
لیزیک و لازک، روشهایی که امروزه برای اصلاح عیوب انکساری چشم بسیار مورد استقبال قرار گرفتهاند و افراد زیادی به سراغ این روشها میروند. هر دو روش میتوانند طیف وسیعی از مشکلات انکساری چشم مانند نزدیکبینی، دوربینی و آسیگماتیسم را برطرف کرده و بیماران را از شر عینکها و لنزهای تماسی خلاص کنند. اما بهتر است بدانید که این دو روش تفاوتهایی در نحوه انجام، زمان بهبودی و شرایط بدنی لازم دارند. شناخت درست این دو روش میتواند مسیر تصمیمگیری را سادهتر کند. این که قرنیه چشم چه ضخامتی دارد، سبک زندگیتان چگونه است یا حتی میزان فعالیتهای روزانهتان چقدر است، همگی میتوانند در انتخاب بین لیزیک و لازک موثر باشند. اینکه کدام روش مناسب شما خواهد بود و هر روش چه مزایا و معایبی به همراه دارد را در ادامه بررسی خواهیم کرد. مسئله قابل توجه دیگر انتخاب پزشک متخصص و حرفهای برای انجام این عمل است. دکتر سعید یادگاری متخصص و جراح بیماریهای چشم یکی از بهترین گزینهها برای انجام این دو روش به شمار میروند. ایشان با تخصص و تجربه کافی در زمینه جراحیهای چشمی، انواع عملهای رفع عیوب انکساری چشم را با کمترین عوارض برای شما انجام میدهند.
تفاوت عمل لیزیک با لازک چشم
تصمیمگیری برای انجام عمل لیزر چشم میتواند یک تصمیم مهم در جهت بهبود کیفیت بینایی باشد، اما انتخاب بین دو روش رایج یعنی لیزیک (LASIK) و لازک (LASEK) میتواند کمی گیجکننده باشد. هر دو روش با هدف اصلاح عیوب انکساری چشم انجام میشوند، اما مسیر رسیدن به نتیجه نهایی در آنها تفاوتهایی دارد. نوع و ضخامت قرنیه، مدت زمان بهبودی مورد انتظار، حساسیت به درد، شرایط شغلی و سبک زندگی از جمله عواملی هستند که در انتخاب روش مناسب نقش دارند. بهطور کلی، لیزیک با دوره نقاهت سریعتر، برای بسیاری از افراد گزینهای محبوب است، در حالی که لازک با حذف نیاز به ایجاد برش، گزینهای ایمنتر برای افرادی با قرنیه نازک یا مشاغل پرتحرک و پرفشار به شمار میرود. تفاوتهای اصلی این دو روش شامل موارد زیر هستند:
مقایسه تفاوتها | لیزیک (LASIK) | لازک (LASEK) |
محل تاثیر لیزر | زیر لایه فلپ قرنیه | روی سطح قرنیه |
نوع برش | ایجاد فلپ با لیزر فمتوثانیه | بدون برش با جدا کردن لایه سطحی (اپیتلیوم) |
مناسب چه افرادی است | افراد با قرنیه ضخیم، نیازمند به بازگشت سریع به کار | افراد با قرنیه نازک، ورزشکاران، مشاغلی با ریسک بالا |
مدت زمان عمل | حدود ۱۵ دقیقه برای هر دو چشم | حدود ۱۰ دقیقه برای هر دو چشم |
دوره ناراحتی و نقاهت بعد از عمل | ۴ تا ۶ ساعت | ۲۴ تا ۴۸ ساعت |
نیاز به استفاده از لنز محافظ | ندارد | دارد (برای چند روز اول) |
زمان بهبود بینایی | ۱ تا ۲ روز | چند روز تا چند هفته |
هزینه انجام | هزینه بیشتر به دلیل نقاهت کمتر | هزینه کمتر به دلیل نقاهت بیشتر |
روش عمل لیزیک چشم
در عمل جراحی لیزیک (LASIK)، ابتدا یک برش نازک به نام فلپ در لایه سطحی قرنیه ایجاد میشود. این برش با استفاده از لیزر فمتوثانیه انجام میگیرد. فمتوثانیه نوعی لیزر بسیار دقیق با پالسهای نوری فوق سریع در محدوده مادون قرمز است که امکان برش بدون تیغ را فراهم میکند. پس از ایجاد فلپ، جراح آن را به آرامی کنار میزند تا لایههای زیرین قرنیه در دسترس قرار گیرند. سپس با استفاده از لیزر اگزایمر، با دقت بسیار بالا مقادیر دقیقی از بافت قرنیه تراش داده میشود تا انحنای آن تغییر کند. این تغییر شکل باعث میشود که نور ورودی به چشم دقیقتر روی شبکیه متمرکز شود و عیوب انکساری مانند نزدیکبینی چشم، دوربینی یا آستیگماتیسم اصلاح گردند. در پایان، فلپ به محل اولیهاش بدون نیاز به بخیه بازگردانده میشود. به دلیل حفظ لایه سطحی قرنیه و حداقل آسیب به بافت، دوره نقاهت بعد از لیزیک کوتاه است و اکثر بیماران ظرف یک تا دو روز، به بینایی نسبتا واضح و طبیعی دست مییابند.
در مورد دوربینی چشم بیشتر بخوانید.
روش عمل لازک چشم
لازک یا کراتومیلوزیس اپیتلیال با کمک لیزر، یکی از روشهای مطمئن و موثر جراحی چشم با لیزر است و برای افرادی طراحی شده که گزینه مناسبی برای انجام روش لیزیک نیستند. اگر ضخامت قرنیه شما کمتر از حد معمول باشد یا اگر ساختار قرنیهتان صافتر از حد استاندارد باشد، لازک میتواند جایگزینی ایمن و مفید برای شما به شمار رود. برخلاف لیزیک، در عمل لازک نیازی به ایجاد فلپ در قرنیه نیست. به جای آن، اپیتلیوم (لایه سطحی قرنیه) با کمک محلول رقیق الکل بهطور موقت جدا میشود. این فرآیند باعث شل شدن سلولهای سطحی قرنیه میشود و جراح میتواند به لایههای عمیقتر و قابل اصلاح قرنیه دسترسی پیدا کند. سپس با استفاده از لیزر اگزایمر، شکل قرنیه بر اساس محاسبات دقیق تغییر داده میشود تا مشکل بینایی اصلاح گردد. در نهایت، سلولهای اپیتلیال مجددا به محل خود بازمیگردند یا به تدریج بازسازی میشوند. بهبودی در لازک ممکن است کمی بیشتر طول بکشد، اما این روش گزینهای ایمن و پایدار برای افرادی است که قرنیه نازکتری دارند یا به دلایلی مانند فعالیتهای ورزشی پرفشار، ریسک جدا شدن فلپ در لیزیک برایشان بالا است.

مزایای لیزیک
روش جراحی لیزیک به دلیل سرعت عمل، نتیجه عالی و دوره نقاهت کوتاه، توجه بسیاری از افراد را به خود جلب کرده است. مهمتر از هرچیزی، لیزیک برای بسیاری از افراد راهی برای بازیابی بینایی دائمی فراهم میکند، بدون آنکه نیاز باشد هر روز لنز بگذارند یا نگران گمشدن عینک باشند. بعضی از مهمترین مزایای انجام عمل لیزیک شامل موارد زیر هستند:
- اصلاح دائمی بینایی: لیزیک با تغییر شکل دقیق قرنیه، عیوب انکساری مانند نزدیکبینی، دوربینی و آستیگماتیسم را بهطور موثر اصلاح میکند. در بیشتر موارد، نتیجهی عمل برای سالها باقی میماند و شما را از استفاده روزمره از عینک یا لنز بینیاز میکند. فقط در موارد نادر، ممکن است نیاز به عمل تکمیلی باشد.
- کاهش هزینههای بلند مدت: هزینه اولیه لیزیک ممکن است بالا بهنظر برسد، اما در مقایسه با خریدهای مکرر عینک و لنز، در بلندمدت بسیار مقرون بهصرفه است. همچنین، بسیاری از بیمههای درمانی بخشی از هزینه را پوشش میدهند یا شرایط پرداخت اقساطی برای آن وجود دارد.
- فرآیند سریع و بدون درد: عمل لیزیک کمتر از ۱۵ دقیقه برای هر چشم طول میکشد. با استفاده از قطرههای بیحسی و در بعضی موارد آرامبخش، شما هیچ دردی احساس نخواهید کرد و تنها ممکن است فشار خفیفی را احساس کنید.
- دوره بهبودی کوتاه: اکثر بیماران، تنها طی چند ساعت تا چند روز بعد از عمل، به وضوح دید دست مییابند و میتوانند به فعالیتهای عادی روزمره برگردند.
- قابل استفاده برای انواع عیوب انکساری: در گذشته لیزیک فقط برای اصلاح نزدیکبینی بهکار میرفت، اما اکنون این روش برای اصلاح آستیگماتیسم، دوربینی و حتی برای مدیریت پیرچشمی با تکنیکهایی مانند مونوویژن یا لیزیک چندکانونی نیز کاربرد دارد.
عوارض لیزیک
تمامی انواع روشهای جراحی برای اصلاح عیوب انکساری چشم، امروزه با کمترین عوارض و بالاترین دقت انجام میشوند. روش لیزیک نیز مانند سایر روشهای جراحی یکی از پرکاربردترین جراحیها برای حذف عینک و لنزهای تماسی به شمار میرود. با اینکه بیشتر افراد از نتایج لیزیک راضی هستند و دچار عارضه خاصی نمیشوند، اما مانند هر عمل جراحی دیگری، احتمال بروز عوارض وجود دارد. اکثر این عوارض موقتی هستند و شناخت دقیق آنها به افراد کمک میکند تا بتوانند تصمیمات آگاهانهتری در ارتباط با عمل بگیرند. بعضی از عوارض رایج عمل لیزیک عبارتاند از:
- ناراحتی و حساسیت به نور
- تاری دید موقت
- دیدن هاله اطراف نور
- پخش نور و تابش خیرهکننده
- دید شب ضعیف
- خشکی چشم
- آستیگماتیسم نامنظم
- مشکلات فلپ قرنیه
- رشد غیرطبیعی سلولها زیر فلپ
- التهاب زیر فلپ
- عفونت چشم
- افت کیفیت یا کاهش بینایی
- درد و سوزش چشم
- خونمردگی روی سفیدی چشم

مزایای لازک
عمل لازک چشم یکی از روشهای پیشرفته و کمعارضه در جراحیهای اصلاح عیوب انکساری چشم است که مزایای چشمگیری نسبت به روشهای دیگر مانند لیزیک دارد. در این روش برخلاف لیزیک، فلپی در قرنیه ایجاد نمیشود و همین امر باعث میشود احتمال بروز بعضی عوارض کاهش یابد. همچنین، لازک گزینهای مناسب برای افرادی است که ضخامت قرنیه آنها کم است یا به خشکی چشم حساسیت دارند. مزایای فراوان این عمل باعث شده تا پزشکان آن را به عنوان گزینهای مطمئن، ایمن و موثر برای طیف گستردهای از بیماران توصیه کنند. بعضی از این مزایا عبارتاند از:
بهبود بینایی
یکی از بارزترین مزایای عمل لازک، بهبود قابل توجه بینایی است. نتیجه نهایی بسته به شرایط هر بیمار متفاوت است، اما اکثر افراد بعد از جراحی لازک به دید ۲۰/۲۰ یا نزدیک به آن دست پیدا میکنند. در بسیاری از موارد، وابستگی به عینک یا لنزهای تماسی بهطور چشمگیری کاهش یافته یا کاملا از بین میرود. این مزیت برای افرادی که سبک زندگی فعال دارند یا در محیطهایی کار میکنند که استفاده از عینک یا لنز مشکلساز است، اهمیت زیادی دارد. همین موضوع باعث شده تا جراحی لازک به عنوان یک راهکار موثر در بهبود کیفیت زندگی افراد شناخته شود.
ایمنی بالاتر نسبت به لیزیک
یکی دیگر از مزایای مهم لازک، ایمنی بیشتر آن نسبت به لیزیک است. از آنجایی که در لازک فلپ قرنیه ایجاد نمیشود، بسیاری از عوارض مرتبط با فلپ مانند چینخوردگی، حرکت فلپ یا التهاب زیر آن، بهطور کامل حذف میشوند. علاوه بر این، خطر عفونت یا آسیب مکانیکی به قرنیه کاهش مییابد. همچنین احتمال خشکی چشم بعد از لازک نسبت به لیزیک کمتر است، که این موضوع یکی از عوارض شایع پس از جراحی چشم با لیزر محسوب میشود.
بهبودی سریع و بازگشت زود هنگام به فعالیتها
روند بهبودی بعد از عمل لازک نسبتا سریع و بدون دردسر است. بیشتر بیماران در عرض ۲۴ تا ۴۸ ساعت پس از جراحی، به وضعیت بینایی قابل قبولی میرسند و میتوانند به کارهای روزمره خود بازگردند. همچنین با رعایت مراقبتهای سادهای مانند استفاده از قطرههای چشمی و محافظت در برابر نور شدید، روند بهبودی به سرعت طی میشود. این ویژگیها لازک را به گزینهای ایدهآل برای افرادی تبدیل کردهاند که نمیخواهند برای مدت طولانی از کار یا زندگی روزمره دور بمانند.
عوارض لازک
اگر قصد دارید بینایی خود را با جراحی لازک بهبود ببخشید، احتمالا یکی از نگرانیهای اصلیتان عوارض بعد از عمل است. بهتر است بدانید لازک یکی از ایمنترین جراحیهای چشمی محسوب میشود و بیشتر عوارض آن موقتی هستند و با مراقبتهای مناسب قابل کنترلاند؛ اما مانند هر جراحی دیگری، این روش هم ممکن است با بعضی مشکلات همراه باشد. شناخت عوارض لازک به شما کمک میکند تا تصمیم آگاهانهتری بگیرید و با آمادگی بیشتری وارد فرایند درمان شوید. برخی از این عوارض شامل موارد زیر هستند:
- احساس درد و سوزش خفیف تا متوسط در ۳ تا ۵ روز اول
- تاری دید یا نوسان در بینایی طی هفتهها یا ماههای اولیه
- خشکی چشم و احساس وجود جسم خارجی در چشم
- حساسیت زیاد به نور برای چند روز تا چند هفته
- قرمزی و التهاب ملایم چشمها
- کندی در تثبیت کامل بینایی نسبت به لیزیک
- نیاز به استفاده مداوم از قطرههای چشمی تا چند ماه

جراحی لیزیک بهتر است یا لازک؟
در پاسخ به این سوال که جراحی لیزیک بهتر است یا لازک، باید بدانید که این مسئله کاملا به شرایط خاص چشم شما بستگی دارد، اما اگر بخواهیم بهطور کلی مقایسه کنیم، میتوان اشاره کرد که لیزیک معمولا به دلیل بهبودی سریعتر و درد کمتر، انتخاب محبوبتری است اما برای افرادی که قرنیه نازک یا سبک زندگی فعال (مثل ورزشکاران) دارند، لازک ایمنتر و مناسبتر است، چون بدون برش فلپ قرنیه انجام میشود و ریسک آسیب کمتری دارد. دوران نقاهت لازک کمی طولانیتر است، اما در درازمدت هر دو روش نتایج بینایی مشابهی دارند. بنابراین بهترین گزینه برای شما را پزشک با معاینه دقیق چشم تعیین میکند.
کلام پایانی
انتخاب بین لازک و لیزیک به شرایط چشمی شما بستگی دارد. هر کدام از این روشها مزایا و معایب خاص خود را دارند و افراد باید با توجه به مزیتهای هر یک، جراحی مورد نظر و مناسب خود را انتخاب کنند. تفاوت در هزینهها، دوره نقاهت، بازگشت به فعالیتهای روزمره و مواردی از این قبیل، در انتخاب نوع جراحی تاثیرگذار هستند. همچنین انتخاب یک پزشک متخصص ماهر و حرفهای برای انجام هر کدام از روشهای جراحی اهمیت بسیاری دارد. دکتر سعید یادگاری متخصص و جراح بیماریهای چشم، یکی از بهترین گزینهها برای انواع عمل لیزیک و لازک به شمار میروند. ایشان با سابقه جراحیهای موفق، عمل انتخابی شما را با کمترین عوارض انجام داده و در مسیر بهبود بینایی شما همراهتان هستند.
سوالات متداول
پس از جراحی لازک یا لیزیک، توصیه میشود حداقل یک تا دو هفته از آرایش چشم خودداری کنید تا از ورود آلودگی به چشم و بروز عفونت جلوگیری شود. بهتر است قبل از شروع مجدد آرایش، با جراح خود مشورت کنید.
بله، در بسیاری از موارد، اگر شماره چشم به خوبی اصلاح نشده باشد یا بینایی پسرفت کند، میتوان عمل ترمیمی (Enhancement) انجام داد. البته انجام مجدد عمل به ضخامت باقیمانده قرنیه و سلامت کلی چشم بستگی دارد.
بله، اما معمولا تا چند ماه پس از جراحی توصیه نمیشود از لنز تماسی استفاده کنید، چون قرنیه هنوز در حال بهبود است. پس از تثبیت کامل بینایی، در صورت نیاز و با تایید پزشک، میتوان از لنز استفاده کرد.