- نوع بررسی تشخیصی که پزشک توصیه می‌کند که برای شما مناسب است
- نوع بی‌حسی که پزشک توصیه می‌کند که برای شما مناسب است
- نوع پروتز، دارو یا روش عملی که شما انتخاب می‌کنید یا پزشک توصیه می‌کند که برای شما مناسب است
سایر راه‌های درمانی استرابیسم
درمان‌های دیگر برای یک استرابیسم عبارت‌اند از:
- استفاده از عینک – در صورت ایجاد مشکل در بینایی فرزند شما، مانند دور بینی، عینک می‌تواند کمک کند.
- تمرینات چشم – تمریناتی برای ماهیچه‌هایی که باعث کنترل حرکت چشم می‌شوند، ممکن است گاهی اوقات به عملکرد بهتر چشم‌ها کمک کند.
- تزریق به عضلات چشم – این تزریق‌ها عضلات چشم را تضعیف می‌کنند که می‌تواند به یک خط شدن چشم‌ها کمک کند؛ اما اثر آن معمولاً کمتر از 3 ماه طول می‌کشد.
اگر فرزند شما به خاطر داشتن استرابیسم، دچار تنبلی چشم شده است ، ممکن است نیاز باشد که ابتدا به درمان آن بپردازید.
درمان تنبلی چشم معمولاً شامل پوشیدن یک پچ بر روی چشم غیر مبتلا است که به بهبود بینایی در چشم مبتلا کمک می‌کند
