فشار چشم + نحوه اندازه‌گیری و درمان

افزایش فشار چشم زمانی است که فشار درون چشم (که به آن فشار داخل چشمی گفته می شود) بیش از حد بالا باشد و هیچ نشانه ای از آسیب گلوکوماتوز (مربوط به گلوکوم یا آب سیاه) وجود نداشته باشد. یک یا هر دو چشم ممکن است به این وضعیت دچار شوند. فشار داخل چشمی بین ۱۱ تا ۲۱ میلی متر جیوه (mmHg) نرمال و طبیعی در نظر گرفته می شود. زمانی گفته می شود فرد افزایش فشار داخل چشمی دارد که :

فشار داخل چشمی دائما بالای 21mmHg باشد.
علائم بالینی گلوکوم از جمله آسیب عصب اپتیک (بینایی) یا کاهش میدان بینایی وجود نداشته باشد.

به دلیل این که افزایش فشار چشم می تواند منجر به آسیب عصب اپتیک شود، افزایش فشار درون چشم ممکن است خطر ابتلا به گلوکوم یا آب سیاه چشم را افزایش دهد. با این حال همه افرادی که فشار چشم افزایش یافته دارند، دچار گلوکوم نمی شوند.

فشار عادی چشم چیست؟

واحد سنجش فشار چشم، میلی‌متر جیوه است و مانند روشی که دما با استفاده جیوه سنجیده می‌شود اندازه‌گیری می‌شود. فشار عادی چشم معمولاً بین 10 تا 20 میلیمتر جیوه است. اگر فشار چشم خیلی زیاد یا خیلی کم باشد به بینایی شما آسیب وارد می‌کند. بالا بودن فشار چشم که علامت دیگری نداشته باشد، هایپرتنشن یا پرفشاری چشم است. فشار چشم برخی افراد بالا است و به چشم آنها نیز آسیبی وارد نمی‌شود و در برخی دیگر از افراد نیز ممکن است با وجود عادی بودن فشار چشم، مشکلات بینایی وجود داشته باشد.

اگر فردی به آب سیاه چشم یا گلوکوم مبتلا باشد، فشار چشم ممکن است به عصب آن آسیب وارد کند. این آسیب‌دیدگی باعث کاهش دائمی بنایی می‌شود. اگر گلوکوم تحت درمان قرار نگیرد منجر به کوری کامل می‌شود.

چرا فشار چشم مهم است؟

فشار طبیعی چشم به حفظ شکل چشم کمک می‌کند که از 2 میلیون قسمت چشم که به شما در دیدن کمک می‌کند حفاظت می‌کند. برخلاف فشار خون، محدوده خطر در فشار چشم باعث کاهش درد می‌شود. محدوده نرمال فشار چشم در هر فرد متفاوت است. فشار چشم در یک نفر از هر 3 نفر مبتلا به گلوکوم هرگز بالا نمی‌رود در حالی که فشار چشم در برخی افراد ممکن است بیش از حد نرمال باشد و به عصب‌های آنها نیز آسیبی وارد نشود. به همین دلیل شما باید به طور دوره‌ای به متخصص چشم یا چشم‌پزشک مراجعه کنید.

فشار بالا چشم یا پرفشاری چشم چیست؟

اگر مایع جلوی چشم آن گونه که باید، تخلیه نشود یا اگر مایع زیادی در چشم شما تولید شود، فشار داخل آن به شدت افزایش می‌یابد. پزشک ممکن است این عارضه را پرفشاری چشم بنامد. این عارضه باعث ابتلا به گلوکوم می‌شود که گروهی از بیماری‌هایی است که منجر به کوری می‌شوند. فشار چشم بالا یکی از مهم‌ترین علل ابتلا به گلوکوم است. گلوکوم درد ندارد و ممکن است شما سالیان زیادی به آن مبتلا باشید و تغییری هم در بینایی شما ایجاد نشود بنابراین بررسی فشار چشم به شما کمک می‌کند که به موقع نسبت به آن آگاهی یابید.

ممکن است فشار چشم شما پس از آسیب‌دیدگی یا بیماری افزایش یابد. برخی داروها مانند استروئیدها نیز ممکن است باعث افزایش فشار داخل چشم شوند. این عارضه ممکن است پس از انجام برخی فرایندهای طبی مانند زمانی که یک لوله از گلوی شما عبور داده می‌شود نیز اتفاق بیفتد.

فشار پایین چشم چیست؟

پایین بودن فشار چشم باعث نگرانی کمتری نسبت به بالا بودن آن می‌شود. غالباً فشار چشم افراد به دلیل نشت چشم پس از انجام عمل جراحی کاهش می‌یابد. برای برخی افراد، فشار چشم بسیار پایین باعث تاری دید یا بروز مشکلات دیگر می‌شود. برخی دیگر از افراد نیز با پایین بودن فشار چشم مشکلی ندارند. اگر فشار چشم کمتر از 5 میلی‌متر جیوه باشد، پزشکان به آن هایپوتونی اوکلار می‌گویند و ممکن است باعث بروز مشکلات متعددی شود که برخی از آنها عبارتند از:

تورم قرنیه، قوز قسمت خارجی شفاف چشم
آب مروارید
آسیب‌دیدگی ماکولا، قسمت حساس به نور در شبکیه که به شما امکان دیدن را می‌دهد
ناراحتی

علت بالا رفتن فشار چشم

قسمت قدامی چشمی حاوی مایعی است که زلالیه نامیده می شود. این مایع هم بافت های این ناحیه را تغذیه می کند و هم به حفظ شکل چشم کمک می کند. به دلیل این که چشم ها دائما زلالیه تولید می کند، باید امکان تخلیه آن وجود داشته باشد. این تخلیه در ناحیه ای در چشم به نام زاویه تخلیه صورت می گیرد. این سیستم تخلیه با پیشگیری از افزایش زلالیه به ثابت نگه داشتن فشار چشم کمک می کند. زمانی که زلالیه نتواند به درستی تخلیه شود شروع به تجمع می کند. این مسئله موجب افزایش فشار درون چشم و منجر به هایپرتنشن چشمی می شود.

درمان فشار چشم بالا

فشار چشمی با قطره های چشمی تجویزی درمان می شود که هم ممکن است به تخلیه زلالیه از چشم کمک کنند و یا مقدار زلالیه تولید شده توسط چشم را کاهش دهد. مثال های این داروها شامل موارد زیر است:

پروستاگلندین ها (تراوپروست، لاتانوپروست)
مهارکننده های rho کیناز (نتارسودیل)
نیتریک اکسایدها (لاتانوپروستون بونود)
بتا بلوکرها (تیمولول)
مهارکننده های کربنیک انهیدراز (دورازولامید، برینزولامایند)

احتمالا چشم پزشک شما یک برنامه فالوآپ (پیگیری) برای چند هفته بعد تنظیم می کند تا چگونگی عملکرد قطره ها را بررسی کند. علاوه بر این از آن جا که فشار چشم خطر گلوکوم را افزایش می دهد، مراجعه به چشم پزشک هر 1 تا 2 سال برای معاینه چشم مهم است.
در صورتی که فشار داخل چشمی شما فقط اندکی افزایش یافته باشد، چشم پزشک ممکن است ترجیح دهد ارزیابی بدون تجویز قطره های چشمی را در برنامه بگذارد. در صورتی که فشار داخل چشم همچنان بالا باشد یا افزایش پیدا کند، چشم پزشک ممکن است قطره های چشمی را تجویز کند.

سخن آخر

فشار طبیعی چشم به حفظ شکل چشم کمک می‌کند. فشار چشم بالا زمانی است که فشار درون چشم یا فشار داخل چشم از ۲۱میلیمتر جیوه (mmHg) بالاتر باشد.

کلینیک چشم دکتر یادگاری ارائه کننده تمام خدمات مربوط به چشم شامل لیفت شقیقه، فمتولیزیک ،پتوز، بلفاروپلاستی، انحراف چشم، ضعیفی چشم و غیره می باشد. کلینیک ما با داشتن دکتری زبده و با مهارت و همچنین تیم متخصص و قوی یکی از کلینیک های مطرح در کشور است که شما می توانید با یکبار مراجعه و مشاهده مراجعین محترم و رضایت آنها از خدمات مجموعه ما، اطمینان حاصل کنید.
برای مشاوره رایگان یا گرفتن نوبت در درمان و زیبایی چشم کافیست با شماره ۰۹۱۲۰۶۱۷۹۷۳ با ما ارتباط برقرار کنید.