آب سیاه چشم در کودکان: علل، علائم، تشخیص و درمان

مشکلاتی چشمی در کودکان، تاثیر زیادی بر زندگی و آینده کودک دارند. یکی از بیماری‌های چشمی که کودکان را درگیر می‌کند، آب سیاه چشم در کودکان است. این بیماری، نیازمند درمان فوری است، در این مقاله، به روش‌های تشخیص و درمان آن پرداخته‌ایم. برای آشنایی با علل و علائم آن تا انتهای مقاله، همراه ما باشید.

آب سیاه چشم چیست؟

آب سیاه چشم یا گلوکوم، اختلالی است که در آن به تدریج فشار طبیعی مایع درون چشم افزایش پیدا می‌‌کند. این مایع، نمی‌‌تواند به طور طبیعی وارد چشم شود، یعنی عمل تخلیه به طور صحیح انجام نمی‌‌شود. درعوض مایع درون چشم تجمع پیدا می‌کند و باعث فشار آوردن به عصب بینایی و کاهش دید خواهد شد.

آب سیاه چشم در کودکان 

آب سیاه، بر اساس سن شروع آن دسته بندی می‌شود. به آب سیاهی که در کودکان زیر ۳ سال به وجود می‌‌آید آب سیاه نوزاد یا مادرزادی گفته می‌شود. آب سیاه چشم در کودکان، علی‌رغم درمان تهاجمی و به‌موقع آن در دوران کودکی، می‌‌تواند باعث کاهش دائمی و قابل توجه بینایی شود. تشخیص و درمان به موقع و همچنین معاینات دقیق و منظم برای کسب نتایج بهتر ضروری است.

علل آب سیاه چشم در کودکان 

آب سیاه، زمانی رخ می‌دهد که فرایند تخلیه مایع از چشم به علت رشد غیر عادی آسیب دیدگی بافت‌های مخصوص تخلیه، مسدود شود. این وضعیت باعث افزایش فشار درون چشم، کاهش بینایی و آسیب دیدگی عصب بینایی می‌شود. دلایل زیادی برای بروز آن در کودکان وجود دارد. این اختلال می‌تواند ارثی یا با سایر بیماری‌های چشمی ارتباط داشته باشد. در صورتی که این بیماری به سایر علل احتمالی ارتباط نداشته باشد، در دسته اولیه قرار می‌گیرد اما اگر به دنبال سایر اختلالات چشمی آسیب دیدگی چشم یا سایر بیماری‌ها به وجود بیاید در دسته ثانویه قرار خواهد گرفت.

علائم آب سیاه چشم در کودکان 

آب سیاه در کودکان برخلاف بزرگسالان نادر است، با این حال ممکن است نشانه و علامتی را به وجود نیاورد. این بیماری، در تعداد زیادی از کودکان قبل از شش ماهگی تشخیص داده می‌‌شود که می‌‌تواند یک یا هر دو چشم را درگیر نماید. این نشانه‌ها عبارتند از:

• ریزش بیش از حد اشک
• حساسیت به نور
• بستن یک یا هر دو چشم در نور
• کدر و بزرگ شدن قرنیه
• بزرگ بودن یک چشم نسبت به چشم دیگر
• از دست دادن بینایی

در صورتی که فشار داخل چشم به سرعت افزایش پیدا کند کودک دچار درد و ناراحتی خواهد شد. پدر و مادر متوجه می‌‌شوند که کودک بداخلاق و بهانه‌گیر شده است و اشتهای او کاهش پیدا کرده است. تشخیص زود هنگام آب سیاه در جلوگیری از کاهش بینایی اهمیت بسیار زیادی دارد. ممکن است نشانه‌های آن شبیه سایر مشکلات چشمی باشد. بهترین کار این است که پدر و مادر فرزند خود را نزد پزشک ببرند تا مشکل او تشخیص داده شود.

 مصرف غذاهای مفید برای سلامت چشم 

مواد غذایی که برای سلامت چشم مفید هستند عبارتند از:

• میوه و سبزیجات سبز تیره، زرد و نارنجی: این گروه از مواد غذایی حاوی کاروتنوئید هستند که با تعداد زیادی از بیماری‌ها از قبیل آب سیاه مبارزه می‌کنند.
• میوه و سبزیجات غنی از ویتامین سی: این گروه از مواد غذایی عبارتند از انواع مرکبات، گوجه فرنگی، کلم بروکلی، انواع توت، سیب زمینی سفید و شیرین، سبزیجات برگ سبز و طالبی.
• غذاهای حاوی ویتامین آ: این گروه از مواد غذایی عبارتند از جگر، سیب زمینی شیرین، هویج، انبه، شیر و زرده تخم مرغ.
• غذاهای حاوی ویتامین دی: منابع اصلی ویتامین دی عبارتند از ماهی‌های روغنی، شیر و حبوبات غنی شده با ویتامین دی، روغن جگر ماهی و زرده تخم مرغ.
• غذاهای حاوی زینک: این گروه از مواد غذایی عبارتند از صدف، گوشت قرمز، بوقلمون، حبوبات، انواع مغزها، غذاهای دریایی خاص و غلات کامل و غلات غنی شده صبحانه و محصولات لبنی.
•  غذاهای دریایی حاوی اسیدهای چرب امگا ۳: این گروه از مواد غذایی عبارتند از سالمون و ساردین وحشی، گردو، تخم کتان و تخم چیا

 تشخیص آب سیاه چشم در کودکان 

پزشک برای تشخیص گلوکوم در کودکان به بررسی سابقه پزشکی و معاینه چشم آن‌ها می‌پردازد. به طور کلی روش‌های تشخیص آن عبارتند از:

• بررسی بیماری کودک رایج‌ترین روش برای معاینه چشم است. پزشک از کودک می‌‌خواهد جهت حروف و تصاویر را در فواصل مختلف نشان دهد.
• مردمک چشم توسط قطره مخصوص گشاد می‌شود تا پزشک بتواند به بررسی قرنیه و عصب بینایی بپردازد.
• میدان دید، تستی است که به بررسی دید محیطی کودک می‌‌پردازد. از دست دادن دید محیطی می‌‌تواند نشانه آب سیاه باشد.
• بررسی فشار مایع داخل چشمی نیز به تشخیص این اختلال کمک خواهد کرد.

درمان آب سیاه چشم در کودکان

روش‌هایی که برای درمان آب سیاه در کودکان انتخاب می‌شوند، توسط پزشک و بر اساس موارد زیر تعیین خواهند شد:

• سن کودک، سطح عمومی سلامت و سابقه پزشکی او
• شدت بیماری
• تحمل کودک برای مصرف دارو برخی داروهای خاص یا روش‌های درمانی
• انتظارات از درمان بیماری
• نظر نهایی پزشک

درمان زود هنگام گلوکوم در کودکان کاملاً ضروری است، تا از بروز مشکلات بعدی جلوگیری شود. فرآیند درمان می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

دارو 

مصرف برخی داروهای خاص باعث می‌شود که چشم به تولید مایع کمتری بپردازد. حال آنکه برخی دیگر با کمک به تخلیه بهتر مایع از چشم باعث کاهش فشار درون چشم خواهند شد.

جراحی مراقبتی 

هدف از انجام این عمل جراحی، ایجاد یک ورودی جدید برای خارج شدن مایع از چشم است. انجام آن توسط لیزر یا میکروسرجری صورت خواهد گرفت. روش‌های جراحی که برای درمان گلوکوم در کودکان استفاده می‌شود عبارتند از:

• ترابکولکتومی: ‌روش جراحی است که در آن، بخشی از سیستم تخلیه مایع درون چشم برداشته می‌شود تا مایع بتواند از چشم خارج شود.
• گونیوتومی‌: گونیوتومی ‌یک جراحی ترابکولکتومی‌ داخل چشم است که برای درمان آب سیاه مادرزادی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• ایریدوتومی‌: در این روش، با استفاده از لیزر، برای ایجاد سوراخ در عنبیه چشم می‌شود تا مایع درون چشم بتواند راحت‌تر حرکت کند. 
• سیکلوفوتوکوآگولاسیون: در این روش، پزشک از پرتوهای لیزر برای فریز کردن بخش انتخاب شده از بدنه مژگانی استفاده می‌‌کند. این کار موجب می‌شود تا سطح تولید مایع درون چشم کاهش پیدا کند. کاربرد این رش، در موارد شدید آب سیاه است.

انتظارات از عمل آب سیاه چشم در کودکان 

هزاران کودک مبتلا به آب سیاه وجود دارند که زندگی خوب و کاملی دارند. به طور کلی هدف از درمان آب سیاه بهبود کیفیت زندگی است. اگرچه نمی‌توان کاهش بینایی را بهبود بخشید، ولی می‌‌توان به بهینه سازی سطح بینایی کودک کمک کرد. مهمترین کاری که باید انجام داد، این است که کودک خود را تشویق کنید استقلال داشته باشد و به تنهایی از خودش مراقبت کند.

کلام پایانی

گلوکوم یا آب سیاه چشم در کودکان منجر به افزایش فشار طبیعی مایع درون چشم می‌شود. این بیماری را می‌توان به کمک دارو، جراحی مراقبتی و عمل جراحی درمان کرد. در این مقاله، تمام علائم، علل، روش‌های تشخیص و درمان آن را به صورت کامل مورد بررسی قرار دادیم.