
کودکان از بدو تولد و در هر مرحله از رشد باید معاینه چشم برایشان انجام شود تا اگر مشکلی در بینایی کودک وجود داشت بتوان راه مناسبی را برای آن پیدا کرد. زمانی که پزشک تشخیص دهد که کودک باید از عینک استفاده کند ممکن است به دلیل چالشها و مشکلاتی که زدن عینک برای کودکان به همراه دارد برای والدین نگرانیهایی را ایجاد کند، زیرا کودکان در این سن درک درستی از این موضوع ندارند و امکان دارد زمانی که عینک بر روی صورت آنها قرار میگیرد احساس خوبی نداشته باشند. اما خوشبختانه در دنیای امروز و با پیشرفت تکنولوژی عینکهای مناسبی برای کودکان طراحی شده است که در هر زمانی و سنی که باشند به راحتی میتوانند از آنها استفاده کنند. اما چه زمانی کودکان نیاز به عینک دارند؟ در ادامه این مطلب به طور کامل میخوانیم که زمان مناسب استفاده از عینک برای کودکان چه زمانی است.
از چه سنی کودک به عینک نیاز دارد؟
در پاسخ به این سوال که کودک از چه سنی به عینک نیاز دارد، باید گفت محدودیت سنی مشخصی وجود ندارد؛ به همین دلیل، حتی کودکان زیر یک سال نیز گاهی ناچار به استفاده از عینک هستند. تشخیص زمان و سن مناسب برای استفاده از عینک در کودکان، بر عهده متخصص بیناییسنج یا چشمپزشک است تا در صورت وجود مشکل بینایی، درمان از همان سنین پایین آغاز شود. امروزه با پیشرفتهای علمی، عینکهای مخصوصی برای کودکان زیر یک سال طراحی و تولید شدهاند که میتوانند بهراحتی برای اصلاح عیوب بینایی مورد استفاده قرار گیرند.
دلایل استفاده ازعینک برای کودکان زیر یکسال
در برخی از شرایط کودکان زیر یکسال با دستور پزشک مجبور به استفاده از عینک هستند. از مهمترین دلایل استفاده از عینک برای کودکان میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- آمبلیوپی: تنبلی چشم یا آمبلیوپی زمانی رخ میدهد که مغز فقط به یک چشم فرمان بینایی میدهد و به چشم دیگر توجهی ندارد. در واقع چشم دیگر دچار کوری میشود. خوشبختانه عینکهایی وجود دارند به نام عینکهای آمبلیوپی که مغز را وادار میکنند به میدان دید آن چشم نیز توجه داشته باشند.
- استرابیسم (چشمهای ضربدری) در کودکان: در این حالت چشمهای کودک دچار انحراف میشوند. و در جهتهای مختلفی قرار میگیرند. در این شرایط استفاده از عینکهای مخصوص به کودک کمک میکند تا بتواند دید خود را اصلاح کند.
- عیوب انکساری: دوربینی و نزدیکبینی در کودکان را عیوب انکساری میگویند. کودک در این شرایط اشیا دور و نزدیک را تار میبیند و به سختی میتواند آنها را تشخیص دهد. این مشکل در کودکان با عینکهای مناسب میتواند تا حدودی رفع شود.

آیا استفاده از عینک برای کودکان ضرر دارد؟
استفاده از عینک برای کودکان ضرری ندارد. این یک باور غلط است که اگر کودکان در هر سنی از عینک استفاده کنند ممکن است چشم هایشان تنبل شود یا آسیبهای خاصی به چشم هایشان وارد شود. در واقع باید این حقیقت را بدانید که اگر کودک از عینک استفاده نکند مشکل بینایی او نه تنها برطرف نمیشود بلکه ممکن است در برخی از بیماریها و مشکلات چشمی استفاده نکردن از عینک عوارضی را نیز به همراه داشته باشد. عوارض و ضررهای استفاده نکردن از عینک توسط کودکان عبارتاند از:
- عدم اصلاح عیوب انحرافات چشمی
- تنبلی چشم
- خستگی
- عدم تمایل به خواندن کتاب (مشکلات تحصیلی)
- عدم تمرکز در بینایی و تشخیص اشیا
علائم و نشانههایی که کودک به عینک نیاز دارد
با توجه به این که کودکان توانایی درک و بیان این موضوع را ندارند که چشمهایشان ضعیف شده است یا مشکلات بینایی پیدا کرده است، والدین میتوانند از نشانههایی که در کودک خود مشاهده میکنند کودک خود را نزد پزشک متخصص ببرند تا در صورت نیاز عینک مناسب را تهیه کنند. از نشانههای نیاز کودک به عینک میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
عدم هماهنگی چشمها
این مشکل میتواند از 6 ماهگی در کودکان وجود داشته باشد. والدین با نگاه کردن به چشمهای کودکان میتوانند این موضوع را به خوبی متوجه شوند. عدم هماهنگی چشمها یا انحراف چشمی اینگونه است که چشمها در جهتهای متفاوتی از هم قرار میگیرند و سبب عدم تمرکز در هنگام دیدن اجسام و محیط اطراف میشوند. این بیماری چشمی دلایل مختلفی دارد و در بیشتر موارد با روشهای غیر جراحی قابل درمان است.
ژنتیک و سابقه خانوادگی
در خانوادههایی که مشکلات بینایی وجود دارد کودکان باید بهطور مداوم تحت معاینات چشم پزشک قرار بگیرند تا اگر مشکلی در این زمینه دارند و نیاز به عینک در آنها وجود دارد زود تر تشخیص داده شود. زیرا در این موارد کودکی که متولد میشود به هر دلیل ممکن است مشکلات بینایی در آن وجود داشته باشد.
مالیدن و خارش چشمها
در این مواقع ممکن است کودک شما به صورت مداوم چشمهای خود را بمالد، خارش چشم یکی از نشانههای ضعیفی چشم است. و این موضوع به مرور زمان میتواند کودک شما را کلافه کند. البته این مشکل میتواند به دلیل آلرژیهای فصلی یا وجود یک جسم خارجی در چشم نیز باشد. اگر از این عوامل اطمینان حاصل کردید و دلیل آن آلرژی و جسم خارجی در چشم نبود بهتر است به چشم پزشک مراجعه کنید.
سردرد
دوبینی میتواند برای کودک سر درد ایجاد کند و باعث خستگی و بیحوصلگی کودک شود. این موضوع معمولا با سردرد و فشار زیاد به چشمها همراه است. برخی از کودکانی که به این عارضه مبتلا میشوند دچار عفونتهای چشمی و التهاب در چشمها میشوند. در این مواقع کودک احساس کشیدگی و خستگی بر روی عضلات چشم خود دارد. در کنار علائم آشکاری که برای تشخیص نیاز کودک به عینک وجود دارد برخی علائم نیز به صورت پنهان هستند که شامل موارد زیر میشوند:
- کج کردن سر هنگام دیدن اشیا
- حساسیت زیاد به نور
- گوشه گیری و کم تحرکی در برخی از کودکان، ممکن است به دلیل تاری دید و ضعف در بینایی آنها باشد.
- استفاده کردن مداوم از انگشت در هنگام مطالعه
- جمع شدن بی دلیل اشک در چشم
- سوزش و قرمز شدن چشم
- نزدیک کردن بیش از حد کتاب به چشم در هنگام مطالعه
- خستگی غیر طبیعی
- ضعف در خواندن و گم کردن نوشتهها در هنگام خواندن آنها
در مورد اهمیت چشمپزشکی در کودکان بیشتر بخوانید.
چه زمانی باید برای معاینه چشم کودک به پزشک مراجعه کنیم؟
همانطور که در ابتدا گفته شد؛ کودکان باید از بدو تولد توسط چشم پزشک معاینه شوند و این موضوع تا 12 ماهگی چندبار تکرار میشود. بعد از گذشت 12 ماه باید سالی یکبار این معاینه انجام شود. اما زمانی که مشکلات و علائم خاصی را در کودک خود مشاهده کردید بهتر است در اسرع وقت برای معاینه به پزشک مربوطه مراجعه کنید. زمان معاینه چشم برای کودکان متفاوت است اما به طور معمول در بدو تولد، سه ماهگی، شش ماهگی و 12 ماهگی انجام میشود و بعد از آن به ترتیب سالی یکبار باید این معاینه انجام شود.
کلام پایانی
با پیشرفتهای چشمگیر علم چشمپزشکی و اپتومتری، امکان تشخیص و درمان اختلالات بینایی در کودکان حتی از سنین بسیار پایین، فراهم شده است. بسیاری از مشکلات چشمی در صورت شناسایی بهموقع، قابل درمان یا کنترل هستند؛ به همین دلیل، غربالگری و ارزیابی بینایی در دوران نوزادی و خردسالی اهمیت ویژهای دارند. انتخاب یک اپتومتریست مجرب، بهویژه فردی که در زمینه بیناییسنجی کودکان تخصص و تجربه کافی دارد، نقشی حیاتی در موفقیت روند درمان ایفا میکند. کودکان به دلیل درک محدود از وضعیت بینایی و روند درمان، نیازمند مراقبتی دقیق و تخصصی هستند که تنها از یک متخصص حرفهای و آگاه برمیآید. در این مسیر، دکتر سعید یادگاری، اپتومتریست برجسته و باتجربه، با سالها سابقه موفق در تشخیص و درمان اختلالات بینایی کودکان، انتخابی اطمینانبخش برای والدینی است که به سلامت بینایی فرزندشان اهمیت میدهند. تخصص، دقت و برخورد صمیمانه ایشان، تجربهای مطمئن و آرامشبخش را برای والدین و فرزندان فراهم میسازد.